Draak Edna is de draak in het moeras tussen de banen van Joris en de Draak in Ruigrijk. Het figuur speelt een grote rol in het sprookje van Joris en de Draak: de Draak zit in het moeras in een koninkrijk, waar hij jarenlang wordt gevoed met schapen. Wanneer de schapen op zijn is het koninkrijk in rep en roer en niet veel later besluit de koning om iedere dag een meisje naar de draak te sturen. Hij roept ondertussen alle mannen op om de Draak te verslaan, met als beloning 1001 dukaat en de hand van zijn dochter. Uiteindelijk weet Joris, een jonge maar slimme en dappere ridder, de draak neer te steken en daarmee het koninkrijk veilig te stellen.
In de attractie
Edna zit langs het pad dat voorlangs de attractie loopt, in een wat afgesloten stukje moeras dat tussen twee baandelen in ligt. Over het moeras hangt mist, en het water borrelt. De draak zit in het water en om hem heen liggen flinke eieren. Zijn staart loopt een stuk naar achter langs de baan. Aan de baanconstructie om je heen, aan de zijkanten en overzijde van het pad is te zien dat hij in het verleden wel eens vuur heeft gespuwd: het hout en de planten daar zijn zwartgeblakerd.
Ook al is hij 10,5 meter hoog, vanuit de baan is Edna nauwelijks te zien. In het ontwerp was hij twee keer zo groot, maar door budgettaire beperkingen valt hij nu goeddeels in de schaduw van het traject. Vanwege aanhoudende onderhoudsproblemen en kosten zijn ook twee belangrijke effecten niet meer te zien. Voorheen kon de draak zijn kop volledig verticaal zetten en een stoot vuur uitblazen, en als je langssjeest kon hij met zijn staart op het water slaan, dat wil zeggen, er spoot water op.
Naam en geslacht
De naam van de draak is een verwijzing naar de vulkaan Etna op Sicilië, de meest actieve vulkaan van Europa. Zowel de berg als Edna in de Efteling spuwen vuur, is het idee.
De naam Edna werd door de Efteling aanvankelijk gebruikt als werktitel.[1] De naam bleef echter plakken en is sindsdien gemeengoed in de fangemeenschap. In gepubliceerde verhalen zoals het Efteling Gouden Boekje wordt de naam echter vermeden en blijft de draak naamloos. In een interview in 2021 bezigen zowel de Eftelingse interviewer als directeur Fons Jurgens de naam Edna voor de draak.[2]
Edna is in de regel een vrouwennaam. Het feit dat de draak eieren bewaakt zou aanhangers van een traditioneel rollenpatroon kunnen sterken in de overtuiging dat de draak vrouwelijk zou zijn. Echter, de eieren hoeven niet per se door deze draak gelegd te zijn, en er is bij reptielen sowieso geen sprake van dat de moeder eieren zou moeten uitbroeden. Het sprookje van Joris en de Draak benoemt de draak als mannelijk, op basis waarvan we kunnen concluderen dat dit het officiële geslacht is.
Ontwikkeling
De draak werd ontworpen door Karel Willemen en ontwerpcoördinator Jaap den Bleker. Voor speciale sound-effects was René Merkelbach verantwoordelijk. Hij nam de kreunen en grommen op met onder andere de oude trompet van zijn grootvader. BOM Engineering nam de techniek voor haar rekening.
- In de werkplaats van P&P Projects
Den Bleker vertelt in personeelsblad Efteldingen over de draak:
Een natuurgetrouwe uitstraling stond voor ons op de eerste plaats. Het moet echt een 'nasty', groene moerasdraak zijn. Hij wordt nu in delen opgebouwd. Maar voordat de huid er omheen kan, moeten we eerst de techniek testen. Met het vuur dat de draak spuwt komt het bijvoorbeeld erg nauw. Hij mag zichzelf natuurlijk niet in brand steken. Bovendien moet de draak optimaal de interactie aangaan met de gasten in de attractie en op het hoofdpad.
P&P Projects uit Asten werkte aan een schaalmodel van de Draak op basis van een enkele ontwerptekening. Het model wordt goedgekeurd en op 21 mei 2010 worden de eerste grote onderdelen van de Draak binnen getakeld. In tegenstelling tot wat de bedoeling was, spuit de draak een schamele hoeveelheid vuur in de lucht en heeft hij een geringe interactie met het publiek. De draak is in de uiteindelijke uitvoering ook heel wat kleiner dan gepland, waardoor hij vanuit de baan haast niet te zien is.
Onderhoud
De animatronic blijkt vaak last te hebben van storingen en staat daarom regelmatig bewegingsloos naast de baan. Vaak zijn er lekken in de olieleidingen en de hydraulische cilinders. Het vuurspuwen is maar zelden te zien. Na meerdere onderhoudsbeurten in de voorgaande jaren laat de Efteling in oktober 2019 weten dat "Edna zich definitief koest zal houden".[3] Sindsdien staat de draak in een vervallen staat naast de baan. De verf bladderde af, alle beweging was uitgezet en één pupil was permanent naar boven gedraaid. Zo stond de draak er jarenlang verwaarloosd bij.
Pas bij de grote renovatie van Joris en de Draak eind 2022 werd er opnieuw naar de draak omgekeken. Besloten werd de grootste maar tegelijkertijd meest kwetsbare effecten niet terug te brengen: het vuurspuwen en het opslaan van water met de staart. Dit laatste had ook nadelige gevolgen voor de onderhoudstoestand van de baan. Wél hersteld werd het borrelende moeras en de kleinere bewegingen van kop, nek en ogen, alsmede de rook uit zijn neus en de grommende geluidseffecten.[4]
Een impressietekening
Poot en ei
Edna hief zijn kop
Edna spuwde vuur
- ↑ Het Laatste Nieuws: Efteling opent bungalowpark van 52 miljoen euro (15 december 2009)
- ↑ Efteling Blog: 15 vragen aan Efteling-directeur Fons Jurgens (17 augustus 2021)
- ↑ Looopings: Kapotte draak bij Efteling-achtbaan wordt niet meer gerepareerd, 23 oktober 2019
- ↑ Efteling Blog: Ingrijpend onderhoud bij Joris en de Draak (28 september 2022)