In den Ouden Marskramer
De noordzijde bij de uitgang van het Sprookjesbos
De noordzijde van de Marskramer
Locatie Marerijk, tussen in- en uitgang Sprookjesbos
Assortiment voornamelijk sprookjes, Raveleijn en algemeen
Thema sprookjesboeken
Ontwerp exterieur Ton van de Ven, interieur Jeroen Verheij (sinds 2009)
Geopend 1977
Verbouwd 1993, 2008
Kosten ƒ 300.000,-
Kassa's 3
Souvenirverkoop

In den Ouden Marskramer is een souvenirwinkel in het Marerijk, gelegen tussen de in- en uitgang van het Sprookjesbos. Het gebouw werd in 1977 in gebruik genomen als een binnenplaats met loketten voor informatie en souvenirverkoop en is oorspronkelijk een ontwerp van Ton van de Ven. Tegenwoordig is de Marskramer een gethematiseerde winkel waar voornamelijk merchandise wordt verkocht van het Sprookjesbos, Sprookjesboom en Raveleijn, maar ook Pardoes-artikelen en algemenere souvenirs als ansichtkaarten, fotoboekjes en dvd's.

Omschrijving

Exterieur

Ingang tegenover de Heksenpoort

De laagbouw bestaat uit een binnenplaats met rondom lopende muren met drie ingangen, vitrines aan de buitenzijde en een kantoortje met kantine voor de medewerkers aan de Sprookjesbos-zijde. Het gebouw ziet er, hoewel ontworpen door Van de Ven, oer-Piecks uit met de karakteristieke scheuren in de muur en verweerde dakpannen op het dak. Boven de ingang aan de noordzijde is de naam van de winkel te lezen en is een grote gevelsteen met een afbeelding van een kromlopende, met koopwaar zeulende, oude marskramer met snor te zien. Aan beide zijden hiervan vormen vier muurankers het jaartal 1977, het openingsjaar van de oorspronkelijke binnenplaats. Op de noordoosthoek van het gebouwtje, naast deze ingang is een brievenbus te vinden, waar parkbezoekers gefrankeerde poststukken kunnen deponeren.

Gevelsteen boven de oostzijde

Wie het gebouw benadert aan de oostzijde ziet boven de entree een gevelsteen waarin de naam van de winkel is gebeiteld. Tegenwoordig is de belettering in deze steen wit geverfd.

Sinds de lente van 2018 heeft na jaren afwezigheid ook de zuidgevel weer een entree tot de winkel. Ernaast hangt een bord dat een parodie lijkt te zijn op de prachtige gevelsteen aan de andere kant van het gebouwtje. Een cartooneske versie van de marskramer draagt in zijn kist moderne souvenirs als een knuffel van Jokie, Jet, Pardoes en een Sprookjesboom-draak. Ook is het woord souvenirs sindsdien boven alle ingangen te vinden.

Interieur

Sprookjesboek in In den Ouden Marskramer, 2009

De binnenzijde van het gebouw is naar ontwerp van Jeroen Verheij en draagt het thema sprookjesboeken; schappen bestaan uit opgestapelde sprookjesboeken en deuren en muren zijn bedrukt met sprookjesverhalen. Ieder schap bestaat uit een aantal sprookjesboeken met een Eftelingse opmaak. We kunnen van de boeken de titels duidelijk lezen op de rug. Sprookjes als "De Kikkerprins", "Blauwbaard", "Kleinduimpje", "De Tuinman en de Fakir", "Roodkapje", "De Indische Waterlelies", "Raponsje", "Hans en Grietje", "Sneeuwwitje en de 7 Dwergen", "Het Meisje met de Zwavelstokjes", "De Bremer Stadsmuzikanten" en "Repelsteeltje" zijn tussen de titels te vinden. Veel boeken hebben een algemene titel als "Sprookjesboek", "Kabouterverhalen" of "Sprookjes van Moeder de Gans". Ook de namen van de sprookjesschrijvers Andersen, Grimm en Perrault zijn op de boeken te ontdekken. Tevens is er een boek te vinden waarop "Anton Pieck - Schetsboek" staat en een "Spookjesboek" met het oorspronkelijke spook van het logo van het Spookslot uit 1978. De grote tekst aan de plafondrand boven ons is een fragment uit Hans en Grietje.

De figuurtjes in het miniatuurkasteel

Middenin de winkel staat een pop-up sprookjesboek met de titel Sprookjesboek van de Efteling, waar de pagina open staat bij het sprookje van Doornroosje. Uit de rechter bladzijde rijst een een enorm kasteel op, vrij gelijkend op het oorspronkelijke kasteel in het Sprookjesbos, inclusief een miniatuur schone slaapster en wachter in één van de torens. Meer verwijzingen naar sprookjes zijn op de planken aan de oostzijde van de ruimte te vinden: een boek waar een drakenstaart en een lint met oog uitkomen, een mandje met rode appels, rode tulpen, de gouden bal en de rode schoentjes. Aan de andere zijde van het interieur staan grote perkamentrollen waar sprookjesattributen en -figuur uitsteken; een bezemsteel, de knuppel uit de zak en Holle Bolle Gijs.

Assortiment

Het magazijn achter de winkel

Het assortiment van de Marskramer bestaat uit allerhande souvenirs. De secties zijn ingericht met artikelen met een sprookjesthema, waaronder servies, beeldjes en de Anton Pieck-lijn met miniaturen van het Sprookjesbos. We vinden ook secties met merchandise van Raveleijn en Sprookjesboom, waaronder (kinder)kleding, knuffels en speelgoed. Achterin de winkel zijn voornamelijk de algemene Efteling-hebbedingen als ansichtkaarten en schrijfgerei te vinden en multimedia als cd's en dvd's.

