Raveleijn is een groot complex in het Marerijk waar meermaals per dag de gelijknamige parkshow speelt, en dat een horecapunt en evenementenlocatie en het Efteling hoofdkantoor huisvest.
De arena van Raveleijn biedt plek aan 1200 gasten en het kantoorgebouw biedt een werkplek aan enkele honderden personeelsleden. Raveleijn is gesitueerd in de hoek tussen Droomvlucht en Villa Volta, tegen de Europalaan en de parkeerplaats aan. Het staat op de plek waar tot 1995 Ingang West te vinden was. Het exterieur is ontworpen door Sander de Bruijn.
Inhoud
Geschiedenis
Totstandkoming
Het Raveleijnproject begon in 2007, bij het maken van plannen voor een nieuw hoofdkantoor. Sinds de jaren tachtig was het kantoorpersoneel gesitueerd op het Dienstencentrum, waar een kleinschalig kantoor was gebouwd. In de tientallen jaren die voorbijgingen werd nooit geld uitgetrokken voor een grootschalig kantoorpand en dus werden er telkens aanbouwen gemaakt en container-panden ingericht. Honderden personeelsleden werkten iedere dag in tochtige en winderige gebouwen. Nieuwe voorstellen voor een nieuw kantoorpand werden afgewezen door de Raad van Commissarissen omdat deze weigerde te investeren in een groot kantoorpand. Er werd verder gezocht naar een oplossing.
Tegelijkertijd werkte de afdeling entertainment aan plannen voor verschillende openluchttheaters in verschillende rijken vanwege het vrijspelen van het grote Efteling Theater van regulier parkentertainment. Het entertainmentaanbod kromp in twee jaar tot een aantal kleinschalige acts en er was veel behoefte aan grootschaliger entertainment. Bovendien was er al tijden een toenemende vraag naar grote arrangementenlocaties.
Er werd een werkgroep opgericht om entertainment, kantoor en arrangementenlocatie te combineren. De meest praktische onbebouwde locatie was de uiterste noord-westhoek van het park, in het Marerijk tussen Villa Volta en Droomvlucht, waar enkel nog wat resten van Ingang West stonden. Het ging om een grote oppervlakte, die bovendien ook makkelijk extern te bereiken was via de parkeerplaats en de Europalaan. De Raad van Commissarissen ging akkoord met het project en er kon worden begonnen met de eerste voorbereidingen.
Directievoorzitter Ronald van der Zijl kondigde eerder dat jaar aan wat rustiger aan te willen doen wat betreft grote investeringen. In een interview over zijn afscheid in april 2008 zegt hij:[1]
Het is gedateerd, het wordt tijd voor een nieuw kantorencomplex. Maar ook daar wordt het niet luxe. Op dure meubelen is nog nooit één bezoeker extra afgekomen.
Ontwerp
Het plan werd een korte periode uitgesteld, totdat Bart de Boer in de zomer het directiestokje over nam. Onder zijn leiding werd het plan doorgezet en op 10 december 2008 werden de eerste plannen in een video van het Brabants Dagblad nader toegelicht. Niet veel later stuurde de Efteling een persbericht met de plannen van Raveleijn en een ontwerpschets van de hand van Sander de Bruijn. Aanvankelijk werd het project gepresenteerd voor 2010 met 750 plaatsen in de arena; later werd het bijgesteld naar 1500 plaatsen om begin 2011 te openen.[2]
Eerder in 2008 tekende de Efteling al bezwaar aan tegen de nieuwbouw van Kaatsheuvelse bejaardenhuis Rosagaerde dat gevestigd is vlak achter de Europalaan, tegenover Villa Volta. De bovenste verdiepingen van het gebouw zouden boven het geluidsscherm aan de straat komen, waardoor het geluid op de gevels te groot zou worden. De Efteling wilde klachten van toekomstige bewoners van het pand over geluidsoverlast voorkomen. De bouw van het tehuis werd eerst aangepast, vervolgens uitgesteld en in 2010 begon de bouw voor de in 2012 te verrijzen aanleunwoningen en nieuwbouw.
