De Witte Walvis
De Witte Walvis in 2002
De Witte Walvis in 2002
Locatie Anderrijk (Spookslotplein)
Type balieverkoop
Assortiment ijs, snoep, souvenirs
Delicatesse Coupe Horror (jaren 00)
Thema Griezel, Nautiek
Ontwerp Ton van de Ven
Geopend 1978
Gesloten 1 sept 2022
Terras ja
Horeca
De Witte Walvis, bijna klaar om te openen in 1978
De Witte Walvis begin jaren negentig

De Witte Walvis was een klein horecapuntje in de vorm van een uitgiftebalie, gelegen aan de achterkant van het Spookslot in het Anderrijk.

In 1978 opende het Spookslot, de eerste grote attractie van de Efteling, en daarmee zag ook het winkeltje de Witte Walvis het licht. We vonden de Witte Walvis aan de achterzijde van het Slot, tussen de Spookslot-tunnel en de uitgang van de attractie. Het gebouwtje was een uitbouw ten opzichte van de achterliggende bekanteelde muur van het Slot, waarbij de bovenverdieping, uit Pieckblauw geschilderd hout, nog eens verder uitkraagde. Deze bovenverdieping werd gedragen door fraaie gebogen balkjes. In de rechter zijgevel van het winkeltje, onder een afdakje, bevond zich een oven. Daar waren ook de luiken van het al begin jaren tachtig gesloten souvenirwinkeltje Bij Jonas te vinden. Links van de Witte Walvis was een tuintje omheind met een robuust houten hek, met daarin een tuinpad dat voerde naar de deur voor personeel om het winkeltje te betreden.

Het assortiment bestond uit (soft)ijs, snoep, warme en koude drankjes en tevens waren er kleine souvenirs te koop, zoals het fotoboekje en wat griezelspeelgoed. Deze laatste kleinoden stonden jarenlang uitgestald onder het afdakje "Bij Jonas", uiteindelijk nog slechts twee kleine vitrines die we rechts van de balie van de Walvis vonden. Bij Jonas was in den beginne een zelfstandig verkooppunt voor deze waar, terwijl de Witte Walvis zich toen nog exclusief richtte op etenswaren. Deze verdeling is echter al snel na het openingsjaar verlaten.

De Witte Walvis is in 1995 dieper gemaakt, waarbij de kasten van de jubileumtentoonstelling van 1992, het 'Rariteitenkabinet', werden hergebruikt om daarin de koopwaar te presenteren. Het winkeltje stak sindsdien iets verder het Spookslotgebouw in.

Achter de ramen van de bovenverdieping bevonden zich in de loop der jaren verschillende meer of minder smaakvolle griezelattributen en -poppen.

De Witte Walvis is ontworpen door Ton van de Ven en was afgewerkt in Pieckse stijl, plus een vleugje Spookslot-mystiek. Verwijzingen naar de naam van de winkel waren het naambord met walvis, de Jonas uit de Wallevis-klok en eerder genoemde vitrinekasten onder het afdakje ernaast. De winkel beschikte over een ruim en schaduwrijk terras van vaste, donkerbruin gelakte ronde houten picknicktafels en -banken, omgeven door een halfhoge muur met daarachter het bos. Afval werd onder controle gehouden door Matroos Gijs, een veel eerder Pieck-ontwerp voor deze omgeving dat door Van de Ven pas in 1978 in het grotere Spookslot-plan werd ingepast en gerealiseerd. Onder het genot van het kenmerkende rommelen van de Bob in de baan (sinds 1985) konden bezoekers hier genieten van een rustpauze.

Met de combinatie van de Witte Walvis, Bij Jonas, Matroos Gijs, het Seylend Fregat, de Piraat en de Kanovijver was hier een waar nautisch epicentrum gevestigd.

De Witte Walvis (van Moby Dick) werd in de thematiek van dit horecapuntje wat wonderlijk in verband gebracht met profeet Jonas uit de Wallevis, op de klok en van het voormalige winkeltje.