CARO is een theatershow die vanaf september 2018 op de planken staat van het Efteling Theater. Het is een show voornamelijk gebaseerd op acrobatiek en dans. Hij vertelt het levensverhaal van Oscar, opgehangen aan het thema van de Stoomcarrousel, 'de carrousel van het leven'. CARO is dan ook een verkorting van het woord carrousel.
De eerste try-out vond plaats op 1 september en de première was op 15 september. De voorstelling duurt 75 minuten zonder pauzes.
De naam Caro werd in februari 2018 door de Efteling vastgelegd als handelsmerk. Met het zevende seizoen dat van start gaat op 1 september 2024 is CARO de op één na langstlopende theatershow van Nederland.
Inhoud
Opzet
De voorstelling is op meerdere fronten een duidelijke breuk met eerdere musicals in het theater: de zes jaar ervoor stonden uitsluitend kindermusicals op het programma. Met CARO keert de Efteling terug naar de familievoorstelling, die vooral in de vooravond speelt (dus goed aansluit op een Efteling-dagje) en een entreeprijs kent van € 25,- (vanaf 2023: € 26,50).
Ook inhoudelijk is de show beduidend anders; ten eerste is het geen klassieke musical maar veel meer een variétéshow met nauwelijks gesproken tekst (dus geschikt voor internationaal publiek), maar met veel acrobatiek, dans en effecten en muzikaal ondersteund door een mix van Efteling-muziek en enkele popsongs. De opstelling in de zaal is als een circus; het publiek zit om een grote ronde draaischijf in het midden van de zaal, representant van de Stoomcarrousel, waarop en waaromheen alles zich afspeelt. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van speciale effecten als vuur uit de vloer en een watergordijn.
Tijdens de voorstelling volgen we het standaard levensverhaal van Oscar, met daarin de voorspelbare momenten: jeugd, verliefd worden, trouwen, kinderen krijgen, iemand sterft, kleinkinderen. Hiervoor is gekozen om wederom het geheel zo herkenbaar mogelijk te maken voor een grote diversiteit aan (inter)nationale toeschouwers.
Voorstellingen
De voorstellingen vinden in ieder geval drie keer per week plaats, op donder-, zater- en zondagen, en vaker in schoolvakanties en rond feestdagen. Een los kaartje kost € 25,- (vanaf 2023: € 26,50), maar een Efteling-verblijfsgast kan een bezoek voor slechts € 7,50 bijboeken (vanaf 2021: € 10,-; vanaf 2023: € 12,50). Efteling-Abonnementhouders krijgen 25% korting.
Het is (voor het eerst sinds The Sound of Music) een open-eindevoorstelling wat wil zeggen dat ze geen vaste einddatum heeft, maar op de planken zal staan zolang er vraag naar is. De ambitie was een looptijd van minstens drie jaar.
Per 13 maart 2020 moesten de voorstellingen gestaakt worden vanwege de maatregelen van de coronapandemie. Er werd overwogen om tijdens Winter Efteling 2020-2021 een kleinschalige CARO-show rond Mijnheer en Mevrouw Tijd te programmeren in het Carrouseltheater, maar dit ging onder andere door de opening van de tijdelijke supermarkt Warenhuis aldaar niet door. Op 2 september 2021 werden de voorstellingen hervat. Tijdens Winter Efteling 2022-2023 kwam er alsnog een parkshow met deze personages in het Carrouseltheater, A Wonderful Wintertime.
Verloop
Terwijl het publiek nog plaatsneemt is er een voorprogramma van clown Carlo die malle toeren uithaalt met het publiek. Voor het kostuum van deze clown (de archetypische pierrot) is duidelijk gekeken naar de varkenberijder van de Stoomcarrousel. Ook heeft hij een klein varkentje, verwijzend naar het varken van de carrousel. Hij doet een aantal trucs met het publiek, geholpen door twee jeugdspelers, zoals het tekenen van een portret, een stukje waarbij twee tribunevakken met tulpen de Vliegende Fakir nabootsen, en een touwtrekwedstrijd met twee 'sterke personen' uit het publiek, waaronder toevallig altijd één die Oscar heet. De namen van al deze 'willekeurige' slachtoffers stopt hij in een vogelkooi voor een nog te volgen 'bingo'.
