Villa Volta | |
---|---|
Villa Volta | |
Locatie | Marerijk |
Type | Madhouse |
Ontwerp | Ton van de Ven |
Bouwer | Vekoma |
Geopend | 4 april 1996 |
Thema | Bokkenrijders |
Muziek | Ruud Bos |
Figuren | 1 |
Kosten | ƒ 9,6 miljoen |
Ritduur | ±10 minuten |
Capaciteit | 1200 per uur |
Attracties |
Villa Volta is een madhouse in het thema van de Bokkenrijders-legende gelegen aan het Ton van de Venplein in het Marerijk. De attractie werd geopend in 1996 naar ontwerp van Ton van de Ven, die het concept al jaren eerder bedacht en ontwikkeld had.
De attractie is gethematiseerd als het statige landhuis van Hugo van den Loonsche Duynen, een vervloekte leider van roversbende de Bokkenrijders. In de attractie, die tegen de Europalaan aan ligt, tussen Raveleijn en Kindervreugd in, beleven bezoekers de illusie van een betoverde woonkamer, waarin de bezoekers met banken en al over de kop lijken te gaan.
Het vergde een investering van ƒ 9,6 miljoen.[1] In 1997 ontving de Efteling een THEA for Outstanding Achievement voor de attractie.
De ingang is te vinden aan de rechterzijde van het gebouw gezien vanaf het Ton van de Venplein. Villa Volta bestaat uit drie ruimten: twee preshows waarin bezoekers kennis maken met respectievelijk de Bokkenrijders en de hoofdfiguur Hugo, die in een proloog zijn eigen verhaal vertelt. De derde ruimte is de hoofdshow, de vervloekte woonkamer van Hugo, waarin men de vloek meemaakt. De hoofdshow duurt ongeveer 160 seconden, maar de complete attractie inclusief voorshows kan minstens een kwartier innemen. De capaciteit is 1200 bezoekers per uur. Het huis is 11,5 meter hoog, 12,3 meter lang en 10,8 meter breed. De hele attractie is voorzien van muziek van Ruud Bos.
Inhoud
Omschrijving
Het lichtgekleurde gebouw met formele tuin straalt een mysterieuze sfeer uit, zonder dat dit al te nadrukkelijk is. De bouwstijl is neoklassiek, compleet met korinthische zuilen en veel vazen op alle hoeken. Er zijn ornamenten van bokkenkoppen te vinden op de muren, de meest opvallende boven de hoofdingang. Daarboven bevindt zich een bordes met een dubbele deur waar de naam "Villa Volta" in het Anton Pieck-lettertype staat. Bovenop het dak staat het beeld van een vrouw die haar armen wiegt. Door de ramen is niet naar binnen te kijken.
Wachtrij
De attractie is niet te betreden via de voordeur, maar via de overkapte meandering aan de rechterzijde van het gebouw. Aan de muur hangen vier geiten(bokken)vellen in een houten frame; op elk staat in een andere taal een beknopte samenvatting van het verhaal om je voor te bereiden wat er komen gaat. Er klinkt spannende wachtmuziek. De meandering eindigt bij een dubbele tourniquet voor een dubbele deur, waarvoor je moet wachten totdat een personeelslid de tourniquet ontgrendelt. Dat je even moet wachten staat ook op een perkament dat hier met een dolk aan de muur geprikt is.
De eerste voorshow
Voor meer informatie, zie Eerste voorshow (Villa Volta)
Een groep van maximaal 80 personen kan om de vier minuten de eerste voorshow betreden die gethematiseerd is als de schuur van Hugo, waar goederen zijn opgeslagen op houten schappen aan de wand. We zien hier ook een deel van de oude toegangspoorten van Ingang West. Wanneer iedereen binnen is en de lichten dimmen, begint er een hoorspel, waarin men verschillende Brabantse boeren hoort praten over Hugo en zijn bende en maakt men kennis met de legende van de Bokkenrijders. Tijdens de introductie van de Bokkenrijders valt in de linkerhoek van de ruimte een doek naar beneden waardoor een uithangbord met daarop het teken van de Bokkenrijders zichtbaar wordt en dramatisch heen en weer schudt. Aan het eind van het verhaal dat een aantal minuten duurt, wordt Hugo geïntroduceerd.
