Pretpark Nederland (Engelse titel: Pretpark Nederland: A Funfair behind the Dikes) is een documentaire uit 2006 van regisseur Michiel van Erp over de Nederlandse vrijetijdsindustrie. Olaf Vugts, ten tijde van de bouw van de Vliegende Hollander, is één van de geportretteerde personen.
De documentaire volgt gedurende 90 minuten een fictieve groep Chinezen op een busreis door Nederland, die gadeslaan hoe de gemiddelde Nederlander zijn vrije tijd placht door te brengen: via georganiseerd vermaak in de meest uiteenlopende soorten en smaken. Zo komt de Libelle Zomerweek voorbij, Batavia Stad, de Zutphense stadspromotie, SAIL en het Prinsengrachtconcert. Ook de op dat moment in aanbouw zijnde Vliegende Hollander heeft een niet te verwaarlozen rol in de film.
Van Erp volgt met name de personen achter al deze activiteiten en doet dat in zijn zo typerende tongue-in-cheek-stijl. Hierdoor ontstaat een interessant en soms ook ontroerend portret van deze vermaaksverkopers, maar door de afstand die Van Erp ook neemt toont hij dat het niet allemaal zo belangrijk of serieus is als de betrokkenen het zelf lijken te ervaren, en dat de hele vermaaksindustrie ook wel wat belachelijks heeft.
De film ging in première op het Nederlands Film Festival van 2006 en verscheen op 18 oktober van dat jaar in de bioscopen, om op 19 december op dvd uitgebracht te worden. In 2007 selecteerde Linda de Mol hem als haar Zomergasten-keuzefilm, hetgeen gelijk de televisiepremière was. De film is ook met Engelstalige ondertiteling op dvd uitgebracht om ook een internationaal publiek een kijkje op de Nederlandse vrijetijdsindustrie te gunnen.
Inhoud
De Vliegende Hollander
De bouw van de Vliegende Hollander is een van de belangrijker onderwerpen in de documentaire en komt drie keer terug.
De Bouwplaats
In de eerste helft van de film opent een scène met Langnek die boven de bomen uitkomt, en het Ganzenhoedstertje in een duidelijk gesloten en lege Efteling, voorzien van de titel Februari. Efteling - Kaatsheuvel. We zien Olaf met onder andere Peter Koppelmans bij de kanovijver voor splashtests van de Vliegende Hollander. Olaf legt uit wat hij wil zien in een splash. We gaan over naar zijn kantoor waar hij Michiel uitlegt wat de Rode Schoentjes precies voor attractie is, en dat hij De Vliegende Hollander net zo'n mooie attractie vindt, ook al is die vele malen duurder. Hij legt ook uit dat het belangrijk is dat een splash alleen zijwaarts is, zodat je je kinderen goed op de foto kunt zetten aan de voorzijde.
Er komt een delegatie uit Terneuzen op bezoek bij de bouwplaats. Olaf maakt kennis met ze en de stadspromotor van Terneuzen legt uit dat Willem van der Decken oorspronkelijk uit die stad uitvoer, en dat er diverse activiteiten hieromheen georganiseerd worden. De man vertelt ook dat de vroegere Terneuzenaren geen boten tegen hun gevels plakten, maar dat het verder wel de sfeer ademt van de Terneuzer haven in die tijd.
Olaf spreekt nog even met Peter over de opening van de attractie. Hierbij zouden "vliegende hollanders" als schaatster Marianne Timmer of astronaut Wubbo Ockels uitgenodigd moeten worden. Karel Willemen komt nog even in beeld.
De film vervolgt met een verhaallijn over hoe het eraan toegaat bij de stadspromotie van Terneuzen.
Wachten
De tweede episode volgt tegen het eind van de film. De toerende Chinezen horen op het radionieuws dat de opening van de attractie is uitgesteld. Beelden van een zomerse Efteling: de Halve Maen, Piraña en de Rode Schoentjes. We zien Olaf bij de lifthill; hij legt uit dat het mis is: "We zeiden van: shit, niet goed." Hij legt overigens niet uit wat er nou eigenlijk mis is. Olaf staat in de voltooide maar lege opstaphaven. Op de vraag of dit alles ook een financieel probleem is reageert hij eerst afwijzend maar herpakt zich snel: het kost zeker geld "en daar zijn we nog niet mee klaar". Olaf kijkt vanaf het bordes uit over het duinlandschap waarin zich geen enkele activiteit toont en een vooraanzicht van een doodstille attractie, met nog slechts de Stoomtreinfluit in de verte.
Hierna schakelen we nog even naar Terneuzen. Natuurlijk is het jammer dat de attractie is uitgesteld, meldt de stadspromotor, maar "Wachten is voor ons geen probleem, want wij wachten natuurlijk al jaren op de behouden thuisvaart van de Vliegende Hollander!". Hij vertelt dat ze natuurlijk graag meeliften op de publiciteit die de Efteling genereert met zo'n attractie.
Zomer in Zeeland
De documentaire wordt afgesloten met een aaneenschakeling van alle onderwerpen van de documentaire onder het nummer Zomer in Zeeland van Saskia en Serge. Hierin zien we Olaf weer uitkijkend over het duinlandschap met een stilliggende achtbaan.
Samenwerking met de Efteling
In een interview met Eftelist vertelde Michiel van Erp meer over hoe de documentaire tot stand kwam. Het had veel moeite gekost om bij de Efteling binnen te komen en het park wilde veel controle over wat er nu precies in zou komen. Men vond de winterse beelden er zo kaal uitzien, en op verzoek van de Efteling zijn daarop twee zomerse shots met bezoekers toegevoegd. Toen de attractie uitgesteld werd, werd de samenwerking nog lastiger en wilde de Efteling de attractie liefst helemaal uit de documentaire laten knippen.
Het was aanvankelijk het plan om Vugts meer persoonlijk te volgen, bijvoorbeeld op de openingsdag, maar de uitstel van de attractie gooide roet in dat eten. Volgens Van Erp is Vugts een heel bevlogen man, die overal persoonlijk bij betrokken is en die zeer ontroerd raakte toen een van de crewleden terloops uitte dat het gebouw toch wel erg mooi geworden was.
- Internet Movie Database: Pretpark Nederland (2006).
- Ilona van Golen: Pretpark Nederland. Eftelist, 2006.