Het ontwerp van het Raveleijnproject lag in handen van Sander de Bruijn met Bastiaan de Bruin als ontwerpcoördinator. De ontwerpen werden bouwkundig verder uitgewerkt door Van Aken Architecten.
- Ontwerpen
Eerste versie ontwerp, in de inzet de aanblik van de kantoorzijde, november 2008
Later ontwerp van Raveleijn gezien vanaf de parkzijde, januari 2009
Gecombineerde gevelaanzichten inclusief arena, januari 2009
Ontwerp gezien vanaf de kantoorzijde
Gevelaanzichten van de arena, mei 2009
Magische Stadspoort met gezicht boven de poort, februari 2009
Magische Stadspoort met naam van de stad
Bouw
In november 2009 werd begonnen met de bouw van het Raveleijncomplex en in mei 2010 werd met een feestelijk evenement het hoogste punt bereikt.
Vanaf februari 2010 is begonnen met de productie van de show, een co-productie tussen de Efteling en entertainmentbedrijf Constant in Beweging. Twee jaar lang werden de raven en paarden getraind en in de herfst van 2010 werden de verschillende acteurs gecast.
Op 17 februari 2011 ging de campagne rondom het merk Raveleijn van start met de lancering van de website. Eind die maand begonnen de uitzendingen van de gelijknamige televisieserie en niet veel later werden Hyves-profielen (een destijds populair sociaal netwerk) van de personages uit de serie gemaakt. Eind maart werd het boek van Raveleijn, geschreven door kinderboekenschrijver Paul van Loon, gepresenteerd aan de pers.
Op 7 april werd Raveleijn feestelijk geopend, met de première van de show. Ook het boek was vanaf dat moment algemeen verkrijgbaar. Vanaf 17 april was de online Raveleijn game te spelen, als laatste onderdeel van de Raveleijncampagne.
Op 7 juli 2011 wordt de 'stuurgroep bouw Raveleijn' opgeheven en daarmee is het project voltooid.[3]
- De bouw in beeld
Plaatsing van de bouwschutting, juli 2009
Grondwerkzaamheden van start, juli 2009
Arena in januari 2010
Bouwput in maart 2010
De Magische Poort is als eerste vrijwel afgerond, mei 2010
Arena tijdens viering hoogste punt, mei 2010
Viering hoogste punt, Paul van Loon leest voor, mei 2010
Ontwerper Sander de Bruin, kletsend met Vugts en Van Loon tijdens viering hoogste punt, mei 2010
Bart de Boer en een raaf tijdens viering hoogste punt, mei 2010
Kantoorzijde met torentje, mei 2010
Kantoorzijde met torentje, juli 2010
Zijgevel van de kantoren, juli 2010
Indeling
Tribunes en arena
De arena van Raveleijn ligt in een halve ronde tussen de twee vleugels van het Raveleijnkantoorpand en de tribunevakken in. De arena is gethematiseerd als Middeleeuws dorpsplein van de stad Raveleijn, met twee lange gethematiseerde gevelrijen en daartussen een grote belforttoren, het geheel rijkelijk voorzien van diverse typen windwijzers. We zien op de (uithang)borden van links naar rechts:
- de Gekroonde Steur
- taverne de Zevenster - Is de reis u al te ver, rust wat in de Zevenster
- apotheek den Swarte Eenhoorn
- het Wapen van Raveleijn - Eten wat de pot schaft
- de Drie Tulpen
- Bakkerij Barends
- De belforttoren
- schrijnwerkerij de Noeste Nagel
- Smederij 't IJzeren rOs (Rudy Vissers, Olaf Vugts, Sander de Bruijn)
- kleermakerij 't Wambuis
- Garen op de klos
- 't Vergulde Seepaerd
- stokerij den Gulden Appelboom
- de Postiljon
De arena zelf is gevuld met decorstukken die vanaf 2010 verschillende keren zijn veranderd vanwege grote wijzigingen in de show. De vloer is bedekt met een dikke zandlaag en enkel aan de randen is een stenen pad te vinden. De onderste verdieping van de gevelrijen bestaat, op de toren na, uit een galerij vanuit waar de show gezien kan worden. De rechtergalerij is enkel toegankelijk voor bezoekers van het Wapen van Raveleijn, de linker was aanvankelijk bestemd voor invalide bezoekers. Deze krijgen vanwege het zicht tegenwoordig een plek op een vak rechts voor de reguliere bezoekers.