De tweede voorshow
Voor meer informatie, zie Tweede voorshow (Villa Volta)
Vervolgens openen de deuren naar de volgende ruimte. We staan in een voorkamer, een soortgelijke ruimte maar ditmaal met schappen met duurdere voorwerpen. In de linkerhoek zit, op een verhoging tussen rijkdommen, de animatronic van Hugo van den Loonsche Duynen. Na een korte muzikale inleiding begint hij aan zijn monoloog, waarin hij vertelt over de avond dat hij de Abdij van Postel beroofde en hij vervloekt werd door een geestvertoning. Hugo laat weten dat zijn ban pas gebroken zal worden als zijn huis betreden wordt door iemand met een reine ziel als van een pasgeboren kind. Na een waarschuwing over de deuren die in onze richting openen, kunnen we via een kleine hal met geblokte tegels, barokbehang en een luxe spiegel, naar de hoofdshow: de huiskamer van Hugo.
Hugo's huiskamer
De woonkamer bestaat uit een grote, als chique huiskamer gedecoreerde ruimte met geornamenteerde kasten en veel schilderijen aan de muur. Plafond en wanden zijn voorzien van veel ornamenten die de indruk moeten geven van stucwerk; ze doen denken aan de stijl van de Britse architect Robert Adam. Twee rijen eikenhouten banken staan recht tegenover elkaar. De banken zijn onder een enigszins schuine hoek geplaatst en beschikken over heupbeugels. Bezoekers kunnen plaatsnemen en nadat je door een personeelslid bent geattendeerd op het zakken van de beugels, sluiten aan beide zijden van de kamer de deuren. Je voelt het vloerplateau loskomen van de ruimte en op dat moment start de muziek. In je maag voel je een lichte tinteling, maar niks in de ruimte lijkt te bewegen. De ruimte wiegt eerst rustig, maar opeens lijken banken en muren van elkaar los te komen. Naarmate de rit vordert wordt de beweging steeds heftiger, tot het bereiken van een climax met strijkers en episch koorgezang. Wanneer de kamer over de kop gaat zijn in de vloer twee geestverschijningen van Hugo te zien. Meteen na het bereiken van een tweede climax draaien de banken weer in de beginpositie, openen de deuren aan de overzijde en kan men via een kleine hal de villa weer verlaten.
Invalidenruimte
Voor meer informatie, zie Invalidenshow (Villa Volta)
Aan de linkerachterzijde van de villa is voor lichamelijk gehandicapte gasten een speciale filmruimte ingericht waar men een video van de attractie kan bekijken, omdat de hoofdshow voor hen niet toegankelijk is. De ruimte is bereikbaar via een deur in de tweede voorshow en is in eenzelfde stijl als de hoofdshow van de attractie gethematiseerd, met geblokte tegelvloer, barokbehang en verschillende schilderijen tegen de muur. Aan de linkerzijde van de langwerpige ruimte zijn banken te vinden en middenin is plek om een rolstoel te parkeren. Aan de korte zijde van de ruimte wordt op een projectiescherm voor een gordijn de film geprojecteerd. Na de voorstelling kan men de ruimte verlaten via een deur aan de achterzijde, die uitkomt nabij de reguliere uitgang van de attractie.
Geschiedenis
De eerste plannen
De eerste ideeën voor een madhouse komen in 1974.[2] Een team zou dat jaar een bezoek hebben gebracht aan het Luisenpark in Duitsland om daar een eerste versie van de Gondoletta te bekijken. In dat park zouden ze ook een draaiend huis hebben gezien,[3] al zijn het jaartal en het specifieke park omstreden.[4] De Kroniek rept bijvoorbeeld ook over de Herzogschaukel in Blühendes Barock.[2] Hoe dan ook, Ton van de Ven raakt geïnspireerd en werkt met collega's een idee uit voor een Efteling-versie.