Als de voorstelling begint 'veranderen' de clown en het varken in respectievelijk Meneer en Mevrouw Tijd. Deze leidende figuren nemen ons mee door de voorstelling, maar spelen niet mee in het verhaal dat volgt. Mevrouw Tijd zet het Beatles-nummer "All You Need is Love" in. Na dit nummer trekken ze uit de bingo (altijd) de naam "Oscar" en het verbaasde 'publiekslid' komt naar beneden waarna blijkt dat de show letterlijk en figuurlijk om hem zal draaien; Meneer en Mevrouw Tijd nemen ons als een onafhankelijke observant bij de hand door zijn leven. Met een sleutel starten ze de carrousel des levens, en het CARO-hoofdthema klinkt.
Jonge Oscar komt op, gezeten op een carrouselpaard. Hij wordt op jonge leeftijd vrienden met het meisje Eva. Hun namen komen in letterblokken op, en de kindergastspelers komen ook allemaal een keertje op gekleed in de letters 'amour - liefde'. Samen spelen Oscar en Eva; in hun fantasie zijn ze een grote draak. Er klinkt de muziek van Joris en de Draak. Dit wordt gevolgd door de Aquanura/Brabants Orkest-versie van het Menuet van de Muzikale Paddenstoelen, waarbij er een kleine trapeze-act gedaan wordt, gevolgd door weer het CARO-hoofdthema. Meneer en Mevrouw Tijd zingen Adeles "When We Were Young", terwijl de kinderen Oscar en Eva met behulp van een grote spiegellijst een fraaie dans uitvoeren met de oudere tienerversie van henzelf.
Onder begeleiding van de muziek van Symbolica en later "Up-Up and Away" van The 5th Dimension, vertrekt de jongvolwassen Oscar met een steampunky-ballon de wijde wereld in. Er komen verschillende Europese landmarks voorbij (Toren van Big Ben, Brandenburger Tor, Eiffeltoren, Manneken Pis en het Huis van de Vijf Zintuigen) met bij de landen passende liedjes om op mee te klappen: "99 Luftballons", "Non, non, rien n’a changé" en de Afrikaan Beat. Hierbij wordt het publiek verzocht gitaar te spelen en te dansen als een elfje. Als Oscar in het Midden-Oosten belandt wordt een bewerkte versie van verschillende tracks van de Fata Morgana gespeeld, onderwijl wordt er gedanst, acrobatische acts ten beste gegeven een aantal effecten ingezet; het geheel verandert in een heuse Fata-disco.
Eenmaal terug thuis komen Oscar en Eva weer samen onder de klanken van Ed Sheerans "Perfect" en trouwen ze onder de begeleiding van Tsjaikovski's hoorngeblaas van de Magische Klok (en daarnaar geklede herauten) en onvermijdelijk Mendelssohns bruidsmars, waarna toepasselijk een scène volgt met acrobatiek in een levensgrote ring. Vervolgens komt een ooievaar op stelten hun baby Kate bezorgen en wordt "Isn't She Lovely" van Stevie Wonder ingezet. Oscar en Eva hebben het maar wat druk om werk en zorg te combineren en rennen van hot naar her. De gezellige familievoorstelling slaat opeens een uiterst duister pad in: onder begeleiding van de Danse Macabre, en een groen-fluorescente viool, zien we hoe Eva ziek is en sterft, en als een engel verdwijnt naar de hemel.
Dansend onder een watergordijn proberen Oscar en dochter Kate het leven weer op te pakken. Er volgt een intermezzo met wat salsa van Meneer en Mevrouw Tijd terwijl het regenwater opgedweild wordt. De show wordt hervat: Kate wordt volwassen en een ooievaar (steltloper Oscar) komt op en brengt natuurlijk baby's: de kindergastspelers komen een voor een uit het podium zetten gekleed als baby's met een Oudhollandse outfit niet ongelijk aan die van Baby Gijsje - hun namen worden opgelezen door Meneer en Mevrouw Tijd. Onder begeleiding van de Marerijk-track van de Efteling-parkmuziek, de laatste baby - Abel - is voor Kate zelf. Oscar is nu dus opa en mag met de kinderwagen op stap. Hij trekt een Jokie-figuur uit zijn zak en ja hoor, de muziek van Carnaval Festival wordt ingezet waar het hele publiek, nog nauwelijks bekomen van het overlijden en de rouwverwerking, natuurlijk op moet meeklappen; de kindergastrollen komen op verkleed als Carnaval Festival-figuren. De baby groeit op tot een jongetje dat veel lijkt op de kleine Oscar uit het begin, en we horen de speeldoosmuziek van Assepoester en het hoofdthema. Zoals een carrousel betaamt: de cirkel is rond, "All You Need Is Love" wordt weer ingezet en we nemen afscheid van de show in een grote finale waarbij alle spelers nog eenmaal te zien zijn op het ronddraaiende podium begeleid door het hoofdthema. En natuurlijk komt ook die vermaledijde gastkindercast nog een keer op.
