Anton Pieck Museum

Het Anton Pieck Museum is het in Hattem gevestigde museum dat helemaal in het teken staat van het werk van Anton Pieck.

Het museum opende in 1984, toen Anton Pieck 89 jaar was. De eerste bezoekers konden terecht op 4 augustus van dat jaar, de officiële opening werd op 6 september verricht door Prinses Margriet.

Steen ter herinnering aan de opening in 1984

Collectie

Het museum heeft een flinke collectie. Behalve een grote hoeveelheid tekeningen en etsen en een aantal olieverfschilderijen, heeft het museum ook de werkhoek en etspers van Pieck in bezit. Vanwege de beperkte oppervlakte kunnen niet alle werken tegelijk tentoongesteld worden, en worden de werken aan de muur met enige regelmaat gewisseld.

Behalve de eigen collectie van het museum worden ook regelmatig werken tentoongesteld die het museum van particulieren in bruikleen heeft.

Exposities

Het museum heeft drie verdiepingen. Op de begane grond is een permanente expositie van het teken- en schilderwerk van Anton Pieck. Ook wordt hier zijn werkhoek tentoongesteld. De kelder is voor de helft gewijd aan Efteling-ontwerpen en voor de andere helft aan het grafische werk, zoals houtsnedes, etsen en lithografieën. De bovenverdieping wordt gebruikt voor wisselende exposities, vaak met een specifiek thema.

De Efteling-gerelateerde exposities zijn:

• 40 jaar Efteling, zo’n 30 tekeningen voor het Sprookjesboek van de Efteling (16 juni 1992 - april 1993)
• Sprookjeswereld: het werk van Anton Pieck voor de Efteling. (2 jun - 10 jan 1998, 28 apr 1999 - 10 jan 2000, 12 juni 2002 - 31 mei 2003 en 1 juni 2003 - 31 mei 2004)
• De Efteling, Anton Pieck's fantasie (2005), een grote expositie van Efteling-ontwerpen, waarvoor het museum veel tekeningen te leen kreeg van de Efteling.^[1]
• Dromen met geleende hand (2010), een tentoonstelling van de ontwerpen van Ton van de Ven.
• Sprookjes van Grimm. (2012)
• Er was eens... (2020-2021), een tentoonstelling in samenwerking met de Efteling (Sander de Bruijn, Robert-Jaap Jansen en Gerrie van Dongen) specifiek over Piecks werk voor de Efteling.
• Roodkapje (2021-2022), een tentoonstelling in samenwerking met de Efteling (Robert-Jaap Jansen en Gerrie van Dongen) over Piecks werk voor het sprookje van Roodkapje in de Efteling.
• Hans en Grietje (2022-2024), wederom in samenwerking met de Efteling, over Piecks werk voor de uitbeelding van Hans en Grietje. Efteling-verzamelaar Carlo van Schijndel leende verschillende souvenir-items uit voor de tentoonstelling.
• De Wolf en de Zeven Geitjes (2024-), ook weer in samenwerking met de Efteling, met ontwerpschetsen van Anton Pieck voor het sprookje uit 1973.

Organisatie

Het museum is gevestigd aan de Noordwal 31 te Hattem. Het dagelijks bestuur van het Anton Pieck Museum is in handen van de vrijwilligers van de Stichting Anton Pieck Museum. De collectie wordt beheerd, behouden en aangevuld door de Stichting Collectie Anton Pieck Museum, een en ander onder leiding van de conservatrix Judith Bartel-van Beckhoven.

De museumwinkel wordt geëxploiteerd door de Stichting Winkel Anton Pieck Museum. Donateurs kunnen geld storten in het Aankoopfonds Stichting Anton Pieck Museum. Met deze donaties wordt de museumcollectie uitgebreid.

Geschiedenis

Al voor het openen van het museum waren er regelmatig tentoonstellingen van het werk van Pieck en kwam het openen van een aan Piecks werk gewijd museum al eens ter sprake. Pieck zelf wilde er niets van weten.