Tot uitwerking komt het dan nog niet. Het plan wordt pas in 1983 uit de ijskast gehaald en aangeboden als het alternatief voor Carnaval Festival van Joop Geesink. De plannen worden daarna weer even op de plank gelegd om in 1988 weer serieus als attractie ontwikkeld te worden. Het project heeft dan de naam Villa Vola gekregen, maar ook nu worden de ideeën nog even in de ijskast gezet. Er wordt de voorkeur gegeven aan Het Volk van Laaf en Droomvlucht om te kunnen concurreren met het dan binnenkort te openen Disney-park bij Parijs.
Voor het seizoen 1996 wil men dan aanvankelijk een indoor-achtbaan bouwen, maar een eigen ontwerp van de Efteling strandt, waardoor er wordt gekozen om een kopie van de Eurosat in Europa-Park naar de Efteling te halen. De firma Mack maakt een offerte, maar al snel wordt duidelijk dat de baan nooit op tijd afgeleverd kan worden. Lex Lemmens vertelt over de oplossing:
Ton herinnerde ons op dat moment aan zijn idee voor een groot draaiend huis. De volgende avond zaten we al bij Paul Beck thuis aan tafel om de aanpak van Villa Volta door te spreken.[5]
Ontwerp
Ton van de Ven maakt voor Villa Volta ruim zeventig ontwerpen.[6] Aanvankelijk wordt ingezet op het thema van een ridderzaal. Als dat idee echter te zwaar blijkt te zijn voor een draaiende constructie, komt het verhaal van de Bokkenrijders naar voren.[3] Het verhaal wordt gebruikt als een thematische achtergrond, een statig landhuis uit de late 18e eeuw. Het verhaal van de attractie gaat in op hoe een man zich aansluit bij het roversgilde en op een avond de Postelse Abdij berooft. Daar verschijnt de geest van een jonge vrouw die de man en zijn woning vervloekt.
Het exterieur is een fraaie classicistische patriciërswoning, met veel pilaren, hoekbanden en het gebruik van pedimenten met ornamentiek. Beide voorshows zijn gethematiseerd als voorraadkamers, met aan de wand veel rommelig opgeslagen goederen als tonnen en kratjes, maar ook met zichtbaar kostbare goederen als gietijzer en goudwerk. Het staat in groot contrast met de fraaie kroonluchters aan het plafond en bevestigt de rijkdom van Hugo als leider van de roversbende.
De huiskamer van Hugo wordt ontworpen in een fraai bij het exterieur passende, eveneens classicistische stijl met protserige sierlijke buffetkasten, grote spiegels, donkerhouten banken, met bloemenpatroon gedecoreerde gordijnen en veel ornamenten langs ramen en plafond.
Hugo ondergaat tijdens het ontwerpproces verschillende naamswijzigingen. In Kroniek van een Sprookje is een ontwerpschets te zien van 'Lodewyk van den Loonschen Duijnen' waarbij de naam Lodewyk staat doorgekrast en vervangen is door de naam Hugo. Bij de aankondiging van de attractie in 1995 zou Hugo van Cetsheuvel hoofdpersoon worden.[7]
Eftelings eigen afdeling Decoratie en Vormgeving is verantwoordelijk voor de aankleding van het huis en de ruimten. Verschillende meubels en ornamenten in het gebouw komen rechtstreeks uit de catalogus, maar het zijn de meer opvallende figuren die als zeer Eftelings beschouwd kunnen worden, zoals de wandarmaturen in de hoofdshow of de bokkenkop boven de vooringang van het pand. De Efteling was zelf verantwoordelijk voor de techniek van Hugo, na de Trollenkoning die in samenwerking met TNO werd gemaakt, de meest gecompliceerde animatronic in het park. Karel Willemen, destijds vormgever, zegt over het masker:
Als je een figuur als deze maakt, moet je proberen zo dicht mogelijk bij het ontwerp te blijven. De techniek is de motor, het hart van Hugo. Wij geven hem het uiterlijk dat het thema van Villa Volta helemaal benadrukt. Dat geldt overigens ook voor alle andere attributen die wij hier maken.[6]
De naam
Tijdens het ontwerpproces worden er verschillende namen bedacht voor de attractie, waaronder "Hugo's nachtmerrie".[3] Eind jaren tachtig lijkt de naam "Villa Vola" definitief, en deze naam wordt ook nog genoemd in de pers in aanloop naar de attractie.[7]. PR-verantwoordelijke Reinoud van Assendelft vindt dat echter te "kermisachtig" en stelt aan Van de Ven het alternatief "Villa Huiverstein" of "Huize Huiverstein" voor. Hier kan Van de Ven zich weer niet in vinden, maar het geslaagde alternatief lijkt eenvoudig: Villa Vola wordt het chiquer klinkende Villa Volta. Volta komt van het Italiaanse woord voor draaien: voltare.