De tribunes bestaan uit vakken die bereikbaar zijn via een aantal brede trappen aan de achterzijde van de tribune, grenzend aan het plein achter de Magische Stadspoort. Wie de trap naar een tribune oploopt komt uit op één grote galerij, die net als de achterzijde van de tribune is gethematiseerd met zichtbare houtconstructies van onbewerkt hout, beige stucwerk en deuren in traditionele Pieckkleuren. Middenin de achterzijde bevinden zich brede dubbele deuren met daarboven een smal torentje dat tot boven de tribunes reikt, en daaraan een windwijzerplaat die soortgelijk is aan die op het gebouw van Station Amsterdam Centraal.
Een tribunevak wordt van het aangrenzende vak en de arena gescheiden door een simpel houten hekwerk. Tussen het eerste en tweede en het derde en vierde vak zijn doorgangen van de arena naar de paardenstallen onder de tribunes. Het plafond van de tribune is afgewerkt met een aantal grote gestreepte blauwe plafonddoeken. Een tribune bestaat uit een 15-tal doorlopende houten banken, die aflopend zijn geplaatst zodat de show vanaf iedere plaats goed zichtbaar is.
Kantoor
Het kantoor bestaat uit twee vleugels, waarbij iedere vleugel bestaat uit drie verdiepingen waarbij elke verdieping een bepaalde afdeling of bedrijfstak huisvest. Elke afdeling heeft een open werkruimte, waar het merendeel van personeel een eigen bureau heeft. Managers hebben een eigen glazen kantoorruimte die zich bevindt in een hoek van de werkruimte, samen met enkele overlegruimtes. De kantoren zijn, in tegenstelling tot de receptie en de vergaderzalen, niet gethematiseerd. Door veel glas-in-loodramen aan de arena-zijde is vanuit het park weinig van het kantoor te zien.
Ombouwen tot hotel
Het kantoorpand is gebouwd met het idee dat het omgebouwd kan worden naar een hotel, mocht een kantoorruimte elders gerealiseerd worden. In een interview in 2018 vertelt oud-directeur Bart de Boer: "We speelden destijds al met de gedachte om er een hotel van te maken. En het kan natuurlijk altijd. Eén van de opties was om het huidige Efteling Hotel om te bouwen tot een groot kantoor, zodat Raveleijn een hotel kon worden."[4]
Parkshow
Voor meer informatie, zie Raveleijn (show)
De gelijknamige parkshow speelt zich af in de arena, waar een deel van de kantoren uitzicht op heeft. Aan deze zijde is gekozen voor kozijnen met gekleurd glas-in-lood, zodat men vanuit de arena niet helemaal de kantoren in kan kijken. Door een extra isolatielaag in de buitenmuren is er vrijwel geen geluidsoverlast van de show.
Horeca
Voor meer informatie, zie Het Wapen van Raveleijn
Op de begane grond aan parkzijde bevindt zich het zwaar gethematiseerde restaurant 'Het Wapen van Raveleijn'. Midden in de Belfort-toren bevindt zich de open keuken met enkele tafels, de vleugels aan weerszijden staan grove houten tafels onder een gewelfd plafond waar de maaltijd genoten kan worden.
- ↑ Brabants Dagblad: "'Buschauffeur' weg bij halte Efteling", 30 april 2008
- ↑ Persbericht Efteling: 'Efteling investeert 40 miljoen in nieuwe projecten' (11 december 2008)
- ↑ Twitter Bart de Boer: 'Opheffing stuurgroep bouw Raveleijn gevierd.' (7 juli 2011)
- ↑ Looopings: 'Oud-directeur Efteling: 'Raveleijn zou hotel kunnen worden', 26 maart 2018