Suske en Wiske is de bekende Belgische stripboekenreeks van de hand van Willy Vandersteen die loopt sinds 1945. De Efteling heeft regelmatig gefigureerd in de reeks, te weten in de alba:
- De Vliegende Klomp (1975)
- De Efteling-elfjes (1978)
- De Belhamel-bende (1982)
- Fata Morgana (1988)
Inhoud
De serie
De serie begon als De Avonturen van Rikki en Wiske, een vervolgstrip in de Vlaamse krant De Standaard over broer en zus Rikki en Wiske die bij hun tante Sidonia wonen. In de eerst volgende reeks, Op het eiland Amoras wordt de rol van Wiskes broertje Rikki echter al overgenomen door Suske en ontmoeten we uitvinder professor Barabas. Met de introductie van de domme, zelfvervulde Lambik in de derde reeks is al bijna de vorm bereikt die we nu nog kennen. Het duurt echter nog tot 1952 tot de sympathieke dommekracht Jerom zich bij de vaste hoofdpersonen voegt.
Vandersteen gebruikte de kenmerkende stijl van de klare lijn, ingezet door Hergé, de auteur van Kuifje. Sinds 1967 verschijnen de strips in kleur. De meeste verhalen zijn, na voorpublicatie in kranten, verschenen in de inmiddels zo herkenbare rode reeks. Er zijn echter ook tal van speciale uitgaven buiten deze reeks om, waaronder speciale edities die in opdracht zijn vervaardigd.
Suske en Wiske wordt tot op heden steeds voortgezet, is de meest succesvolle Vlaamse strip ooit en is de enige die echt populariteit in het buitenland heeft weten te verwerven, waaronder zeker ook in Nederland. Vandersteen droeg de eindverantwoordelijkheid in 1972 over aan Paul Geerts, die de rol drie decennia zou vervullen. Tussen 2002 en 2005 zwaaide Marc Verhaegen even de scepter, maar tegenwoordig ligt de verantwoordelijkheid bij een team tekenaars en scenaristen.
De strip kent veel terugkerende elementen. De hoofdrollen zijn altijd in handen van tante Sidonia en haar pleegkinderen, hun huisvrienden Lambik en Jerom, en uitvinder Barabas. De uitvindingen van die laatste spelen ook vaak een belangrijke rol, waarbij sommige een vast onderdeel zijn zoals de teletijdmachine en helikopter gyronef. De tegenstanders willen vaker variëren, maar crimineel Krimson keert regelmatig terug. Humor is een belangrijke component, die enerzijds veel steunt op bekende karaktereigenschappen van de personages (Lambiks ijdelheid, Sidonia's vermeende lelijkheid), anderszins worden er bestaande grappen en moppen verstript.
De Efteling in de strips
De Efteling, natuurlijk ook in Vlaanderen een begrip, heeft viermaal gefunctioneerd als decor in de serie. Tweemaal gebeurt dit in gesponsorde alba: De Vliegende Klomp is betaald door de VVV Noord-Brabant en Fata Morgana door de Efteling zelf. De Efteling-elfjes en De Belhamel-bende zijn echter onderdeel van de normale rode reeks.
In De Vliegende Klomp en De Belhamel-bende is de Efteling eigenlijk zuiver decor, maar in de andere verhalen vindt ook actieve interactie plaats met de bewoners van het park. In De Efteling-elfjes maken naast natuurlijk de elfjes ook verschillende tot leven gekomen Sprookjesbosbewoners hun opwachting, en in Fata Morgana zijn de diverse bewoners van de Verboden Stad betrokken bij het verhaal. Waar bij De Efteling-elfjes de komst van de Maankoningin de reden is dat alle figuren tot leven komen, wordt hier bij Fata Morgana verder geen verklaring voor gegeven. Invariant over alle verhalen is dat de afgebeelde Efteling volledig verstoken is van bezoekers of medewerkers.
