Vekoma is een fabrikant van achtbanen en attracties gevestigd in het Limburgse Vlodrop. De naam is een afkorting voor Veld Koning Machinefabriek. In de Efteling staan vier attracties van de Nederlandse attractiebouwer: de Python, Villa Volta, Vogel Rok en de fietsmonorail van het Lavenlaar. Ook de in 2020 gesloopte Polka Marina was een Vekoma-product.
In 2012 vroeg Vekoma octrooi aan op een transportsysteem Pivotable Passenger Carrier, dat door haar speciaal werd ontwikkeld voor de niet-gerealiseerde darkride Hartenhof.
Geschiedenis
Vekoma werd in 1926 opgericht onder de naam Veldkoning door Hendrik op het Veld. Het bedrijf bouwde ploegen en andere landbouwmachines. In de jaren vijftig ging het slechter met de landbouw en leverde Veldkoning stalen machines voor de Limburgse mijnbouw. Later werd de naam veranderd in Vekoma. In de jaren zestig begon Vekoma met het vervaardigen van stalen constructies voor de petrochemische industrie, omdat ook de mijnbouw al snel geen brood op de plank bracht.
De eerste attractie die door Vekoma werd gebouwd was een reuzenrad in 1967. Tien jaar later begon het bedrijf aan het ontwerp van zijn allereerste achtbaan, waarvan het tweede exemplaar - de eerste die Vekoma zelf bouwde - in 1979 een plaatsje kreeg in Walibi Wavre (nu Walibi Belgium) als de Tornado. Dat was een baan met twee kurkentrekkers die in 2002 werd gesloten en in 2006 werd afgebroken. In 1981 vestigde het bedrijf definitief zijn naam als achtbaanbouwer met de Python in de Efteling, die toen de grootste achtbaan van Europa was en momenteel de oudste nog bestaande baan van Vekoma.
In 1983 verliet Vekoma de petrochemie en ging het bedrijf in Vlodrop zich uitsluitend op het bouwen van attracties richten. De Boomerang, een compacte coaster die zes keer over de kop gaat, voor- en achterwaarts, werd hun meest succesvolle achtbaan. Over de hele wereld staan er tientallen van, waarvan drie in de Benelux: in Bellewaerde Park (1984), Walibi Holland (destijds Six Flags Holland, 2000) en Walibi Belgium (destijds Six Flags Belgium, 2001). Met een productie van ruim 25 attracties per jaar (waarvan tachtig procent achtbanen) was Vekoma de absolute wereldleider tot het bedrijf in augustus 2001 failliet ging.
In september van hetzelfde jaar werd een deel van de 30 miljoen gulden schuld betaald door Huisman-Itrec waardoor het bedrijf een doorstart kon maken. Door deze actie kwam 80 procent van de aandelen in handen van Huisman-Itrec. De andere 20 procent zijn in het bezit van oud-directeur Roger Houben.
Tegenwoordig houdt Vekoma nog slechts contact met Huisman-Itrec. Een aantal ex-personeelsleden heeft de bij Vekoma opgedane expertise voortgezet in het bedrijf Kumbak Coasters, verantwoordelijk voor De Vliegende Hollander.
Attracties en achtbanen
Bekende attracties van Vekoma in de buurt (naast die in de Efteling) zijn onder andere Xpress, El Condor, Robin Hood, La Via Volta, El Rio Grande, Merlin's Magic Castle en het Reuzenrad in Walibi Holland, de Booster Bike en de Boomerang in Toverland, de Tornado, Rioolrat en voormalige Moby Dick (doorontwikkeling op de Polka Marina) in Avonturenpark Hellendoorn, Jul's Super Achtbaan in Koningin Juliana Toren, de Revolution in Bobbejaanland, Vampire, Cobra, Calamity Mine, Weerwolf (één van de enige drie houten achtbanen die Vekoma ooit gebouwd heeft) in Walibi Belgium, Space Mountain en Big Thunder Mountain in Disneyland Paris en de Rock 'n' Roller Coaster in Walt Disney Studios Park. De duurste achtbaan van Vekoma is Expedition Everest in Disney's Animal Kingdom (Florida).
Vekoma is daarmee hoflevernacier bij de Walibi-parken. In de Efteling zijn de meeste attracties niet door Vekoma gebouwd, maar door Intamin.