Bouw
Het project wordt uitgewerkt en in september 1994 wordt de vergunningaanvraag ingediend. Aanvankelijk dacht projectleider Leo Pulles het makkelijk in dertien maanden te kunnen doen, maar omdat het project zo lang in de ijskast had gelegen waren er zoveel veranderingen nodig dat het project toch nog onder tijdsdruk kwam.[6] Niettemin wordt de planning gehaald. De eerste spade gaat in maart 1995 de grond in, in april ligt de bouwput er en in november is de attractie glas- en wachterdicht gemaakt. In februari 1996 begint men met testen en in maart kunnen de eerste proefritten al gehouden worden.
Tijdens de bouw wordt er een Onderhouds Overleggroep (OOG) ingesteld, waarin vier medewerkers de plannen bekijken om mogelijke knelpunten in het ontwerp die lastig zouden worden bij de ingebruikname voor te zijn. De groep bestaande uit Jos van Schijndel, Henny Mols (beide operationele zaken), René Brekelmans (technische dienst) en Karel Willemen (vormgeving) keek naar zaken zoals aparte personeelsingang, draairichting van de deuren in de voorshows en bergruimte voor schoonmaakmiddelen.
Opening
Op 4 april 1996, terwijl de laatste schilderwerken nog moeten worden afgerond, opent de attractie voor publiek. Aan de vooravond van de opening laat directeur Paul Beck weten het bedrijf per direct te verlaten om op zoek te gaan naar een nieuw avontuur.
De attractie weet al snel populair te worden en een eigen schare aan fans op te bouwen.
Latere ontwikkelingen
1996-2003
Bezoekers worden bij de opening van Villa Volta tijdens het hele verloop, vanaf de buitenwachtrij tot aan de linker en rechter zijde van de hoofdshow, gescheiden gehouden door middel van lage hekken. Na een aantal weken wordt de scheiding, waarschijnlijk om praktische redenen, weer verwijderd; de attractie behoudt wel de dubbele toegangswegen tussen iedere ruimte.
In 1997 ontvangt de Efteling voor Villa Volta de THEA Award of Outstanding Achievement. De prijs wordt uitgereikt in het Beverly Hills Hotel in Hollywood. De attractie krijgt de prijs voor het concept en omdat de technische uitvoering vernieuwend is.[2]
In 1998 wordt de belichting van Hugo verbeterd.[8] Dat jaar en ook in 1999 zou de programmering van de hoofdshow aangepast zijn.[9] Dat tweede jaar wordt ook het vreemde klappertandeffect van Hugo, waarbij hij vreemd bleef trillen met zijn kaken na zijn verhaal, verwijderd.
Begin 2003, wanneer het park afscheid neemt van creatief directeur en tevens Villa Volta-ontwerper Ton van de Ven, wordt zijn portret in de attractie verwerkt. Het vervangt het portret van een jongeman met snor dat naast de animatronic in de tweede voorshow stond. Het is, samen met de naam van het Ton van de Venplein, de enige plek in het park waar Van de Ven zo duidelijk aanwezig is.
