Laafse Lurk is de ludieke naam voor het speciaal voor de Efteling gebrouwen bier geïnspireerd op het Volk van Laaf. Het werd als souvenir in flessen verkocht in de Loetiek, en was ook van de tap verkrijgbaar in het Lurk en Limoenhuys. Sinds dit huis als horecapunt in 2003 definitief gesloten werd, wordt het bier sinds dat jaar ook niet meer geproduceerd.
Omschrijving
Het bier
Lurk is vrij donker ('dubbel') bier, heeft een alcoholpercentage van 6,9% of 7%[1] en was in de Loetiek verkrijgbaar in rondbuikige en rechte flessen. De fles heeft een inhoud van 750 ml, een brede buik en sierlijke hals en wordt afgesloten met natuurkurk en een draadkorfje.
Op het etiket staat te lezen: "Laafse Lurk is de trots van het Volk van Laaf. Naar recept van Brouwer Lal gebrouwen uit enkel gerstenmout, natuurhop, biergist en zuiver bronwater. Laafse Lurk is een bier van hoge gisting." Daarnaast staan op het etiket een plattegrond van het Land van Laaf en de toen wettelijk verplichte onderdelen als de brouwer, herkomst, alcoholpercentage en waarschuwingen.
Het bier bestaat uit pilsmout, munichmout en chocolademout. Opvallend is dat voor deze dubbel ook tarwe is gebruikt. De hops die gebruikt zijn, zijn Hallertau Mittelfrüh, Brewer’s Gold, Magnum en Perle.
Het bier proevende komen we tot de volgende smaakomschrijving. Laafse Lurk is een helder donkerbruin degustatiebier met een rode gloed en een fijne, stabiele schuimlaag. Het bier ruikt naar mandarijnen, rood fruit, karamel en honing. De smaak is een rijke mix van rood fruit, een kruidigheid gelijk aan jeneverbes en een mooie balans van bitter en zoet. De bitterheid is deels een lichte moutbitterheid van de geroosterde mout die er in zit. Het is een vol bier, met een aardige hoeveelheid CO2 en alcohol. Het heeft een nasmaak die doet denken aan karamel en rood fruit en is licht bitter.
Glas
Bij het bier horen speciale bolle glazen zonder steel, die daardoor niet los neer te zetten zijn zonder om te vallen. In het Lurk en Limoenhuys waren daarom voorgeboorde gaten in het meubilair te vinden waarin de glazen geplaatst konden worden, voor thuisgebruik werd er een houten voetje bij de glazen geleverd. De bolle vorm doet denken aan de bourgondische lavenbuiken. Het glas maakt bovendien duidelijk dat het bier niet koud gedronken moet worden; door de bolle vorm kan het bier zich snel warmen aan je handen.
Het oorspronkelijke ontwerp van het glas neigde meer naar een slanke tulpvorm met rand dan het bolle buikje dat het nu uiteindelijk geworden is. Dit ontwerp zat in het presentatiepakket voor wat toen nog bekend stond als Funny Village.
De kenmerkende glazen zijn sinds 2024 weer te zien (maar niet zelf te gebruiken) in het Lurk en Limoenhuys. Laaf Luur heeft er tientallen staan die gebruikt worden om zijn sappen uit te serveren. De tafels met geboorde gaten buiten staan er ook nog.
Herkomst
Het bier was volgens de Eftelingse overlevering afkomstig uit Lal's Brouwhuys, maar werd in werkelijkheid gebrouwen door de Arcener Stoombierbouwerij (in 1998 hernoemd naar Hertog Jan Stoombierbrouwerij) in Arcen. Hertog Jan is onderdeel van de Belgische biermoloch AB-InBev, de vaste bierleverancier van de Efteling.
Bij de opening van het Lavenlaar in 1990 wilde de Efteling een eigen bier uitbrengen. Hiervoor benaderde zij de Arcener stoombierbrouwerij, waarmee zij al connecties hadden via Interbrew (voorloper InBev). De Efteling wenste een donker bier van een van de lagere alcoholpercentages uit het assortiment van de brouwer en dat was toentertijd de dubbel. De Efteling ontwikkelde zelf de bolle fles, de bijzondere glazen en het etiket. Het flestype is exclusief voor het attractiepark gemaakt en voor het afvullen ervan heeft de Arcener Stoombierbrouwerij aparte onderdelen moeten maken voor de vuller en de etiketteermachine om dit bier te kunnen produceren.
Laafse Lurk werd gebrouwen op basis van hetzelfde recept als de huidige Hertog Jan Dubbel, met het verschil dat deze Dubbel nagisting op de fles heeft. Nagisting zorgt vaak voor nog iets meer koolzuur en alcohol en iets minder suikers op een bier. Wie nu nog van de smaak wil proeven kan zich dus tot de Hertog Jan Dubbel wenden, tijdens het degusteren rekening houdend met genoemd verschil.
Aan wie heden ten dage nog een fles heeft liggen is het inmiddels door veroudering waarschijnlijk niet meer aan te raden deze alsnog op te drinken; men kan de inhoud beter bewaren als een fraai souvenir. Het bier levert geen gevaar voor de gezondheid, maar zal wel smaken van veroudering in zich hebben en heeft zeker niet meer de smaak zoals de brouwer het toentertijd bedoeld heeft.
Einde
De verkoop van Laafse Lurk stopte in 2003, nadat het bier al jarenlang slechts op de allerdrukste dagen in het park geschonken werd: het Lurk- en Limoenhuis was al sinds halverwege de jaren negentig sporadisch geopend. De directe reden was een gewijzigd alcoholbeleid; het toch relatief hoge alcoholgehalte (hoewel men dus al specifiek een lager percentage uit het assortiment van de brouwer koos), de glazen die door hun vorm zonder pootje uitnodigden tot 'doordrinken' en de omgeving van het Lavenlaar dat verder vooral bestond uit kinderattracties leek beide partijen geen goede combinatie (meer).
Sinds 2013 heeft de Efteling weer een eigen bier in de vorm van Bosrijkse Brouw, maar dat Laafse Lurk nu ook zal terugkeren is onwaarschijnlijk. Er wordt heden bewust gekozen voor lagere alcoholpercentages en een focus buiten het attractiepark. Dit gaat ook op voor de andere eigen bieren, 't Verdiende Loon en Hotel de Bottle. Daarnaast is AB-InBev überhaupt gestopt met het produceren van private labels.
Zie ook
Zie ook de andere Eftelingse bierlijnen:
- ↑ Verschillende etiketten laten verschillende percentages zien.