| De Steenbok | |
|---|---|
 | |
| Frites & Snacks | |
| Locatie | Anderrijk |
| Type | balie |
| Assortiment | fastfood |
| Thema | Zwitserse bobsleevereniging |
| Ontwerp | Ton van de Ven, Sander de Bruijn |
| Geopend | 1987 |
| Verbouwd | 2012 |
| Gesloten | 14 mrt 2020 |
| Kassa's | 3 |
| Terras | ja |
| Opvolger van | In den Vergulde Kobold |
| Opgevolgd door | Frau Boltes Küche |
| Horeca | |
De Steenbok was een snack-georiënteerd horecapunt in Anderrijk, in het gebouw waar zich nu Frau Boltes Küche bevindt.
Het gebouw, te vinden aan de oever van de Vonderplas dateert uit 1987 en werd gebouwd om aan te sluiten bij het thema van de toen naastgelegen attractie Bob. Het was voor het laatst geopend op 13 maart 2020, omdat de Efteling de dag erna sloot vanwege de COVID-19-pandemie. In februari was echter al bekend gemaakt dat De Steenbok dat voorjaar zou worden opgevolgd door Frau Boltes Küche, in aansluiting op de transformatie van Bob naar Max & Moritz. De Steenbok heropende niet meer, en heeft de coronasluiting dus niet overleefd.
Inhoud
Geschiedenis
Aanleiding
Op deze locatie was van 1964 tot 1985 de Veulenweide te vinden. Bij het openen van de Bob ontstond hier een groot grasveld met asfaltpaden die samenkwamen in een driehoek. Bij de opening van Fata Morgana een jaar later ontstond een doorlopende route tussen de twee attracties. Een ideale locatie voor horeca, die er kwam in de vorm van de tijdelijke faciliteit In den Vergulde Kobold. Een opvolger werd gezien in een nieuw snackrestaurant naar model van de Smulpaap, zodat het project de werktitel "Smulpaap II" kreeg; op een tekening is ook de naam het "Kleine Verschil" te lezen. Het definitieve restaurant genaamd De Steenbok werd in 1987 gebouwd ter vervanging van deze tijdelijke horeca-tent, links van de Bob op de hoek van het pad naast de Vonderplas en het pad naar de Bob. De uitgang van de Bob werd enkele meters verlengd zodat deze uitkwam bij het terras van De Steenbok. Naast de Likkebaerd en de Smulpaap was het vanaf toen één van de drie grote 'snackschuren' van de Efteling.
Ontwerp Ton van de Ven
Het restaurant en het naambord met een afbeelding van het hoefdier waren een ontwerp van Ton van de Ven. Het gebouw heeft witte muren met grote gemetselde kolommen. De randen van het dak hebben een brede houten border. De toppen van de kolommen steken ongeveer een meter boven het dak uit. Aan de voor- en rechterzijde hangt een groot naambord. De Steenbok was te betreden aan alle kanten van het gebouw, behalve de achterzijde waar de keuken en opslag zich bevindt. Achter de Steenbok was ook een overkapping waar karretjes voor drank-, ijs- en fruitverkoop gestald worden.
Steenbokken zijn geiten die voorkomen in gebergtes. Op het naambord was een alpensteenbok afgebeeld. Deze soort komt dan ook enkel voor in de Alpen, het gebied waar ook de Bob naar gethematiseerd was.
Het interieur was heel eenvoudig. In het restaurant vonden we op dat moment een balieuitgifte voor frites en snacks. Er was een groot open zitgedeelte waar donkerbruin gebeitste picknicktafels opgesteld waren waaraan de aangekochte snacks verorberd konden worden, met enkele lichtkoepels. In de zuidoosthoek was een losse bar met bakplaat te vinden, met bordje "Barbeque" [sic]. Deze hoek werd alleen op zeer drukke dagen in gebruik genomen.
Een jaar later, in 1988, werd rechts naast de uitgang van de Bob ook Tiroler Gijs geplaatst, tevens ontworpen maar ook ingesproken door Van de Ven, die de afvalverwerking van het horecapunt ter hand nam.
Latere aanpassingen
In 2002 werd het grasveld voor het restaurant gedeeltelijk bestraat en waardoor De Steenbok een ruim terras kreeg. Op dit terras vonden we ook een muziekkiosk, waar een keur aan entertainment te vinden was, waaronder Die Efteling Steinbock Kapelle. De kiosk werd eind seizoen 2009 afgebroken.
