Het Dienstencentrum is het gebied achter het Anton Pieckplein, Carnaval Festival en Vogel Rok, in de noordoosthoek van het park grenzende aan de Horst en de Europalaan. Het gebied omvat diverse kantoren, werkplaatsen en een parkeerterrein, en was lange tijd het kloppend hart van waaruit alle onderdelen van het bedrijf opereerden. Tegenwoordig is een deel van de functie verschoven naar het kantoorcomplex van Raveleijn.
Het terrein is vanaf het park toegankelijk via een grote bruine poort naast Jokies Wereld, een poort tegenover de ingang van het Wonder Depot, een enkele deur links naast de gevelrij op het Anton Pieckplein en een dienstweg bij het Volk van Laaf. Naar de openbare weg is het ontsloten aan de Horst; een groot bord Dienstencentrum wijst op de hoek bij de Europalaan naar deze ingang.
Sinds 2004 wordt het ook wel aangeduid als Wonder Werf, wat onder andere vermeld staat op een bordje bij de slagboom.
Gebouwen
Op het Dienstencentrum zijn of waren de volgende gebouwen aanwezig. De letters corresponderen met de luchtfoto.
| Letter | Gebouw | Sinds | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| A | Meldkamer | 1997 | Portiersloge / Bedrijfsbeveiliging |
| B | Gildehuis | 1997 | Werkplaatsen rondom de centrale hal: ① Vormgeving ② Decoratie ③ Schilders ④ Mechatronica / TDE / Servicedienst ⑤ Bouwdienst ⑥ Mechatronica |
| C | Stuurhuys | 1985 | Tegenwoordig o.a. kledingmagazijn en kostuumatelier, voorheen directiekantoor en management. Op bovenverdieping voorheen de ontwerpafdeling. Goed te zien vanaf de Dubbele Laan. |
| D | Stuurhuys | 1990 | Extensie van het Stuurhuys met onder andere Archief, kantoren, Contact Center |
| E | Secretariaat | 1956 | Voormalig secretariaatsgebouw uit 1956, vanaf de jaren zeventig uitgebouwd met de brandweerkazerne. Nu kantoor en BHV/oefenvoertuigen. |
| F | Werkplaatsen | 1960 | Voormalige werkplaatsen van scheppende afdelingen, als de bouwdienst, schilders en decoratie en vormgeving. Functie overgenomen door het Gildehuis. Bij de aanpassingen aan het Anton Pieckplein in 2003 is de constructie hergebruikt voor de magazijnen en kantine van de horecapunten aldaar. |
| G | Museum | <1960 | Voormalige werkplaatsen van WOD en Electro, tegenwoordig het Efteling Museum. |
| H | Pakhuys en Tuinhuys | 1991 2000 |
Centraal magazijn en goederenontvangst, het Pakhuys. In 2000 verdubbeld in oppervlakte voor kantoren en opslag van groen- en milieudienst, wordt het ‘Tuinhuys’ genoemd. Goed te zien vanaf Anton Pieckplein. |
| I | Vogelengezang | ±1995 | Voormalig portocabin-kantorenblok gesloopt in 2012 |
| J | Opslag bedrijfsbeveiliging, BHV, de duikploeg en Het Trefpunt | ||
| K | Garage | 1990 | Opslagruimtes, garages voor voertuigen |
Geschiedenis
In 1955 begint men aan de bouw van het eerste 'administratiegebouw', het secretariaat, als apart gebouw aan de rand van het park nabij de toenmalige Ingang Noord. In 1960 bouwt men hiernaast een grote werkplaats voor de bouwkundige- en de plantsoenendienst.[1] Met het samenbrengen van kantoor en technische werkplaatsen wordt de eerste aanzet gegeven voor het huidige Dienstencentrum op deze plek (waar beide gebouwen nog steeds onderdeel van uitmaken).
De explosieve groei van de Efteling in de jaren tachtig vraagt om steeds meer kantoorruimte. Het het bestaande enkele kantoor wordt in 1985 uitgebreid en gaat het 'Stuurhuys' heten; ook worden worden er verschillende noodgebouwen geplaatst aan de rand van de Dubbele Laan bij Ingang Noord. Door het verplaatsen en verdwijnen van het Kinderbad in 1990 kan een deel van de Speeltuin bij het Dienstcentrum getrokken worden; op die plek wordt het Stuurhuys uitgebreid met een extra kantoorgebouw haaks op het bestaande, en komen de noodgebouwen te vervallen.[2]
Eind jaren tachtig en begin jaren negentig wordt druk gewerkt aan het 'De Wereld van de Efteling'-project. In dit plan heeft ook het nieuwe dienstencentrum een plek gekregen: verspreid over verschillende gebouwen zouden de afdelingen gehuisvest worden in de strook tussen de oostzijde van het park en de Midden-Brabantweg, achter het huidige hotel (nu bekend als Strookrijk). Dat kwam er uiteindelijk niet van.
