Dit artikel gaat over de huidige kleuterspeeltuin naast het Café-Restaurant. Voor de oude, gelijknamige speeltuin uit het toenmalige Westerpark, zie Kleuterhof (1960).
| Kleuterhof | |
|---|---|
 | |
| Clownwip in de Kleuterhof | |
| Locatie | Reizenrijk |
| Type | speeltuin |
| Ontwerp | Henny Knoet |
| Bouwer | o.a. Joop van den Heuvel BV |
| Geopend | 1994 |
| Opening | 13 apr 1995 |
| Horeca | 't Speelkwartier |
| Kosten | ƒ 1,2 miljoen |
| Opvolger van | Station Noord |
| Attracties | |
De Kleuterhof (ook vaak Speelland genoemd) is een speeltuin in de schaduw van het restaurant Kashba in Reizenrijk. Hij werd gebouwd in 1994 en was aan het einde van dat seizoen al toegankelijk, maar werd pas officieel geopend in 1995, samen met de Kinder Avonturendoolhof.
De speeltuin bestaat voornamelijk uit kunststof toestellen in felle, primaire kleuren, hetgeen erg aansprekend is voor de peuter- en kleuterdoelgroep. Bij oudere Efteling-liefhebbers oogst hij hierdoor juist minder waardering.
Inhoud
Omschrijving
De Kleuterhof is een rechthoekig terrein gelegen aan de rand van het park, aan drie kanten omzoomd door een coniferenhaag; de vierde zijde loopt door in het terras van Kashba. Je betreedt de Kleuterhof via dit terras, of via een eigen toegang middels een poort met twee klaphekjes, onderdeel van een pergola die het terrein afsluit aan het begin van de Wandelroute Ruigrijk. De toestellen zijn elk geplaatst op een gietrubber ondergrond. Tussen de elementen staan houten banken en enkele ronde, grote bloembakken.
De toestellen
Er zijn zestien speeltoestellen in de Kleuterhof te vinden, waarvan zes door Henny Knoet ontworpen:
- De Tuimelbeer
Een enorme gele op zijn rug liggende teddybeer die rond kan draaien.
- De Klokhuiswip
Een klokhuis op een paal waar een rupsje uit komt. Uit de onderkant van het klokhuis steken twee staven met aan elk een zitting in de vorm van een aardbei. Bij wijze van woordgrapje zit op het klokhuis van de appel ook werkelijk een klok met twee wijzers. Het wippen op de aardbeien laat de wijzers van de klok bewegen.
- De Clownwip
Hiervan zijn er twee te vinden in de Kleuterhof. Het zijn wippen met aan beide zijden een breed lachend gelaat van een clown. De pupillen in de ogen en het feesthoedje bovenop de wip bewegen wanneer er gewipt wordt.
- De vierdelige Regenwormglijbaan
Vier elementen die samen een regenworm voorstellen die zich door de grond heeft gegraven, waarvan drie bruikbaar als glijbaan. Het voorste deel is de kop van de worm die een groen blaadje eet (het glijgedeelte), bij de middelste twee delen glij je over het lichaam van de worm. Het laatste deel is een staart die uit de grond steekt, hierop kun je niet glijden. Wel kun je de staart bewegen, dan klinkt het geluid van belletjes.
- De Treinmolen
Een handdraaimolen in de vorm van twee treinen op een spoor. In het midden staat een conducteur, met een fluit in de mond en een spiegelei in de hand.
- De Stappiano
Een enorme vleugelpiano waarop je kunt spelen door op de toetsen te stappen. Kleuters kunnen aan de hand van een reuzegroot muziekboek bekende kinderliedjes als Schipper mag ik overvaren, Altijd is Kortjakje ziek en 'k Zag twee beren broodjes smeren al stappend naspelen. Het geluid van de piano verandert wanneer de pagina's van het muziekboek worden omgedraaid.
- Verdere toestellen
De andere speeltoestellen zijn aangekocht en zijn klauter- en glijelementen, en drie bakken op springveren waar een balspel mee te spelen valt. De illustraties in deze bakken zijn wel 'Eftelings' en hebben betrekking op Carnaval Festival. In 2002 werd een zevende Knoet-ontwerp aan de speeltuin toegevoegd: de bijzondere Holle Bolle Gijs Nijltje in het Teiltje.