Dat betekent niet dat de functie als decor niet interessant zou zijn. Zo is het leuk om te zien dat de bekende gebouwen uit de Efteling gedetailleerd nagetekend zijn, met oog voor veel van de hen zo kenmerkende details. In elk van de verhalen is de detaillering van de gebouwen namelijk gemiddeld gesproken behoorlijk correct, zij het dat ze meestal niet op de juiste wijze ten opzichte van elkaar gepositioneerd zijn. Ook geven de tekeningen wel eens een inkijkje in een stukje Efteling dat inmiddels niet meer bestaat, zoals Visje Gijs op zijn oude plek bij de Kanovijver in De Efteling-elfjes.
Soms introduceren de verhalen ook personages die in het park niet uitgebeeld zijn of niet eerder een rol gespeeld hebben. In De Efteling-elfjes zien we bijvoorbeeld de Maangodin uit de Indische Waterlelies in levende lijve en komt Boekanier Gijs tot leven. In Fata Morgana blijkt niet alleen dat de Fakir ook een vrouw heeft, maar ook dat er onderin het paleis een draak leeft: Waka Jawakka.
Suske en Wiske Weekblad
Suske en Wiske Weekblad was tussen 1993 en 2003 een periodiek, qua opzet enigszins vergelijkbaar met het Donald Duck Weekblad. In nummer 19 van 1994 stond een special “Achter de schermen bij de Efteling”. Jeugdige fan Tommy van Willigen mocht op bezoek en sprak met diverse medewerkers over hoe het toegaat bij de Efteling. Zo spreekt hij Saskia Rovers en Chantel van Beurden over kleding, geeft Jos van Schijndel een rondleiding door Droomvlucht en mag Tommy op bezoek bij Ton van de Ven. Die laat hem Laaf-schetsen zien en claimt dat hij Droomvlucht in vijf ontwerpen klaar had. Op de vraag hoe de volgende attractie waar Van de Ven nu aan werkt zal worden laat deze niets los, behalve dat het met water zal zijn, omdat De Kleine Zeemeermin zijn favoriete sprookje is.
Jerom
Ook in de van Suske & Wiske afgesponnen reeks Jerom werd de Efteling als decor gebruikt. In het in 1985 verschenen deel 14 van de oranje/bruine subreeks De wonderbare reizen van Jerom met de titel De Holle Heks, getekend door Edward de Rop, bezoekt hij het park. Het verhaal begint als Jerom en Dolly met de kinderen in de Efteling zijn en Dolly vertelt over het verhaal van De Indische Waterlelies en het avontuur dat S&W daar beleefd hebben in De Efteling-elfjes. Daarna draait het verhaal om het sprookje van Hans en Grietje en het huisje van de heks lijkt sterk op dat uit de Efteling. De Eftelingversie van de heks speelt een sleutelrol in het verhaal, maar wel als een pop (vandaar de titel); anders dus dan in bijvoorbeeld De Efteling-elfjes, waar de sprookjesfiguren ‘echt’ zijn.
Naast het exterieur van de Indische Waterlelies en Hans en Grietje zien we Langnek, het Grote Kabouterhuis, het Café-Restaurant, Ingang West, Visje Gijs met het huisje bij de Kanovijver (zeer waarschijnlijk nagetekend uit De Efteling-elfjes), het kasteel van Doornroosje en een papiermand met Klein Duimpje.
De strips in de Efteling
Op 17 en 18 mei 2003 vond het Suske en Wiske-weekend plaats in de Efteling. Overal verspreid door het park waren uitvergrote panelen opgesteld uit de Efteling-strips van het duo. Deze vormden, middels te verzamelen aanwijzingsletters, ook een soort speurtocht, op zoek naar de Kroon van de Maangodin. Dit voorwerp werd dan om 16.30 tijdens een showtje op de Brink weer veilig bij de rechtmatige eigenaar gebracht.
De overige activiteiten concentreerden zich rond het Fata Morgana Paleis: er werden optredens verzorgd door de cast van de Suske en Wiske-musical, er werden tekenactiviteiten georganiseerd, en het nieuwste album, De laatste vloek, werd gepresenteerd.
- Suske en Wiske-weekend
Uitvergroot paneel tijdens het weekend
De cast van de musical
Cast met Efteling-elfjes present
Eindpaneel van de strips, als fotoplekje de Brink
