De Siervijver begin jaren 90
De Siervijver midden jaren vijftig
Verpozen langs het kanaal van de Siervijver naar de Kanovijver. Door dit kanaal loopt nu de Gondoletta.

De Siervijver is een grote waterpartij aan de oostzijde van het Efteling Park. Rond de vijver zijn attracties en wandelpaden gelegen, in het midden een ontoegankelijk eilandje. Eén attractie bevindt zich óp de vijver: de Gondoletta.

De naam Siervijver verwijst ernaar dat de plas tot de komst van de Gondoletta in 1981 uitsluitend een esthetische functie had. Parkbezoekers konden genieten van het uitzicht op de vijver, de waterval op het eiland en het omliggende natuurschoon. Dit in tegenstelling tot de andere vijvers uit de begintijd van het park, de Roeivijver en Kanovijver, die wel een concrete attractiviteit herbergden en daar ook hun naam aan ontleenden.

Omschrijving

Op en rondom de Siervijver liggen diverse attracties en horecapunten. Aan de noordzijde vinden we het Café-Restaurant, aldaar gebouwd om een goed uitzicht over de plas te hebben.

Het noordelijke deel van de plas, de Sprinklervijver, wordt van de rest van de vijver afgescheiden met een klein dammetje dat parallel loopt aan de Spoorlijn die de vijver kruist over een brug. In dit deel is de waterstand iets hoger om altijd voldoende water voor de sprinklers van Droomvlucht en het Efteling Hotel te hebben. Middenin dit deel staat de tegenwoordig wat teleurstellende incarnatie van de Siervijver-fontein, aangeboden in 1976 door het personeel, en aan oostelijke zijde het in onbruik geraakte Podium Siervijver.

Langs de oostflank van de Siervijver loopt de Wandelroute Ruigrijk. Hier is weinig ruimte tussen de parkgrens en het water, dus er zijn niet veel attracties te vinden. In 2000 is een deel van de vijver echter ingepolderd om het Kinderspoor hier te kunnen vestigen.

Rondom de Siervijver in de jaren 70

In het midden van dit gedeelte bevindt zich het Siervijver-eiland. Het eiland is niet voor mensen bereikbaar. Het is begroeid met bomen en struiken en er huizen watervogels die op de vijver leven. Aan de westkant is van natuursteen een waterval gebouwd. Er zijn in het verleden diverse plannen geweest om meer met het eiland te doen, die alle dus niet doorgegaan zijn. Vlak bij het eiland, aan de kant van het Kinderspoor, duikt elke paar minuten een enorme robotvis op uit het water die daar een rondje zwemt.

Aan de westelijke oever is een cluster van activiteit gelegen. Aan een pleintje bevindt zich de ingang van de Pagode, horecapunt Toko Pagode en de opstapplek van de Gondoletta. Een grote draaischijf zorgt dat bezoekers continu kunnen plaatsnemen in de bootjes van deze twintig minuten durende vaart over de vijver. Iets zuidelijker komt de vijver nabij de achterkant van de attractie Symbolica, die is afgewerkt met een rotspartij waaroverheen een waterval klettert.

Aan de zuidzijde van de Siervijver takt een arm af die bijna tot aan de Kanovijver loopt maar gekeerd wordt door het pad Anderrijk-Ruigrijk: de Zwembadlaan met direct daarachter Baron 1898. Vroeger liep deze arm hier inderdaad over in de Kanovijver, nu is het een lus die weer terugloopt richting de hoofdvijver. Door deze arm varen de bootjes van de Gondoletta. Binnenin de lus is een tweede eiland ontstaan, waarover via een stenen en houten brug de route Symbolica-Ruigrijk loopt. Op dit tweede eiland bevindt zich de Wensbron en Stonehenge. Het eiland is door een slootje in tweeën gedeeld, waardoor het zuidelijke deel niet toegankelijk is voor publiek.

