Een Unox-kraam, voorheen ook bekend als Unox-kar is een uitgiftepunt met in het assortiment Broodjes Unox-worst en diverse frisdrank. Op vijf verschillende plekken in de Efteling is zo'n kraam opgesteld.
Omschrijving
Het draait bij de kramen om een specifiek soort hotdog, het 'Broodje Unox', zijnde een pistolet met daarin een rookworst (kan ook vega) van worstenfabriek Unox en erop een speciale weeïg-zoete mosterdsaus. De combinatie is ook buiten de Efteling te verkrijgen bij horeca en in de supermarkt om thuis te bereiden.
De punten zijn in principe verplaatsbaar, alhoewel ze nu al jaren achtereen dezelfde plek hebben. Heden ten dage vind je ze op het Ton van de Venplein, op de Reizenrijk-kop van de Dubbele Laan en aan de Piraña- en Vliegende Hollanderpleinen. Op het Hartenhof vind je daarnaast De Smaeckmaker, een veredelde versie van de Unox-kraam die uitgebreider gethematiseerd is en ook enkele speciale varianten van het worstenbroodje slijt. Daarmee heeft elk van de vijf rijken een eigen Unox-punt.
Tijdens de Winter Efteling worden de karren voorzien van een guirlande met lichtjes.
Geschiedenis
Als Brabants park kent de Efteling al vanaf het begin de verkoop van worstenbroodjes. De introductie van de Amerikaanse-stijl 'hotdog' vindt echter pas plaats in de jaren 90. Worstenkoning Cees Vrisekoop plaatst Amerikaans gethematiseerde Chuck Wagons met 'American Snacks' in het park.
Tien jaar later introduceert worstenfabrikant Unilever een eigen variant van de hotdog op de markt, waarbij de knakworst vervangen wordt door de eigen rookworst en vergezeld gaat van een weeïg zoete mosterdsaus, die ook in de Efteling verkocht wordt. In 2004 verschijnen speciaal gethematiseerde Broodje Unox-karren, die doen denken aan de oorspronkelijke Chuck Wagons. In eerste instantie is het ontwerp gebaseerd op Pardoes' belletjes en twinkels, sinds 2009 voeren houten planken de boventoon. Deze versie werd ontworpen door Karel Willemen.
In 2019 opende op het Hartenhof-plein de Smaeckmaker, een in veel hogere mate gedecoreerd uitgiftepunt van de Broodjes Unox, dat ook een uitgebreider assortiment heeft.
Op 6 juli 2022 werden de eerste twee Unox-karren (Reizenrijk en De Vliegende Hollander) vervangen door een nieuw model, wederom ontworpen door Karel Willemen, dat niet meer als een kar is vormgegeven, maar als een wat hoekig gebouwtje in Pieckkleuren en met pironnen op de dakhoeken. Een week erna volgden de andere twee. Eén van de oude modellen belandde bij personeelshonk Café de Efteling, een ander werd in oktober 2022 met nieuwe kleurstelling de keet van Bouwmeester Big bij het Efteling Grand Hotel.