Hans Christian Andersen

Hans Christian Andersen
Andersen
Volledige naam	Hans Christian Andersen
Geboren	Odense, 2 april 1805
Overleden	4 augustus 1875
Beroep	schrijver
Nationaliteit	Deens
Bekend als	wereldberoemde Deense sprookjesschrijver
Personen

Hans Christian Andersen (2 april 1805 - 4 augustus 1875) was een wereldberoemde Deense sprookjesschrijver.

Leven en werken

Andersen werd geboren in de Deense stad Odense en groeide op in een zeer arm gezin. Op zijn veertiende ontvluchtte hij zijn povere leven en reisde hij af naar Kopenhagen, waar hij een leven opbouwde te midden van een hoogstaand artistiek milieu.

Hoewel Andersen zich bezighield met allerhande vormen van literatuur verkreeg hij grote bekendheid met het schrijven van sprookjes die hij niet - zoals bijvoorbeeld de gebroeders Grimm - uit de orale volkstraditie optekende maar helemaal zelf verzon. Hij is daarmee een schrijver van zogenaamde cultuursprookjes, in tegenstelling tot de veel oudere volkssprookjes.

In mei 1835 worden de eerste sprookjes van Hans Christian Andersen gepubliceerd: De vuurslag, Kleine Klaas en Grote Klaas, De Prinses op de Erwt, De bloemen van kleine Ida; in december gevolgd door een tweede bundeltje met: Duimelijntje, De ondeugende knaap en De reiskameraad. Bij zijn overlijden in 1875 had Andersen 156 sprookjes geschreven. Van De Kleine Zeemeermin, gepubliceerd in 1837, werd in 1913 in de haven van Kopenhagen het sculptuur Den lille havfrue van de beeldhouwer Edvard Eriksen onthuld.

In de Efteling

In de Efteling zijn vijf uitwerkingen van zijn sprookjes te vinden in het Sprookjesbos: de Chinese Nachtegaal, de Rode Schoentjes, de Kleine Zeemeermin, het het Meisje met de Zwavelstokjes en De Nieuwe Kleren van de Keizer.

Verder was het erfgoed van Andersen tot in 2000 ook te vinden in het Sprookjesmuseum, waar voorwerpen uit de Nieuwe Kleren van de Keizer en de Prinses op De Erwt uitgestald stonden. Sindsdien zijn die verplaatst naar het Efteling Museum. In de Game Gallery verwees het bord van Ukkie Dukkie naar het Lelijke Jonge Eendje.

Hans Christian Andersen 2005

In 2005 wordt met het wereldwijde project 'Hans Christian Andersen 2005' de tweehonderdste geboortedag van de sprookjesschrijver herdacht. De persconferentie omtrent de invulling van dit project werd al op 6 juni 2004 in de Efteling gehouden. Karin Koppelmans vertelt in het personeelsblad hierover:^[1]

Wij werden gebeld door de Deense attaché in Den Haag. Die kende ons nog van de internationale sprookjestentoonstelling die wij een paar jaar geleden hadden. Zijn vraag was of wij dat wilden doen in het kader van het internationale project. Tuurlijk willen wij dat. De vraag had ook niet op een beter tijdstip gesteld kunnen worden. Want naast de sprookjes van Andersen die wij al hebben, de Rode schoentjes en de Chinese Nachtegaal, krijgen we er twee van zijn hand bij: de musical De Kleine Zeemeermin in het Efteling Theater en het Meisje met de Zwavelstokjes in het Sprookjesbos. Ook de attaché was daar zo enthousiast over dat besloten werd om de Nederlandse perslancering van 'Hans Christian Andersen 2005' in de Efteling te houden in plaats van in het Amsterdamse huis waar Andersen een tijdje woonde.

De officiële start van 'Hans Christian Andersen 2005' vond op 2 april 2005 plaats in Denemarken met een driedaagse manifestatie, zo groot als de opening van de Olympische Spelen.

In 2005 werd ter ere van Andersen de Hans Christian Andersen-suite geopend in het Efteling Hotel. De nieuwe Sprookjesshow van dat jaar bestond uit twee van zijn vertellingen, en op de ruïnemuur achter de Rode Schoentjes in het Sprookjesbos werd een plaquette ter ere van het Andersen-jaar onthuld. Deze plaquette bestond uit een bescheiden faux-bronzen uitbeelding van zijn beroemde sprookje van het Lelijke Jonge Eendje dat verder niet in het bos te vinden is. De plaquette werd bij een renovatie in 2016 weer verwijderd.

In het Efteling Museum was de tentoonstelling 200 jaar Hans Christian Andersen te bezoeken, die draaide rond de in het citaat genoemde vier uitbeeldingen in de Efteling.

Iedere maand van 2005 stond in het teken van een Andersen-sprookje. Zo werd in april de verkiezing van het mooiste Lelijke Eendje (Citroën 2CV) georganiseerd op de Brink, in juni de Rode Schoentjes Dansestafette en in september een hinkelwedstrijd in het teken van De Standvastige Tinnen Soldaat.

De sprookjes van Andersen in Nederland

In 1846 verscheen er een eerste bundel met sprookjes van Andersen in Nederland. Een belangrijke bloemlezing uit de sprookjes van Andersen was de Werelduitgave uit 1899 die in diverse talen werd uitgebracht, verlucht met maar liefst 238, inmiddels klassieke, illustraties van de Deen Hans Tegner. De Nederlandse vertaling was van M. van Eeden-van Vloten.

Een volledige uitgave verscheen in 1931-1932 in twee delen: Sprookjes en Vertellingen van H.C. Andersen, vertaald door W. van Eeden en met illustraties in kleur en zwart-wit van Rie Cramer. Deze vertaling werd in 1975, onder redactie van Alet Schouten, opnieuw uitgebracht met illustraties van Lidia Postma: 32 platen waarvan 16 in kleur. Deze illustraties werden in 1976 bekroond met de Gouden Penseel.

In 1992 bracht Lemniscaat een nieuwe volledige uitgave op de markt: Hans Christian Andersen, Sprookjes en Verhalen, in een vertaling van Annelies van Hees en met zwart-wit illustraties van tien tekenaars. In 2014 verscheen er, ook bij Lemniscaat, uit deze vertaling een grote bloemlezing van 102 sprookjes met illustraties in kleur van Jan Jutte, de 'Jutte-editie'.

• Andersen geïllustreerd
• 

  Tegner: Het Meisje met de Zwavelstokjes

• 

  Cramer: De Kleine Zeemeermin

• 

  Postma: De Varkenshoeder

• 

  Jutte: Het Meisje met de Zwavelstokjes