In 1997, tegelijk met de bouw van Vogel Rok, werd Ingang Noord gesloopt en werd op de bestaande parkeerplaats een grote werkplaats gebouwd. Ook bouwde men een nieuwe meldkamer en een nieuw parkeerterrein; de bouwwerken werden ontworpen door extern architect Frits Dansen. Samen met de bouw van het personeelsrestaurant (elders) kostte de grootschalige uitbreiding van deze achter-de-schermen-faciliteiten zo'n € 10 miljoen.[3] Het verhuizen van de Traptreintjes naar de Siervijver biedt ruimte om in 2000 nog een stuk grond bij het Dienstencentrum te trekken waarop het bestaande Centraal Magazijn verdubbeld wordt ten behoeve van de Groendienst, die tot dan toe op de plek zat waar men het Efteling Theater ging bouwen.
In de hoogtijdagen tussen 1998 en 2010 waren hier nagenoeg alle onderdelen van het bedrijf gevestigd. De kantoorgebouwen (het Stuurhuys) zijn vormgegeven in een woonhuisachtige stijl: opgetrokken uit bakstenen muren, één verdieping en puntdak hoog. Ook vond men er het uit portocabins opgebouwde Vogelengezang, de eerder genoemde werkplaats het Gildehuis, de brandweerkazerne, een parkeerterrein en bij de inrit het gebouw van de bedrijfsbeveiliging. In het pand van Vogel Rok kwamen ook fietsenstallingen voor personeel. In de loop der jaren werden her en der nog veel portocabins bijgeplaatst, en werd in Vogel Rok een kostuum- en een rekwisietenmagazijn gehuisvest.
De daken van de gebouwen zijn te zien vanaf het Anton Pieckplein (links naast de gevelrij) en vanaf de Dubbele Laan. Op de parkplattegrond is het bestaan echter geheel weggemoffeld en leek het tot 2013 alsof het Anton Pieckplein en Carnaval Festival rug-tegen-rug liggen. Opvallend is dat één detail wel zichtbaar was: de ingang van de personeelsfietsenstalling is om onduidelijke redenen ingetekend op de juiste plaats in het gebouw van Vogel Rok. De parkplattegrond op schaal, geïntroduceerd in 2014, toont slechts bosschages.
Verhuizing naar Raveleijn
In 2008 werden de eerste plannen bekend gemaakt voor de bouw van Raveleijn, dat naast theater ook de nieuwe centrale kantoorfaciliteit van de Efteling zou worden. Directeur Bart de Boer zegt daarover: "We hebben nieuwe kantoren nodig. Er zitten mensen al tientallen jaren in noodgebouwen; als het waait waaien je papieren weg. Maar je investeert eigenlijk niet in noodgebouwen, maar je investeert in attracties; maar deze combinatie is een kans voor ons." Eind december 2010 werd begonnen met de verhuizing van kantoorafdelingen zoals directie, ontwerp en communicatie richting Raveleijn.
Niettemin is het Dienstencentrum nog volop in bedrijf. De technische en uitvoerende afdelingen hebben hier nog steeds hun thuis in het Gildehuis, maar ook de magazijnen, BHV en beveiliging huizen op het terrein. Ook zijn de bestaande kantoorpanden nog in gebruik door onder andere het archief en het contactcenter.
Andere locaties
Naast het dienstencentrum is de Efteling-organisatie nog op enkele andere plekken geconcentreerd, ondere andere:
- Het (hoofd)kantoor Raveleijn, zoals hierboven beschreven, gelegen aan de Europalaan nabij de ingang van het parkeerterrein.
- Het Logistiek Evenementen Magazijn is een groot terrein achter het Efteling Theater waar allerhande goederen en decoraties worden opgeslagen die alleen nodig zijn in bepaalde seizoenen of bij evenementen.
- Het Efteling Magazijn Tilburg is een extern magazijn waar grote partijen, van bijvoorbeeld souvenirs, geleverd en opgeslagen kunnen worden. Ook worden hier zaken van de technische afdelingen opgeslagen en bijvoorbeeld winterdecoraties.
- Foto's van het Dienstencentrum
Stuurhuys (l) en Vogelengezang
Dienstingang bij de Horst met links de fietsenkelder in het gebouw van Vogel Rok, rechts de meldkamer
Het Stuurhuys-complex
Het Gildehuis in aanbouw
- ↑ "1951 - De Efteling 10 jaar - 1961", document persinformatie door Bob Venmans, uitgave 1961
- ↑ Efteldingen (personeelsblad): Kantoor en Magazijn, november 1990
- ↑ Efteldingen (personeelsblad): Sober, maar functioneel en toekomstgericht, december 1996