Draak
Spiegelscène
Zeppelin-scène
Acrobatische ring
Ooievaar
Waterscène
Eenmalige kinderrollen Carnaval Festivalfiguren
Slotapplaus
Muziek
De voorstelling draait op één hoofdarrangement dat speciaal voor de voorstelling is gemaakt. Het start met orkestmuziek maar gaandeweg komen er draaiorgelklanken bij. Componist René Merkelbach en arrangeur Marco Kuypers vonden een Gavioli-orgel in het Draaiorgelmuseum Haarlem dat erg lijkt op het orgel van de Stoomcarrousel. Overigens komen de nummers die gespeeld worden bij de Stoomcarrousel zelf niet terug in de voorstelling, wel is de stoomfluit geregeld te horen.
Voor het overige is gekozen voor reeds bestaande muziek: aan de ene kant een aantal behoorlijk grijsgedraaide popnummers zoals "All You Need Is Love" en "I Believe I Can Fly" (dit nummer van R. Kelly, die inmiddels in de bak zit wegens kindermisbruik, is inmiddels vervangen door "Up-Up and Away"); daarnaast horen we veel attractiemuziek uit de Efteling. Een remix van het thema van Fata Morgana werd in opdracht van Audiocult geproduceerd door Manglemoose.
Techniek
De draaischijf van CARO werd op de lift van de orkestbak in de vloer van het theater opgebouwd. Onder de draaischijf is een bak waarin het water van het watergordijn wordt opgevangen. Boven de schijf, in de 'hoed', bevindt zich eveneens een waterbak voor enkele honderden liters water die voor elke show wordt gevuld. Het (ontkalkte) water vormt dan via 360 elektronisch gestuurde nozzels de bijzondere patronen. De 'hoed' als hangend decorstuk is zo groot, dat deze apart weer voorzien moest worden van sprinklers voor het geval eronder brand zou uitbreken. Deze zijn via een dikke slang van bovenaf aangesloten op het sprinklersysteem van de zaal.
Voor CARO werd de theaterzaal voorzien van een permanent 'Follow-Me'-systeem: de acteurs dragen een tweetal sensors, en de lichtcomputer stuurt daarmee automatisch de volgspots in de zaal aan. Hierdoor kan de techniek met minder mankracht toe.[1]
Programmaboekje
Van de carrousel des levens heeft niemand het program. Niettemin is er van de show CARO wel een programmaboekje uitgebracht dat voor € 7,50 te koop is in de theaterfoyer. In het voorplat van het fraai ontworpen boekje is een draaischijf aangebracht, waarmee je door eraan te draaien aan de voorzijde objecten van de Stoomcarrousel zichtbaar kunt maken, en aan de binnenzijde repetitiefoto's. Dit doet denken aan het ruim twintig jaar eerder door Robert-Jaap Jansen ontworpen boekje Mam, ik wil het Paard dat ook een draaischijf in de cover heeft.
Binnenin in vier talen een korte introductie van de Stoomcarrousel, gevolgd door vele full-colour scènefoto's, hier en daar afgewisseld met foto's van de repetities in grijstinten. Een kartonnen insert in zwartwit geeft namen en foto's van de cast en een gezamenlijke foto van de crew. Bij wijzigingen in de cast over tijd kan de insert vervangen worden.
Cast
Oorspronkelijke bezetting
De rol van Oscar wordt gespeeld door Ton Peeters, eerder al te zien in De Kleine Zeemeermin als haai/oester. Talita Angwarmasse is Mevrouw Tijd. Mijnheer Tijd wordt gespeeld door Marcel Visscher, die de hoofdrol vertolkte in de musical De Gelaarsde Kat.
