Klapbord op het Anton Pieckplein

65 jaar Efteling is de expositie in het Efteling Museum ter ere van het 65-jarig jubileum van de Efteling in 2017. De officiële opening werd verricht op 31 mei door directeur Fons Jurgens, Roodkapje, Marijke Helwegen en twee Gouwe Ouwen: Rinus Graafmans en Bertus Kemmeren, die tevens het openingslint mocht doorknippen.

De tentoonstelling is als semi-permanente opstelling te vinden in de tussenruimte van het museum. Dit in tegenstelling tot voorgaande (jubileum)tentoonstellingen, die in de ruimte voor tijdelijke exposities werden gehouden. Tijdens de jubileumtentoonstelling bleef in de ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen de thema-expositie "50 jaar... Maanlichte Nachten" over de Indische Waterlelies ook te zien; deze werd in 2019 vervangen door "De 30 Sprookjes uit het Efteling Sprookjesbos" en daarna door andere tijdelijke tentoonstellingen.

Ingelijste ontwerpen

De jubileumexpositie bestaat voornamelijk uit een vervanging van de vaste collectie met reproducties van ontwerpen. De zevenentwintig ingelijste ontwerpen van Anton Pieck en Ton van de Ven die sinds de opening van het Efteling Museum in de zaal te bewonderen waren werden vervangen door een nieuwe selectie. Daarbij werd er voor gekozen om een breder scala aan stijlen te tonen en bijna alle ontwerpers te representeren. In totaal zijn er van elf ontwerpers tekeningen te bekijken. De meeste zijn van Anton Pieck en Ton van de Ven, die beide met 6 ontwerpen vertegenwoordigd zijn. Van Henny Knoet, Sander de Bruijn en Karel Willemen zijn van ieder drie ontwerpen te zien. Het overige werk aan de muur is van Jeroen Verheij, Michel den Dulk, Pim-Martijn Sanders, Robert-Jaap Jansen, Alessio Castellani en Ronald Donkers.

Vanaf de oostzuidhoek van de ruimte met de klok mee zijn dit:

  • Henny Knoet
    Het huis van Pardoes

  • Sander de Bruijn
    Scène - Symbolica

  • Karel Willemen
    Kop draak - Joris en de Draak

  • Anton Pieck
    1973 De Efteling - Diorama

  • Ton van de Ven
    Noordgevel - Fata Morgana

  • Robert-Jaap Jansen
    Zandkasteel Klaas Vaak vakantiepark Efteling Bosrijk

  • Henny Knoet
    Martelkamer - Fata Morgana

  • Alessio Castellani
    Koekoeksklok Pinokkio - Sprookjesbos

  • Anton Pieck
    Reizigster - Kinderspoor

  • Ronald Donkers
    Ingang - Baron 1898

  • Ton van de Ven
    Glazen bol Oosterse geest - Spookslot

  • Sander de Bruijn
    Rijksmijn Den Hooghmoed - Baron 1898

  • Anton Pieck
    Kabouter bij deur - Sprookjesbos

  • Karel Willemen
    Huis Assepoester - Sprookjesbos

  • Pim-Martijn Sanders
    De nieuwe kleren van de keizer - Sprookjesbos

  • Ton van de Ven
    Lektriek - Volk van Laaf

  • Anton Pieck
    Slapende koks Doornroosje - Sprookjesbos

  • Jeroen Verheij
    Muzikale kookstoof - Polles Keuken

  • Anton Pieck
    Suggestie De wolf en de zeven geitjes - Sprookjesbos

  • Ton van de Ven
    Bekroning - Station St. Nicolaasplaets

  • Henny Knoet
    Herberg en kasteeltje - Sprookjesbos

  • Ton van de Ven
    Hugo van den Cetsheuvel - Villa Volta

  • Michel den Dulk
    Het meisje met de zwavelstokjes - Sprookjesbos

  • Anton Pieck
    Krakeeltje bij Roodkapje - Sprookjesbos

  • Sander de Bruijn
    Stadszicht - Raveleijn

  • Karel Willemen
    Oostgevel - De Vliegende Hollander

  • Ton van de Ven
    Kastelenrijk - Droomvlucht

Omdat Symbolica nog niet geopend was bij aanvang van de expositie, was bij de omschrijving 'Scène - Symbolica' bij wijze van grapje slechts een blanco vel te zien.

Foto's

Vitrine met foto's

In het midden van de ruimte zijn de twee vitrines, waarin voorheen menukaarten en borden te vinden waren, vervangen door een collectie foto's die bezoekers na een oproep van het park ingestuurd hebben. De familiekiekjes, allemaal afgedrukt als een polaroid, hangen voornamelijk aan ijzerdraden met een knijpertje. Op de meeste foto's is de naam van de inzender geschreven met watervaste stift, maar een datum wanneer een plaatje geschoten is ontbreekt. Tussen de foto's staan ook enkele oude fotocamera's.

