Groen & Milieu, Groendienst, Milieudienst of Plantsoenendienst is de afdeling binnen de Efteling die verantwoordelijk is voor het onderhouden en ontwikkelen van de bebossing en beplanting en de milieuaspecten (afval en afvalstoffen) van de Efteling. De afdeling valt onder directoraat Exploitatie onder de afdeling Techniek & Projecten.
Geschiedenis
De afdeling werd opgericht als de 'Cultuurtechnische Dienst' in 1954, als de parkaanleg overgedragen wordt door de Nederlandsche Heidemaatschappij. Hij staat vanaf dat moment onder leiding van Lou Smeets. Pas vanaf de jaren zestig is sprake van een groter georganiseerde club mensen onder de naam 'Plantsoenendienst'. Jarenlang opereert de afdeling plantsoenendienst onder de afdeling 'Dienst Buitenobjekten', onder leiding van staflid Piet Schapendonk en later Jack Rijnen. Vanaf midden jaren 90 is Mario Dieltjes een wat vaker op de voorgrond tredende figuur als groenbeheerder en coördinator groenonderhoud. Hij geeft van tijd tot tijd ook speciale rondleidingen over al het groen en de natuur in het park, en heeft een column in het magazine Wonder.
Activiteiten
Ieder jaar in de maanden maart en mei is de Groendienst bezig met het planten van flinke aantallen voorjaars- en zomerbloemen. In het park zijn dan vaak de kenmerkende stalen rekken vol plantjes, recht van de kwekerij te vinden. In 2014 waren dit bijvoorbeeld tussen de 200.000 en 300.000 ranonkels, margrieten, anemonen, tulpen (waaronder 'Tulipa Efteling') en viooltjes.[1]
In 2018 waren de aantallen voor het voorjaar: 80.000 bloembollen, 160 hanging baskets en 45.000 stukjes voorjaarsplanten (eenjarigen) zoals violen.[2] Het lijkt daarmee een trend dat het eenjarige- en bloembollengoed steeds meer plaats maakt voor permanente begroeiing met vaste planten. Omdat de Efteling het hele jaar open is wordt er ook veel gewerkt met groenblijvende soorten als rododendron, hulst en olijfwilg, maar ook siergrassen en struikhei.[1] Het contrast qua beplanting tussen het park van de jaren 80 en 90 en nu is groot; waar destijds op allerlei plaatsen borders (met als hoogtepunt de Siertuin en oevers van de Gondoletta) met eenjarigen werden ingeplant, beperken de echt kleurige borders zich nu tot zones op het Ton van de Venplein, de randen van het Dwarrelplein en de Pardoes Promenade, en her en der een ander hoekje van het park.
- Aan het werk in het park
Rekken met verse plantjes
Plantschalen staan klaar voor het voorseizoen
Handige aanlevering plantjes Pardoes Promenade
Sommige bakken zijn lastig te bereiken
Snoeien van een taxushaag
Omploegen voor een nieuw groeiseizoen
Beplanten Sint Nicolaasplaets met eenjarigen
Tulipa Efteling in bloei
Rondom nieuwere attracties zoals Baron 1898 en Symbolica en bij herplant in het Sprookjesbos zoals na de herbouw van Roodkapje in 2016 valt ook het sterk toenemende aantal naaldbomen en groenblijvende struiken op, duidelijk met als doel ook in de winter het nodige groen te bieden en de doorkijk van het park te beperken.
Naast het verzorgen van de flora van de Efteling is de afdeling ook verantwoordelijk voor de afvalverwerking in de Efteling, zoals het legen van de containers en gijzen. Je komt de medewerkers ook tijdens openingstijden regelmatig tegen met een prikstok of bezem waarmee ze het park op orde houden. Afval komt uiteindelijk terecht in de milieustraat aan de Kinkenpolder, waarvandaan het wordt afgevoerd.
Locaties
In 1960 krijgt de Groendienst een eigen werkplaats, in het toen gebouwde werkplaatsengebouw voor de verschillende afdelingen, dat in 2003 werd hergebruikt voor de horecapunten aan het Anton Pieckplein. In 1977 verhuisde de Groendienst naar het oude gebouw van voetbalclub DESK, waar nu het Logistiek Evenementen Magazijn te vinden is, vlak bij het Efteling Theater. Dit gebouw staat er ook nog altijd. De milieudienst heeft in elk geval rond de jaren negentig een kantine in de kelder van het Spookslot gehad. In 2001 werd het nieuw opgeleverde Tuinhuys op het Dienstencentrum betrokken. Tot 2004 had de dienst ook nog een grote loods achter de Indische Waterlelies ter beschikking, maar deze werd gesloopt voor Het Meisje met de Zwavelstokjes.
Plantenkas
De groendienst beschikt over een eigen plantenkas. In 1966 werd er een kleine kas gebouwd waar nu het Dwarrelplein is. In de jaren zeventig was de nog altijd bescheiden kas van de plantsoenendienst te vinden op de plek waar tegenwoordig de fietsenstalling staat;[3] nabij hun thuisbasis in het eerder genoemde voormalige DESK-gebouw.
Sinds 1991 vind je de plantenkas en opslagplaats een stukje noordelijker langs de Kinkenpolder, aan de westkant van het parkeerterrein, gecombineerd met de milieustraat. Deze kas heeft de in vergelijking met haar voorgangers enorme omvang van 750 m². Hier worden iedere winter de bakken met planten verzorgd voor de zomer. Tijdens de koude maanden overwinteren hier ook de tientallen bijzondere pot- en kuipplanten (zoals de Brugmansia's van de Pardoes Promenade en de cactussen van de Piraña) die in de warme maanden het park sieren. In totaal staan er in de winter zo'n 300 planten in de kas. De kas wordt hiertoe (met verwarmingsleidingen aan het dak) op 11 graden gehouden. Wanneer men begint met verpotten, in de late winter en het vroege voorjaar, gaat de temperatuur omhoog naar 14 graden om de groei te stimuleren. Het bewateren van de planten wordt handmatig met de tuinslang gedaan. Een ouder beregeningssysteem is niet meer in gebruik.
Er is binnen ook een quarantainevijver, waar soms tijdelijk vissen ondergebracht kunnen worden als hun water in het park vanwege onderhoud niet beschikbaar is.
Naast de kas is er ook nog een kleinere tunnelkas, waar 50 minder kritische planten worden ondergebracht voor de winter. Deze is niet verwarmd.
- Werk in de kassen
Verpotten
Strelitzia kweken
Palmen beschermen in de winter
Heel veel groen voor in het park