- Meer van de ontworpen toestellen
Treinduwmolen
Een van de Clownswippen
De Klokhuiswip
Start van de Regenwormglijbaan
- De catalogus-toestellen
Klimhuis en rekstokken
Wankelbrug
Tunnelbuis
- De ballenbakken
Ballenbak Engeland
Ballenbak Afrika
Ballenbak Italië
Horeca en hotelingang
Aan de noordzijde van de Kleuterhof is sinds 2002 horecapuntje 't Speelkwartier gevestigd (tot 2024 't Korfje geheten), waar ouders diverse versnaperingen kunnen kopen zoals koffie, fris en ijsjes. Een mobiel bordje bij het naastgelegen restaurant heeft geregeld klanten voor speeltuinconsumpties hiernaar doorverwezen. 't Speelkwartier doet tevens dienst als parkingang voor hotelgasten, die dus hun Eftelingdag beginnen door tussen de kleurrijke speeltoestellen door te manoeuvreren.
Tussen de Kleuterhof en het terras van Kashba is een hekwerkje aangebracht zodat hotelgasten zich al voor hun (vervroegde) parkopeningstijd van 9.30 uur in de Kleuterhof kunnen verzamelen.
Geschiedenis
Ontstaan
De speeltuin is uit nood geboren. Door de komst van het Volk van Laaf in 1990 verdween een groot deel van de oorspronkelijke speeltuin in Marerijk. De meeste molens bleven behouden en schoven op richting het Speeltuinplein, maar daarmee verdween de oorspronkelijke Kleuterhof, een speeltuin voor peuters en kleuters die bestond uit verschillende kleine toestellen. Hier was tevens het Kinderbad te vinden, dat van 1990 tot 2003 in een kleinere vorm nog in de overgebleven speeltuin te vinden was.
Omdat het aanbod voor de allerkleinsten door het verdwijnen van deze attracties slonk, wilde de Efteling nieuwe speellocaties creëren. Deze kwamen in het Noorderpark (het tegenwoordige Reizenrijk), waar al het op kleinere kinderen gerichte Carnaval Festival te vinden was. Henny Knoet kwam met het idee van de Kinder Avonturendoolhof en de nieuwe Kleuterhof - werknaam Speelland. Die laatste ontwierp hij als een veilige speeltuin met felle kleuren en ronde vormen die perfect aansluit bij andere attracties die al in het Noorderpark te vinden waren - naast Carnaval Festival destijds ook Monsieur Cannibale - en bij de belevingswereld van peuters en kleuters. De weinig gedetailleerde speeltoestellen zijn echter een stijlbreuk in vergelijking met de vroegere speeltuin, waar veel toestellen een ontwerp van Anton Pieck betroffen. Dit leidde ook intern tot veel kritiek.
De zes ontworpen speeltoestellen werden aangevuld met een tiental andere speeltoestellen die uit een catalogus werden besteld. Voor Knoet was dat catalogusmateriaal eigenlijk ongewenst; hij wilde meer speciaal ontworpen speeltoestellen. Maar hoofd Dienst Buitenobjecten Jack Rijnen zag het kopen van aanvullend standaard speelmateriaal als enige optie om binnen budget te blijven. Voor de drie balspelletjes werd (vermoedelijk) door Knoet wel een eigen afbeelding getekend. De ontwerpen waren in november 1993 gereed.
De speeltuin werd gebouwd op een stukje terrein dat een kleine tien jaar eerder voor het laatst in gebruik was geweest: hier stond Station Noord. De eigen objecten werden geproduceerd door Joop van den Heuvel uit Venlo. Coördinator was Peter van Ostade. De aanleg van de nieuwe speeltuin en de bouw en aankoop van de speeltoestellen kostte ƒ 1,2 miljoen.[1]
De naam
De speeltuin is dus vernoemd naar de Kleuterhof die in 1960 opende in het Westerpark (nu Anton Pieckplein) en in 1990 sloot vanwege de komst van het Volk van Laaf.
Alhoewel het al vanaf de opening Kleuterhof heet, is de werknaam "Speelland" altijd een beetje om de speeltuin blijven hangen en duikt soms publiekelijk weer op. De naam Speelland verscheen bijvoorbeeld op het welkomstbord voor de eerste Winter Efteling, op de plattegrond op het Dwarrelplein in 2001 en op de Efteling-website in 2015.
Welk lidwoord bij Kleuterhof hoort is niet geheel duidelijk. Volgens Van Dale zijn er twee versies van "hof", met "de" (tuin, gaard) of "het" (erf, hof van een vorst). In recente jaren bezigt de Efteling geregeld Het Kleuterhof,[2][3] maar gezaghebbende bronnen hebben het over "De Kleuterhof", zowel de originele uit 1960[4] als de versie die nu in het park ligt.[5][6] Ook in de fangemeenschap wordt De Kleuterhof veruit het meest gebezigd.