De vitrine in het Wonder Depot, waar voorheen oude attributen van het park lagen en ooit een miniatuurstoomcarrousel stond, is voorzien van een oude muzikale paddenstoel. Ook hier zijn foto's van bezoekers te vinden, maar alleen van kinderen op zo'n paddenstoel.

Tovertafel vol geschiedenis

Bezoekers bij de tovertafel

Tussen de vitrines en het Wonder Depot is de Tovertafel vol geschiedenis te vinden, een interactieve plattegrond op een multi-touchscherm geproduceerd door het bedrijf Mr. Beam uit Utrecht. Bezoekers kunnen onderwerpen aantikken en verschuiven op een plattegrond van de Wereld van de Efteling, waarop het attractiepark, hotel, Bosrijk en Loonsche Land aangegeven staan. De tovertafel wordt aangestuurd door een computerkast die zich onder de tafel bevindt.

Veel elementen op de plattegrond zijn geanimeerd: alle zichtbare voertuigen van attracties in de openlucht bewegen zich voort, de Halve Maan schommelt, de Pagode stijgt, draait en daalt en dieren als de raven van Raveleijn en de gekleurde duiven op het Herautenplein vliegen rond.

Tovertafel vol geschiedenis

Bij attracties en sprookjes zijn perkamentrollen afgebeeld. Eenmaal aangetikt opent zich een perkament en kan er door feiten en gegevens gescrold worden, alsmede een collectie oude foto's, bouwfoto's en ontwerptekeningen.

Op de plattegrond bevinden zich drie ringen die over het scherm bewogen kunnen worden. De 'videoring' toont een filmfragment als deze over een pictogram wordt geplaatst dat eerst gevonden moet worden. Met de 'audioring' zijn geluidsfragmenten te ontdekken. De 'tijdring' geeft aan waar een attractie stond die niet langer in het park te vinden is. De geopende perkamenten kunnen weer weggetikt worden maar de drie ringen staan altijd op het scherm. De ringen en perkamenten zijn wel weg te duwen door ze tegen elkaar aan te schuiven.

Het onderzoekswerk voor de tafel is verricht door Gerrie van Dongen en Axel van der Ende, schrijfwerk door Karin Koppelmans, montage van videobeelden door de afdeling Media, technisch werk en projectleiding door Ruud van Alphen en zijn collega's en ontwerp door Stefan Versleeuwen en Robert-Jaap Jansen.[1]

Voor de tafel moesten het Sprookjeskabinet en de vitrine met de nieuwe kleren van de keizer plaats maken, die al sinds 2005 in het museum stonden. Deze klassieke objecten zijn dan ook momenteel helaas niet te zien voor bezoekers.

Automatische informateur

De Sprekende Plattegrond voor het eerst sinds 1974 weer in werking in vier talen

Tegelijk met de opening van de tentoonstelling werd ook de Automatische Informateur, of Sprekende Plattegrond, weer in werking gesteld. De kaart was van 1961 tot 1974 niet ver van het museum te vinden onder de luifel met de spreuk "Wilt ge in 't park niet verdwalen/Dan kunt ge hier uw weg bepalen", en werd na jaren van afwezigheid in 2004 in het Efteling Museum uitgestald. In 2007 volgde een renovatie en was korte tijd de Nederlandse tekst met de stem van Wieteke van Dort weer te horen. Helaas ging de techniek alsnog defect en werd er een bordje bij de plattegrond geplaatst met een excuus voor het niet werken van de functie.

In het voorjaar van 2017 werd de plattegrond alsnog gerepareerd en opnieuw in gebruik genomen ter gelegenheid van de opening van de nieuwe expositie. Niet alleen werken alle lampjes weer en is Wieteke te horen, ook is er een reproductie gemaakt van het oorspronkelijke bedieningspaneel van de plattegrond. Er kan nu gekozen worden voor vier talen, waarbij de Duitstalige versie ingesproken is door een destijds net uit Duitsland teruggekeerde Ton van de Ven.

Tijdlijn

Een geïllustreerde tijdlijn van de geschiedenis van de Efteling die loopt tot en met 2017

Het minst opvallende onderdeel van de jubileumexpositie is de toevoeging van een tijdlijn onder het podium met attributen aan de noordkant van het Wonder Depot. De illustratie is dezelfde als de tijdlijn die ook in het boek Zijn we d'r al? te vinden is, met toevoeging van de vijf jaren sinds het uitkomen van dat boek. De nieuwe zaken die genoemd worden zijn:

In 2022 werd deze tijdlijn geüpdatet met de volgende toevoegingen:

  1. ↑ LinkedIn-pagina Frieke Hazendonk (31 mei 2017)
Overgenomen van "https://www.eftepedia.nl/lemma/65_jaar_Efteling"