2004-heden
In 2005 wordt er een extra informatiebord toegevoegd aan de attractie. In januari 2006 wordt er een voice-over toegevoegd aan de hoofdshow met instructies, die voorheen door het personeel gegeven werden:
Dames en heren, jongens en meisjes. Wilt u uw bagage achter uw voeten plaatsen, kinderen niet op schoot nemen, en past u tijdens het sluiten van de beugels goed op uw handen. Be careful for your hands while the bars are closing.
Diezelfde maand worden er extra beveiligingscamera's aan de attractie toegevoegd zodat personeel voortaan ook in beide voorshows kan meekijken. In juli wordt het raam van het controlehok vanwaar achter personeel toekijkt op de eerste voorshow bedekt met een fragment van het schilderij "Val der opstandige engelen" van Pieter Breughel de Oude. In september volgt de volgende aanpassing: naast de banken in de hoofdshow worden blokken hout geplaatst zodat de beugels op de banken niet te strak komen te zitten en niemand meer met zijn knieën bekneld raakt. In december wordt de tekst die eerder dat jaar wordt toegevoegd ingekort en tevens vertaald in het Engels.
In januari 2007 wordt de buitenmeandering verwijderd om plaats te maken voor de nostalgische speeltuin Kindervreugd. Eind december wordt het masker van Hugo vervangen door een exemplaar dat aanzienlijk minder realistisch is dan het vorige. In 2009 wordt het masker vervangen voor een versie die iets realistischer is, maar nog steeds niet van dezelfde kwaliteit is als het origineel.
In maart 2010 werd Villa Volta gesloten voor een onderhoudsbeurt die aanvankelijk tot april dat jaar zou moeten duren. Er zou een motor vervangen moeten worden die speciaal voor de attractie gemaakt moest worden. Uiteindelijk opende de attractie met anderhalve maand vertraging op 21 mei met nieuwe motor én met een aangepaste programmering van de voorshow.
Oktober 2011 sluit Villa Volta nogmaals voor een onderhoudsbeurt. Na een jaar van voorbereiding wordt eindelijk een nieuw masker van Hugo in de attractie geplaatst en een golf van positieve reacties overheerst dagen lang de Eftelingcommunity's. Het nieuwe masker oogt in materiaal veel realistischer maar is ook veel gedetailleerder en beter afgewerkt dan de voorgaande maskers.
Op de achterste banken in de hoofdshow worden in januari 2014 opstaande glazen randen van ongeveer 30 cm hoog geplaatst. Dit zou bezoekers moeten verhinderen om zichzelf of objecten klem te krijgen tussen de banken en de trommel.[10]
In 2015 werd de Invalidenshow aangepast. Rolstoelers gebruiken niet langer de eigen ingang aan de linker zijkant, maar doorlopen de eerste twee voorshows. Dan worden ze naar de filmruimte begeleid waarin ze in plaats van een uitgebreide show alleen een opname van de hoofdshow te zien krijgen.
De meandering buiten
Zie voor het hoofdartikel over dit onderwerp: Linkerwachtrijtheorie.
De meandering van Villa Volta is jarenlang een probleem geweest bij de attractie. De meeste bezoekers neigden in de rechter wachtrij te gaan staan, waardoor de linker vrijwel leeg bleef. Bezoekers die dan toch de linker wachtrij namen liepen dikwijls de kans gezien te worden als voorkruiper, waarop woordwisselingen en ruzies ontstonden. In december 2002 werd extra bewegwijzering aangebracht die duidelijk moest maken dat de attractie twee toegankelijke wachtrijen heeft. In mei 2003 hing het personeel van Villa Volta voor even een zelfgemaakt plattegrondje in de wachtrij.
In juni 2010 besloot de Efteling het probleem 'definitief' op te lossen door enkele hekken in de meandering te verwijderen zodat de attractie één grote, maar wel heel brede wachtrij kreeg. Dit was ook niet ideaal: de nieuwe situatie zag er slordig uit en werkte voordringen in de hand. De capaciteit van de overdekte wachtrij werd ook sterk verminderd waardoor veel eerder dan voorheen een lange rij over het voorplein slingerde.