Geschiedenis

Binnenplaats (1977-1992)

Bouwtekening noordzijde

In den Ouden Marskramer werd onder de werknaam 'arcade' gebouwd en opende in 1977 als een ommuurde binnenplaats met toegangen aan drie kanten. Binnenin tegen de achtergevel waren twee loketten, een voor souvenirverkoop en de ander als informatiebalie. Op de binnenplaats waren, behalve de twee balies, ook enkele bankjes en prullenmanden te vinden. Bij de souvenirverkoop waren allerlei verschillende souvenirs als kleding, ansichtkaarten, aardewerk en knuffels te koop; buiten stond een rek met posters waar doorgaans vooral reclameposters van Partners in Kwaliteit te vinden waren.

In de beginjaren

Bij de informatiebalie kon men terecht voor vragen, algemene informatie en alle soorten folders van de Efteling en de omgeving en voor het huren van videocamera's om een dagje Efteling te kunnen filmen. Het interieur bestond uit een lage balie met daaronder alle soorten folders en tegen de achterwand stond een grote rode Pieckse kast. Samen met de gastenservice bij Ingang West waren het de plekken waar men terecht kon voor informatie.

De bouw kostte ƒ 300.000,-.

Overdekte winkel (1993-2008)

De winkel in 1993

In 1993 werd de binnenplaats overdekt en kwam het loket van de gastenservice in het gebouw aan de zijde van de uitgang van het Sprookjesbos te liggen in een aparte ruimte. De rest van het gebouw werd gebruikt als winkel en magazijn. De grove tegels werden vervangen voor donkerrode plavuizen en het glazen dak wat boven de vroegere binnenplaats was geplaatst, werd aangekleed met klimop. Verder bestond het interieur uit losse meubels en schappen. Na enkele jaren werd het glazen dak afgeschermd met riet en werd het interieur steeds verder volgestopt met Eftelings decoratiemateriaal.

Een uitgebreide blik op de nieuwe Ouden Marskramer van 1993

Nadat in 1996 de gastenservice was verplaatst naar een ruimte onder het Huis van de Vijf Zintuigen, verdween in 1999 het loket van de Gastenservice en werd de balie vervangen door twee vitrines. In 2000 wordt het gedeelte van de vroegere informatiebalie bij de winkel getrokken.

De winkel krijgt dat jaar een nieuw thema, geïnspireerd op de marskramer uit de naam. Door heel de winkel zijn oude Eftelingatributen te vinden als een Holle Bolle Gijs-mal en de vitrine uit het Sprookjesmuseum. De winkel doet met haar donkerrode tegelvloer, gestucte muren en houten plafondconstructie verder erg knus en donker, maar ook wel rommelig en onoverzichtelijk aan. Vanaf mei 2000 staat er een Maxifoto onder de noemer 'Nostalgische fotostudio' in de Marskramer waar je je verkleed in middeleeuwse kledij kunt laten fotograferen voor een geschilderd decor.

Sprookjesboekenthema (2009-heden)

Ontwerp uit 2008 door Jeroen Verheij
Sprookjesboek in aanbouw
Openingsborrel in april 2009, met o.a. ontwerper Jeroen Verheij

In 2008, nadat eerder al de winkels Efteldingen en Dromerijen een make-over hebben gehad, wordt ook de Marskramer verbouwd. Het interieur wordt gebaseerd op het thema sprookjesboeken, waarbij de schappen vormgegeven zijn als gestapelde boeken, er teksten zijn aangebracht en verschillende figuren uit sprookjes en plek krijgen in de winkel. Als grote blikvanger staat er midden in de winkel een opengeslagen sprookjesboek waaruit een model van het kasteeltje van Doornroosje oprijst (gemaakt door vormgevers Mariëlle Heessels, Ron van Iersel en Stefan Thelen). Op 3 april 2009 opent de winkel in een Sprookjesboekenthema van Jeroen Verheij.

In de zomer van 2009 hield de Efteling in samenwerking met haar fansites een actie waarbij je je kon inschrijven om een miniatuur-beeldje van de Ganzenhoedster te kopen in de Marskramer. Het beeldje was naar ontwerp van Anton Pieck door Hans Pulles gemodelleerd, in China vervaardigd en kostte 200 euro. Een deel van de beeldjes was bedoeld als relatiegeschenk voor Eftelingrelaties, het andere deel werd in genummerde oplage verkocht. De actie was een verkoopsucces, ondanks dat veel beeldjes kapot waren en omgeruild moesten worden.

In den Ouden Marskramer voor de "renovatie" van 2017

Eind 2017 kreeg het exterieur van het gebouw een stevige schilderbeurt, waarbij de muren veel lichter van kleur werden en het inschaduwwerk nog maar heel subtiel aanwezig is. De gevelsteen boven de hoofdentree is voorzien van witte belettering. De belettering boven de noordelijke poort is over gedaan, waarbij verschillende en andere lettertypes zijn gebruikt dan de oorspronkelijke handgeschilderde letters.

Op 10 maart 2018 werd aan de zuidkant een derde ingang toegevoegd. Tevens kreeg de Marskramer, in navolging van Dromerijen en De Bazaar, een hoek met Efteling Bestsellers (de populairste Efteling-souvenirs bij elkaar). In 2024 werd de wachter toegevoegd aan het kasteel van Doornroosje.