Ter gelegenheid van de 85e verjaardag van Anton Pieck, organiseerde het Singer Museum in Laren een grote expositie die meer dan 60.000 mensen trok. Dat succes heeft Antons zoon, Max Pieck, en Jan Weggemans, uitgever, er toe doen besluiten om alsnog een museum te openen. Ondanks de protesten van Pieck begonnen de plannen 2 jaar later vaste vorm te krijgen, en werd het museum nog iets later, in 1984 geopend. In de eerste decennia deelde het de voordeur, toen nog aan de Achterstraat 46-48, met het Voerman-museum, maar niet meer dan dat: de organisaties zijn gescheiden in verschillende stichtingen en de musea worden gescheiden door een binnenplaatsje, ook door Pieck ontworpen en onder andere voorzien van een waterput naar zijn houtsnede Putje van Assisi.

Na het overlijden van Pieck in 1987 kwam het museum in bezit van onder andere zijn werkkamer en etspers. Om deze aanwinsten een plek te geven werd een belendend pand gekocht, en in 1991 werd het museum na een verbouwing heropend. De vloeroppervlakte was na de verbouwing toegenomen van 170 m² tot 545 m².^[2]

Na een verbouwing werd in 2019 afscheid genomen van de gedeelde voordeur en heeft het museum een eigen entree aan de Noordwal. In 2020 deed Anneke Nitrauw, die decennia conservatrix van het museum was geweest, een stap terug en werd 'office manager', daarmee verantwoordelijk voor de praktische aansturing van de museumorganisatie. Ze werd opgevolgd door Francine Oonk (achterkleindochter van Anton Pieck), maar die verliet in juni 2021 alweer het museum voor 'andere keuzes in haar loopbaan'. Ze werd opgevolgd door de huidige conservatrix, Judith Bartel-van Beckhoven.

In de eerste maanden van 2024 was het museum dicht voor een grote renovatie; er werd onder andere een nieuwe lift geplaatst, en de klimaatinstallatie werd geheel vervangen door een systeem met aandacht voor warmteterugwinning en duurzaamheid. Het museum heropende op 19 april 2024 met een nieuwe vaste opstelling en een Zeven Geitjes-tentoonstelling met Efteling-werk van Pieck.

• 

  Uithangbord bij de ingang tot 2019

• 

  Niet meer toegankelijke binnenplaats

Relatie met de Efteling

Overleg tussen de Efteling en het Anton Pieckmuseum over toekomstige samenwerking in tentoonstellingen

Sinds 2021 is de samenwerking met de Efteling geïntensiveerd, na de succesvolle samenwerking in de tentoonstelling 'Er was eens...'. De banden zijn aangehaald en Efteling-conceptspecialist Robert-Jaap Jansen zet zich (op vrijwillige basis) in voor het museum. Sindsdien zijn er de tentoonstellingen 'Roodkapje', 'Hans en Grietje' en 'De Wolf en de Zeven Geitjes' georganiseerd samen met de Efteling. Het is voor het museum een kans om gezinnen te trekken en voor de Efteling om ook in het noorden zichtbaarder te zijn.

In 2023 werd in het Efteling Museum een tentoonstelling georganiseerd met (reproducties van) werken uit de collectie van het Anton Pieck Museum, geselecteerd door de conservator Judith Bartel: Anton Pieck, een verrassend veelzijdige kunstenaar. Tegelijkertijd was de Efteling ook in gesprek om het Putje van Assisi, die zich op de oude binnenplaats van het museum bevindt, naar de Efteling te halen - wat uiteindelijk niet is doorgegaan.

Wetenswaardigheden

• Anton Pieck heeft in zijn leven weinig met Hattem te maken gehad. Hattem werd vooral gekozen wegens het succes van een eerdere expositie. Anton Pieck vond het wel best: hij wilde het museum liever niet te dicht in de buurt van zijn huis hebben, zodat hij niet gestoord zou worden door museumbezoekers die hem nog even persoonlijk wilden ontmoeten.

Zie ook

• Website Anton Pieck Museum
• Word vriend van het Anton Pieck Museum
• Tevreden Tijd, een grootse Anton Pieck-tentoonstelling in Haarlem