Vanaf de opening tot augustus 2013 hingen er vier panelen vormgegeven als perkamenten in de wachtrij die het het verhaal kort uitlegden. Deze maand werden deze vervangen door vier geitenvellen in een slordig houten frame, met een nog kortere uitleg erop gekalkt en gelardeerd met hoefafdrukjes. In november werd nog een middels een dolk aan de muur bevestigd perkament toegevoegd dat uitlegt dat je nog even moet wachten.
Tijdens de Coronacrisis werden schotten in de wachtrij geplaatst. Deze bleven langer staan dan bij andere attracties, om in juni 2022 alsnog te worden verwijderd waarbij gelijk de wachtrij opnieuw, nu wel netjes werd ingedeeld: één wachtrij, maar volgens het standaard meanderingconcept, qua breedte en met klaphekjes om hem te kunnen inkorten.
Het verhaal van de Bokkenrijders
Het verhaal achter de attractie is gebaseerd op de legende van de Bokkenrijders. Het is misschien wel de attractie in de Efteling waarin het verhaal het meest expliciet uit de doeken gedaan wordt voor de bezoeker: via het hoorspel en de monoloog uit de voorshows kan het je helemaal niet ontgaan wat hier plaats heeft gevonden.
Niettemin is het verhaal van de attractie door de Efteling ook een aantal keer via andere media verspreid. Rond de opening van de attractie is de studentenfilm Hugo gemaakt, die meer achtergronden geeft over het levensverhaal van de hoofdpersoon. Ook is het verhaal dat jaar in de Wonder gepubliceerd.
Een heel andere insteek is het verhaal van Villa Volta dat in 2019 door Ad Grooten werd geschreven voor En ze leven nog lang en gelukkig. Hier ligt de focus minder op Hugo en zijn bende, maar wordt het personage Arjan de Stoere, slechts terloops genoemd in de eerste voorshow, tot protagonist gemaakt; wellicht om zo de focus meer op een goedaardig personage te leggen en deze tot held te maken. Het blijkt dat De Stoere al eerder in contact was met Vrouwe Goeds en dat het Arjans wens was die maakte dat zij de streek zou gaan verlossen van de Bokkenrijders. Aardig detail is dat de tot op heden naamloze vrouw uit het hoorspel die onder andere "Ach Heere!" uitroept, Trees blijkt te heten.
Muziek
Fragment wachtmuziek
Voor de muziek werd huiscomponist Ruud Bos gevraagd. Er moesten verschillende stukken gecomponeerd worden: achtergrondmuziek voor in de wachtrij (tevens te horen tussen de voorshows en in de hoofdshow wanneer deze niet draait), twee begeleidende soundtracks voor de verhalen in de preshows en een bombastisch stuk voor de hoofdshow.
Bos begon met de hoofdshow. Hij maakte dit op basis van een algemeen idee van spanningsopbouw: eerst rustig, dan modulerend naar steeds heftiger.[11] De programmering van de hoofdshow is gemaakt nadat de muziek er was, en sluit er daarom dus goed op aan.[12]
Het basisritme dat Bos had bedacht bleek in de studio niet voldoende. Daarom heeft hij ter plekke de drummer er met andere trommels een tweede ritme overheen laten dubben, waardoor er een track ontstond met een zeer aanwezige drum. Hij wilde een vrouwenkoor erbij, als representant van zijn idee van de Bokkenrijders als een massale groep mensen die ergens naar optrekt. Het koor zong een loopje naar beneden, dat door Bos achterste voren is afgespeeld om tot de opvallende start van het nummer te komen.[11]
Vervolgens heeft Bos de achtergrondmuziek van de twee voorshows gecomponeerd, op basis van de dialogen/monoloog die hij op papier kreeg.[11]
De muziek werd opgenomen bij Fendal Sound in Loenen aan de Vecht, waar eerder ook al de muziek van Carnaval Festival was ingespeeld. Net als bij Droomvlucht werd niet met een orkest gewerkt maar met een klein aantal individuele muzikanten waarna Bos de track zelf via dubbing in elkaar zette. De muziek van de hoofdshow weet al snel een grote populariteit te verwerven bij het publiek.