Latere aanpassingen
Vanaf de start van seizoen 1998 is de parkingang voor gasten van het Efteling Hotel in deze speeltuin. Bij de start van seizoen 2002 is hier ‘t Korfje bij geplaatst dat tevens dienst doet als verkooppunt van versnaperingen.
In 2013 werd een aantal van de ingekochte toestellen vervangen. De glijbaan en buisrups nabij 't Korfje werden een gele tunnelbuis en een wiebelbrug, en het auto-klimrek en het toestel helemaal rechts achterin werden vervangen door rekstokken en een klimhuisje met dubbele glijbaan. Deze nieuwe toestellen werden geleverd door Action 4 Kids uit Zaltbommel. De overige toestellen werden gedurende het jaar opgeknapt. In de rolbakken werden de (oorspronkelijk Knoetse) afbeeldingen vervangen door illustraties met Carnaval Festival-thema van Alessio Castellani.
Bij de herinrichting van het terras van het Café-Restaurant bij de komst van Panorama in 2016, werden de daar geplaatste drie eilandjes met ieder drie wipkippen in de vorm van insecten verwijderd. Ook verdween de grote ronde bloembak pal voor de Stappiano, om zo een open verbinding tussen het terras en de speeltuin te creëren.
In 2024 volgde opnieuw een renovatie van de speeltuin. Alle Knoet-ontworpen toestellen werden afgevoerd voor een volledige renovatie elders. De in 2013 neergezette extern ingekochte toestellen (tunnelbuis, wiebelbrug, rekstokken en klimhuis) werden geheel vervangen door vergelijkbare modellen van een andere leverancier, Boer Speeltoestellen. De nieuwe toestellen zijn niet langer overwegend van ijzer maar van kunststof en hebben een andere, af-fabriek kleurstelling die niet meer aansluit bij de Knoetse. Ook zijn de houten zitbankjes en de pergola vernieuwd en is er een afrastering gemaakt bij de grens met het terras van Kashba, zodat gasten van het Efteling Petit Hotel de Kleuterhof 's ochtends al kunnen betreden en gebruiken, nog voor het park om 9.30 voor hen opengaat. Horecapunt 't Korfje kreeg een nieuwe naam en heet nu 't Speelkwartier, maar bleef verder onaangeroerd.
Toekomst
Alhoewel de speeltuin populair is bij de bezoekers, wordt er binnen de Efteling wel nagedacht over de toekomst. Hierbij speelt ongetwijfeld het sterk afwijkende ontwerp mee, alsook de wens om de Hotelingang te verbeteren, en de komst van Strookrijk waarvan de ontsluiting langs de speeltuin zou moeten komen. Op de ontwerpen van het uiteindelijk geschrapte Grand Circus Balancé was een anders vormgegeven speeltuintje te zien op deze plek, met toestellen in circusthema.[7] Met het niet doorgaan van deze attractie en voorlopig zelfs van heel de ontwikkeling van Strookrijk, blijft de Kleuterhof echter nog wel voor de voorzienbare tijd in de huidige vorm bestaan. De renovatie van 2024 ondersteunt het idee dat de speeltuin nog minstens jaren mee moet.
Galerij
Ontwerp treinmolen en clownwip
Ontwerp regenwormglijbaan
Ontwerp klokhuiswip, tuimelbeer en regenwormglijbaan
Ontwerp stappiano
De bouw van de Kleuterhof naast het Restaurant
Regenwormglijbaan en auto-klimrek, tot 2013
Trein en glijbaan, tot 2013
Een afgesloten speeltoestel, voor de vervanging van 2013
Terras aan de Kleuterhof zoals het was voor 2016
Wipkippen op terras, tot 2016
Een overzicht, situatie tot 2016
Overzicht, situatie 2016-2024
- ↑ Nieuwsblad van de Langstraat: "Morgen gaat De Efteling weer open", 12-04-1995
- ↑ Efteling.com: De geschiedenis van de Efteling (geraadpleegd januari 2024)
- ↑ Efteling Blog: Een dagje Efteling met een baby (18 september 2019)
- ↑ "1951 - De Efteling 10 jaar - 1961", document persinformatie door Bob Venmans, uitgave 1961
- ↑ Henk vanden Diepstraten: De Efteling/Kroniek van een Sprookje. Baarn: Tirion (2002), p. 176
- ↑ Eftelist: Uit de gesprekken met Eftelist: Henny Knoet (2012)
- ↑ Looopings: Efteling breekt speeltoestellen Kleuterhof af voor groot onderhoud (9 januari 2024)