De Siervijver is qua natuurlijk niveau de hoogstgelegen waterpartij van het park. De Sprinklervijver wordt middels pompen op een nog iets hoger peil gehouden. Sinds 2000 wordt dit hoge niveau benut door via de waterval op het eiland het Klaterwater uit het filtercircuit in het Golfpark het park in te laten stromen. Dit water komt vanuit een leiding onder de Pardoes Promenade binnen, en kan zich vanaf de waterval en de open verbindingen van de Siervijver naar de andere, lagergelegen waterpartijen van het park verspreiden. Vóór 2000 was de lager gelegen Vonderplas de inlaatplaats van het Klaterwater.[1]

Geschiedenis

Het eilandje vlak na aanleg
Ontwerp voor 'De Steenen Brug' door Léon Weeterings
Wilgentakken in het water.
De grote vis in de vijver.
Geleiderails grote vis in onderhoud, herfst 2019

Op de plek van de Siervijver bevindt zich al voor de opening van de Efteling water: op de plattegrond van De Schoen '49 is een waterpartij getekend met de omschrijving visvijver. In 1952, kort na de opening van het Sprookjesbos, wordt de vijver aangepakt en omgevormd tot globaal de dimensies die we nu kennen, met name om aan te sluiten op het gelijktijdig gebouwde Café-Restaurant, dat qua ontwerp en positie optimaal gebruik maakt van het schone uitzicht dat de vijver biedt. Er loopt een verbindingskanaal van de Siervijver naar de Kanovijver, langs wat tegenwoordig de Spiegellaan heet. Aan de oevers vindt men uitsluitend wandelpaden.

Decennialang blijft de situatie nagenoeg ongewijzigd. Er worden wel veel plannen gemaakt. Met name het eiland is in beeld, als potentiële locatie voor nieuwe attracties als de 1001-Nachtshow. Uiteindelijk komt er in 1981 'slechts' een kalme botenrit die bezoekers langs het natuurschoon op en rond de vijver voert. Hiertoe wordt de verbinding met de Kanovijver afgesneden en teruggebogen in een lus naar de Siervijver, zodat een nieuw, langwerpig eiland ontstaat waarop de Wensbron een jaar later een plek krijgt.

Het aangezicht verandert iets met de spoorbrug dwars over de vijver in 1984 en de komst van de Pagode in 1987. In 1991 wordt het dammetje van de Sprinklervijver aangelegd, met daar vlakbij aan de oever de bijbehorende pompput die ook dienst doet als podium.

Drastischer verandert het aanzicht in 2000, als aan de oostzijde een zandopspuiting een stuk van de vijver snoept om ruimte te maken voor het Kinderspoor, dat tot dat moment in het Marerijk gelegen was. Qua waterhuishouding verandert de functie van de Siervijver ook flink in dat jaar, doordat de inlaat van het Klaterwater verplaatst wordt van de lager gelegen Vonderplas naar hier. Een nieuwe leiding onder de eveneens nieuwe Pardoes Promenade maakt deze technische verbetering mogelijk.

In 2007 en 2008 wordt de natuur rond de vijver flink aangepakt. Groenplan fasen 3 en 4 voorzien in het verwijderen van de kleurrijke beplanting met eenjarigen, en vervangt die door 'natuurlijker' belevingen, ontworpen door MTD Landschapsarchitecten. Er wordt een mini-Biesbosch en rivierdelta (estuarium) gevormd in de lus. Het Wensbroneiland wordt opgedeeld, Stonehenge aangelegd, en aan weerszijden van het eiland komen een nieuwe houten en stenen brug. Aan de noordkant van de vijver, vlak bij de brug van de spoorlijn, kwijnen sinds de uitvoering van dit plan wilgentakken weg in een ondiep moerasgebiedje.

2015 bracht de Siervijver veel nieuws. Niet alleen werd aan de oostelijke oever van de lus in het Gondolettatraject Baron 1898 geopend, compleet met kade, brug en nieuwe waterloopjes; ook kreeg de vijver een permanente bewoner in de vorm van een gigantische en wat mysterieuze robotvis die sinds de zomer van dat jaar zijn rondjes zwemt nabij het eiland.

De komst van Symbolica in 2017 zorgt weer voor flinke veranderingen in het aanzicht van de vijveroevers.

  1. Podcast Kleine Boodschap nummer 211, 'In gesprek met Jack Rijnen' (26-4-2021)