Voor de acrobatiek is een beroep gedaan op twee Franse acrobaten, Cesar Andrade en Melanie Nunes. Het ensemble bestaat uit Laurie van Iersel, Jeffrey Stuut, Anne Claire Smorenburg en Dewy Vlaardingerbroek.
In elke show spelen kinderen mee van de vaste kindercast: jonge Oscar, jonge Eva en als hun dochter Kate. Dit zijn in wisselende samenstelling: Sem Back, Fleur van der Hoeven, Amber Fransen, Bridget Looijmans, Femke Zonneveld, Maarten van den Bemt, Mijntje Bouwens, Thibault van der Does, Izzy Harleman, Lotte Jonker en Roemer Vonk.
Elke show spelen er zoals inmiddels verplicht lijkt te zijn in het Efteling Theater, ook weer een aantal kinderen éénmalig mee. Hun optredens tijdens de show zijn vrij willekeurig en hebben weinig met het voortbrengen van het verhaal van doen. Zo komen ze het toneel op verkleed als blokken, in Baby Gijs-kostuum en als Carnaval Festival-figuur.
Cast vanaf 2021
Vanaf september 2021, toen de musical hervat werd na een lange pauze van zo'n anderhalf jaar, te wijten aan de coronapandemie, is er een grotendeels nieuwe cast:
- Meneer Tijd – Ivo Cundro, Ara Halici en Rick van den Belt
- Mevrouw Tijd – Laurie Reijs, Linda Hibma en Lisanne Streukens
- Oscar – Ton Peeters en Ton Coppens
- Acrobatiek – Cesar Andrade & Mélanie Nunes, Lukasz Misztela & Anna Misztela, Pascal Haering & Esther Fuge
- Kindercast – Maarten van den Bemt, Jeroen Debie, Daniek Hamilton, Ieme van Houten, Lena Meesters, Gijs Spek, Ward Spek, Fiene van der Veer, Vala Verhoef
- Ensemble – Lindi Akkerman, Marianna van Beek, Genevieve van der Does, Isa van de Graaf, Rosalie van der Hoeven, Annefloor Imhoff, Cailin van Loon, Zoë Rijk, Nick Sebrechts, Laurian Serno, Jeffrey Stuut, Anna de Visser, Dewy Vlaardingerbroek, Iris van Vliet, Matthijs van Werkhooven, Femke Zonneveld
Creatief team
De show wordt geregisseerd door Stanley Burleson, een musicalacteur die in De Gelaarsde Kat al de stem van Mavros had ingesproken (en de levenspartner is van hoofdrolspeler Marcel Visscher).
De acrobatische stunts zijn bedacht door Corpus Acrobatics, dat in 2007-2008 de Winter Efteling-act Spiegeltje, Spiegeltje in de Lucht produceerde (in 2016-2017 bekend onder de naam Het Winterlicht), en meewerkte aan Sprookjessprokkelaar de musical.
Art director is Eftelings Robert-Jaap Jansen. Hij koos voor een specifieke krul als leidend grafisch motief, gebaseerd op de vele krullen in de Stoomcarrousel. De krul komt overal terug in het decor, de kostuums en de promotie van de voorstelling.
Voor het overige zijn overwegend de gebruikelijke Efteling musical suspects betrokken:
- Regie: Stanley Burleson
- Script en liedteksten: Allard Blom
- Componist en muzikale leiding: René Merkelbach
- Choreografie: Ivo Chundro
- Kinderregie: Marjan Hommes
- Assistent kinderregie: Cailin van Loon
- Acrobatiek: Corpus Acrobatics, Vincent Michels, Marley Eltz
- Art director: Robert-Jaap Jansen
- Decorontwerp: Joris van Veldhoven
- Kostuumontwerp: Carla de Kroon
- Lichtontwerp: Wim Dresens
- Geluidsontwerp: Jeroen ten Brinke
- Technisch producent: Jeroen Frijters
- Pruiken en grime-ontwerp: Harold Mertens en Wouter Somers
- Productieleider: Marjon van Grunsven
- Hoofd Theaterproducties: Sandra in 't Groen
- Manager Live Entertainment & Theaterproducties: Jeroen Zwartjes
- Producenten: Fons Jurgens en Olaf Vugts, Efteling Theaterproducties
- ↑ Podcast Kleine Boodschap nummer 214, 'Achter de schermen bij het Efteling Theater' (17-5-2021)