De Automatische Informateur, ook wel de Sprekende Plattegrond genoemd, was een plattegrond waar met behulp van een ingesproken tekst en lampjes informatie werd gegeven over wat er zoal in de Efteling te doen is. De plattegrond werd bedacht en ontworpen door Peter Reijnders en Anton Pieck, maar werd aangeboden door het personeel ter gelegenheid van het tienjarig jubileum.
De plattegrond was van 1961 tot 1974 te vinden tegenover de tegenwoordige De Soete Inval in Marerijk, onder de luifel met de spreuk "Wilt ge in 't park niet verdwalen/Dan kunt ge hier uw weg bepalen", waar zich nu een standaard parkplattegrond bevindt. Op de luifel staat tegenwoordig een kabouter met gong, een paneel dat er niet altijd heeft gezeten.
De Soete Inval was destijds een souvenirwinkel, en de EHBO-post de garderobe. Een strategisch punt waar gasten vanaf Ingang Noord, destijds de hoofdentree van het park, wel langs moesten om bij de grote attracties van het park te komen. Aan de houten omlijsting om de huidige plattegrond is nog te zien waar de automatische informateur gezeten geeft.
De informateur, die zijn naam te danken heeft aan het onderschrift van een foto uit het boekje Het Sprookje van de Efteling van Bob Venmans uit 1962, had een paneeltje met vier knoppen waardoor de tekst behalve in het Nederlands ook in drie vreemde talen beluisterd kon worden, te weten Engels, Duits en Frans. De Nederlandse tekst was daarbij ingesproken door Wieteke van Dort, de Duitse door Ton van de Ven, en het Engels en Frans door een zwager van Van de Ven. De opnames vonden in Hilversum plaats.[1]
- Schetsen door Anton Pieck
Schets van de informateur
Schets van het bedieningsbordje
Schets voor de kabouter bovenop de informateur
Einde wegens onderhoud
Het blijven updaten van de plattegrond werd naar verloop van tijd een hels karwei, omdat het park jaarlijks met nieuwe attracties kwam waarmee zowel de ingesproken tekst op de tape als de tekening op de plattegrond moesten worden uitgebreid. Daarom werd in 1974 besloten om de sprekende plattegrond uit het park te verwijderen. Op de laatst bijgewerkte versie is te zien dat enkele recente uitbreidingen van toen ontbreken, zoals De Wolf en de Zeven Geitjes, maar andere nog wel zijn toegevoegd, zoals Station Marerijk.
Efteling Museum
In 2004 werd het bord en de hele apparatuur ervan uitgestald in het Efteling Museum. De plattegrond werd in 2007 nieuw geschilderd en de techniek werd weer in ere hersteld. Voor een korte tijd was de stem van Wieteke weer te horen, maar helaas ging de techniek alsnog defect en werd er een bordje bij de plattegrond geplaatst met een excuus voor het niet werken van de functie. Sindsdien is er een gat gezaagd in de plattegrond, vermoedelijk om bij de techniek in de plattegrond zelf te kunnen komen.
In het voorjaar van 2017 werd de plattegrond alsnog gerepareerd, ditmaal door het gebruik van moderne technieken[1], en opnieuw in gebruik genomen ter gelegenheid van de opening van de nieuwe expositie 65 jaar Efteling. Niet alleen werken alle lampjes weer en is Wieteke te horen, ook is er een reproductie gemaakt van het oorspronkelijke bedieningspaneel van de plattegrond. Er kan nu gekozen worden voor vier talen, waarbij de Duitstalige versie ingesproken is door een destijds net uit Duitsland teruggekeerde Ton van de Ven.
De ingesproken tekst
De laatste ingesproken tekst in het Nederlands voor de Automatische Informateur uit 1973, ingesproken door Wieteke van Dort:
Hartelijk welkom in de Efteling, het wereldberoemde recreatieoord. De Efteling is gemaakt om u en de kinderen een dag vol plezier en ontspanning te bezorgen. We zullen proberen u met behulp van deze plattegrond een indruk te geven van álles wat de Efteling te bieden heeft en waar alle evenementen te vinden zijn. U kunt dan zelf, naar gelang uw persoonlijke voorkeur en beschikbare tijd, de volgorde van uw bezoek aan de diverse attracties bepalen.
U bevindt zich nu op het punt dat op de plattegrond met rood knipperlicht wordt aangegeven. U staat met uw rug naar het gebouwtje waar het inlichtingenbureau gevestigd is. Hier kunt u mededeling doen van gevonden of verloren voorwerpen of van zoekgeraakte kinderen. U kunt hier uw geld wisselen, informatie krijgen over privé- en groepsgarderobe, over de EHBO-post en over de trein- en busverbinding.
In het gebouwtje daarnaast worden souvenirs en ansichtkaarten verkocht. Van hieruit kunt u wandelen naar het beroemde Sprookjesbos, waar u vele bekende sprookjes tot leven ziet komen. Aan het einde van de wandeling komt u, via het door Koningin Fabiola geschreven sprookje De Indische Waterlelies, de Vliegende Fakir en de Siertuin, bij de grote Speeltuin. Daarbij ligt ook de Kleuterhof. De Kleuterhof is een speeltuin voor kleine kinderen met een kleuterbad en bovendien het grote Efteling Kinderspoor.
Daar vlakbij ligt het Theehuis waar u eenvoudige maaltijden, dranken, gebak, ijs en friet kunt krijgen. Maar u kunt ook wandelen naar het Café-Restaurant. Daar heeft u vanaf het terras een prachtig uitzicht op de grote Siervijver, met z'n eenden, witte en zwarte zwanen. In het Café-Restaurant zijn alle mogelijke lekkere hapjes te krijgen, maar u kunt er ook heerlijk dineren.
Maar er zijn nog veel meer dingen om te doen: U kunt een wandeling maken door het Wandelpark en langs het Hertenkamp. U kunt gaan zwemmen in het prachtige Openluchtzwembad, gaan roeien in de grote roeivijvers of gaan kanoën in de speciale ondiepe kanovijvers. En bent u moe van het wandelen? Dan kunt u uitrusten op één van de speelweiden of u kunt een tochtje maken met onze originele miniatuurstoomtrein door een mooi gedeelte van het park. Daarbij kunt u heerlijk uitblazen van de vermoeienissen en u ziet nog eens hoe vroeger de treinen er uit zagen.
Wat u echt niet moet vergeten, is een bezoek te brengen aan de grandioze Stoomcarrousel. De Stoomcarrousel is hier vlakbij en ligt tussen de Waterorgelhal, het Diorama en het theater. Ook op regendagen wordt hier zonnige ontspanning geboden.
Dan kunnen we u nog de volgende service bieden. Op Parkeerplaats Noord zijn hondenkennels aanwezig. Ook kunt u daar een invalidenwagentje gratis lenen en een wandelwagentje huren. Telefooncellen bevinden zich in het theehuis en restaurant. En tenslotte zijn er op diverse plaatsen in het park versnaperingen en warme hapjes en ijs te koop. We hopen dat we met deze korte uiteenzetting een totaalindruk kunnen hebben geven van alles dat er in de Efteling te zien en te beleven valt. We wensen u verder een hele fijne en zorgeloze dag toe.