In 2004 werd een eerste poging gedaan het etablissement meer thema te geven. Er werd een ovaal met een schildering van de Steenbok boven iedere balie aangebracht, en aan de zijkanten kwamen spaanplaten met afbeeldingen van gordijnen. Onder de balies werden schilderingen van de Alpen bevestigd. Het terras werd omgeven door wit, ijzeren hekwerk met bruin en blauwe kruldecoraties tussen gemetselde paaltjes van bergkeien met lantaarns. Voor de borden op het terras werd gebruik gemaakt van decoraties van Villa Volta die al eerder waren gebruikt op de balie van de barbecue-hoek.
- Vóór 2012
Ontwerp oude bord
De Steenbok in 2002
Close-up oude bord
Counters en wachtrijen, 2009
Barbecue vanaf de voorzijde, 2009
Terras en exterieur, 2009
Drukte voor de automatiek, 2010
Zowel tijdens de zomer als de winter werd het thema extra aangezet. Tijdens de Winter Efteling was De Steenbok het centrale punt voor de Beierse Markt, en tijdens het Negen Pleinen Festijn hield Jürgen Freilich op het naar het horecapunt vernoemde Steenbokplein een schlagerfestival.
Herinrichting interieur
Begin 2012 begon de vijfentwintig jaar oude uitspanning de tekenen des tijds te vertonen. Met de komst van het naastgelegen Aquanura werd de verbouwing in maart 2012 snel ingezet, om op de 31e in nieuw thema te heropenen. De globale opzet bleef hierbij hetzelfde, zij het dat de barbecuehoek verdween en dat aan de Vonderplaszijde een extern verkooppunt werd toegevoegd: de Burger Backery. Het interieur zelf werd gethematiseerd naar het clubhuis van Bobslee Vereniging De Steenbok, met memorabilia aan de wanden, een alpenhoorn en natuurlijk een bobslee aan het plafond. Deze vereniging is volgens het jaartal onder de naam van de vereniging boven de balie opgericht in 1895 (een bewerking van het oprichtingsjaar van de Bob, 1985).
Er kwamen pilaren met bloemmotiefjes, een grote natuurstenen oven en een aantal knusse donkerbruine zithoeken. De muren waren gedecoreerd met diverse memorabilia, zoals gewonnen prijzen en veel oude foto's van bobsleeërs. Op een enkele foto was een Eftelingbob te zien. Boven de voormalige automatiek stond 'Prijzenkast' te lezen. Aan het plafond hingen kroonluchters van geweien en een grote alpenhoorn met een steenbokschildje. Er hing ook een kleine bobslee ondersteboven aan het plafond, zij het een andere dan de sleeën uit de attractie.
De daklichten werden dichtgemaakt. Aan de binnenkant werden de picknicktafels vervangen door vast meubilair. Het geheel kreeg een nieuwe vloer en achter de schermen kwam er frituurcapaciteit bij. Het ontwerp was van Sander de Bruijn, die tevens op de foto met zijn collegae te vinden was aan de muur van het horecapunt.
Zowel in het clubhuis als ook op het aankondigingsbord buiten was een historisch aandoende plattegrond van de baan van de Bob te vinden, die overigens wel correct is en gebaseerd op de werkelijke kadastrale tekening. Er stonden waarschuwings- en sneeuwsymbolen bij, en de vermelding "Noordelijk Gebergte" die verder niet gerelateerd leken te zijn aan de werkelijkheid.
- Exterieur, plein en terras
Wegwijzer
Tiroler Gijs
Naambord
Bord op het plein
Ingang
Blik op buitenzijde en terras
- Interieur
Interieur
Interieur
Balie
Automatiek als prijzenkast (later dichtgemaakt)
Gewei als lamp
Bob op z'n kop
Sluiting en erfenis
Vanwege de in recente jaren sterk gegroeide bezoekersaantallen was er de behoefte aan uitbreiding van de horecacapaciteit. De komst van Max & Moritz was een goede reden om ook de Steenbok aan te pakken: het bobsleethema was immers nu wat misplaatst. Er werd gekozen voor het inpassen in het M&M-thema als de keuken van Frau Bolte uit de verhalen over de bengels. Vanwege de corona-sluiting ging ook de Steenbok op 14 maart 2020 dicht -eerder dan gepland- om onder die naam nooit meer open te gaan.
Tijdens en na de sluiting werd het verbouwd tot Frau Boltes Küche. Het exterieur en grote delen van het interieur bleven echter behouden en zijn nog steeds aanwezig. De capaciteitsuitbreiding kwam vooral van een elektronisch bestelsysteem en van een groot overdekt terras dat voor het horecapunt geplaatst werd.
Het bokje uit het naambord kreeg een plek op een informatiebord op het Max & Moritz Plein (zoals het Steenbokplein vanaf nu heet) als subtiele verwijzing naar het oude horecapunt.