De hoofdshowmuziek is opgenomen op alle muziekalba die de Efteling sinds 1996 heeft uitgebracht. Het complete hoorspel en het verhaal dat Hugo vertelt kun je alleen vinden op Efteling CD 1 uit 2000.
Techniek
Villa Volta is een zogenaamd madhouse, een attractie die volgens het Haunted Swing-principe werkt.
In de attractie wordt de illusie gewekt over de kop te gaan doordat het interieur van het huis 360° om de banken heen draait. Om het visuele effect te versterken, bewegen de banken zelf ook. Met een uitslag van maximaal 30° wordt het richtinggevoel van de bezoeker voldoende in de war gebracht voor een realistische illusie.
De hele huiskamer zit in feite in een grote trommel die om een as draait. De banken zitten bevestigd op de vloer, en komen via de schoorsteenmantels aan beide zijden van de kamer, ook bij de as uit. Aan de buitenzijde van de trommel zit een kabel die mee op- en afrolt, wat het aantal omwentelingen in één richting begrenst.[12]
Deze grotere, moderne variant van de Haunted Swing is ontwikkeld door de Efteling in samenwerking met Vekoma en was de eerste madhouse ter wereld. In 2000 nam ook Walibi Flevo een madhouse af van Vekoma, genaamd 'Merlin's Magic Castle'. Inmiddels is dit type madhouse in nog een aantal parken in Europa te vinden.
Lex Lemmens vertelt over de programmering:
De programmering is belangrijk. Bij de TÜV noemen ze zo’n attractie een Kotzmaschine, en niet onterecht: je kunt hem zo gek programmeren als je wilt, maar je moet zorgen dat de mensen er niet ziek uitkomen. Ik heb Villa Volta samen met Ton op de ritmuziek geprogrammeerd. We hebben drie versies gemaakt, waaronder een heel agressieve. Die is overigens nooit gebruikt.[5]
Wetenswaardigheden
- In Hugo's huiskamer ligt het boek Tempel der Zanggodinnen.
- De Steenbok in Anderrijk maakte op borden gebruik van dezelfde bokornamenten als op de deuren in de tweede voorshow in Villa Volta.
- Hugo heeft zijn initialen achtergelaten op het opgerolde zeildoek dat deel uitmaakt van het decor van de tweede voorshow. "HvdLD" staat in sierlijke krulletters op het zeil geschreven.
- Hugo's huis tart het lot: In en op Villa Volta zijn 13 bokken en 13 vensters te vinden.
- Voor de grove programmering van de animatronic van Hugo werd het verhaal van de tweede voorshow ingesproken door Ton van de Ven. Met deze geluidsopname gingen de programmeurs aan de slag.[13]
- ↑ Kleine Boodschap (podcast) nr 137: In gesprek met Erik van den Brand
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Henk vanden Diepstraten: De Efteling/Kroniek van een Sprookje. Baarn: Tirion (2002), p. 180
- ↑ 3,0 3,1 3,2 YouTube: De Magische Klok - deel 11 (5 augustus 2015)
- ↑ Dark Ride Database: Madhouses II: The Development of Villa Volta (9 september 2022)
- ↑ 5,0 5,1 Eftelist: 'Eftelist in gesprek met Lex Lemmens - dertig jaar toewijding en vakmanschap' (2008)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Efteldingen (personeelsblad): 'Over Villa Volta', maart 1995
- ↑ 7,0 7,1 Brabants Dagblad: 'Bouw ‘huiverhuis’ Efteling uitvoering oud plan' (21 april 1995)
- ↑ Wondere Wereld Web: Nieuwsoverzicht april 1998
- ↑ Gniletfe: Jaartallenoverzicht
- ↑ Looopings: Rare veiligheidsregels verpesten attracties Efteling (29 januari 2014)
- ↑ 11,0 11,1 11,2 De Vijf Zintuigen: documentaire Ruud Bos (2019)
- ↑ 12,0 12,1 De Vijf Zintuigen: documentaire Lex Lemmens (2014)
- ↑ Video-opname van medewerkers achter de schermen bij de bouw van Villa Volta.