De Pelikaanfontein is een fontein op het Carrouselplein, recht tegenover de hoofdingang van het Carrouselpaleis. De fontein spuit hier sinds 2005, maar het ensemble van beeld en water kent een veel langere geschiedenis.
De fontein bestaat uit een ronde, uit gele baksteen opgetrokken bak gevuld met water, met half onder het water vier spuitende vissen. Op de brede rand kun je zitten. In het midden van het bassin vinden we een robuuste gelede sokkel van dezelfde baksteentjes, met daarop een stapeltje rotsachtige stenen. Hierop staat het hoofdelement van de fontein: een bronskleurig beeld van een waterspuitende (of gorgelende) pelikaan, de snavel hoog de lucht in gestoken.
Geschiedenis
Het beeld stond oorspronkelijk op een verhoging die enkel bestond uit rotsen (dus zonder baksteensokkel), te midden van een flink grotere ronde bak op wat nu het Reizenrijkplein heet. Het plein was van eind jaren zestig tot begin jaren tachtig de plek waar menig bezoeker zijn dagje Efteling begon, gezien Ingang Noord hier toegang tot het park bood, en de ingang van het Café-Restaurant, het grootste restaurant van het park, ook op dit plein aansloot. De Pelikaanfontein werd waarschijnlijk aan dit plein toegevoegd rond 1967: op de plattegrond van dat jaar is voor het eerst het fonteinbassin te zien.
In 1983 wordt de fontein verwijderd en de bak deels aangepast tot de Kikkerfontein in de dan nieuwe stijl van Carnaval Festival. De Pelikaan verhuist dan naar het Carrouselplein waar deze sinds 1984 als beeld (dus zonder waterfunctie) komt te staan te midden van het struikgewas op het grasveldje voor het Carrouselpaleis.
In 2005 wordt het Carrouselplein, tegelijk met de naburige Dubbele Laan, heringericht. Naar een plan van Michel den Dulk verdwijnt het centrale veldje met bosschages om plaats te maken voor concentrische beukenhagen en een nieuwe Pelikaanfontein. Bij deze gelegenheid wordt het beeld van de pelikaan ook opnieuw gemaakt, op basis van een nieuw vormgegeven mal. Sindsdien spuit de vogel weer als vanouds zijn water de lucht in.
Symboliek
De Pelikaan (die naar oud volksgeloof bij voedselschaarste in zijn eigen borst pikt om met zijn bloed toch nog zijn jongen te voeden) staat in de christelijke traditie symbool voor Christus en zijn offerdood. Het is daarom een veelvoorkomend element in de westerse kunstgeschiedenis, en de vogel prijkt ook op menig wapen of vaandel, daarbij de opofferingsgezindheid van de betreffende organisatie benadrukkend. Deze symboliek zal de vroeger nog stevig katholieke regio Kaatsheuvel en haar bewoners niet vreemd zijn geweest.
- De Pelikaanfontein in de loop der jaren
Situatie jaren 70, op het plein bij het Café-Restaurant
Volop spuitend op zijn oude plek
Situatie 1981, idem
Situatie 1990, op het plein voor het Carrouselpaleis
Huidige ligging op het Carrouselplein
Tijdens de Winter Efteling
