Bouwstop Python

Demonstratie door de Kaatsheuvelse straten

Bouwstop Python is een zaak die de Brabantse Milieufederatie en de milieugroepering De Twee Kwartieren bij de Raad van State hebben aangespannen om de bouw van de Python tegen te gaan. Dit vanwege vrees voor horizonvervuiling en te verwachten geluidsoverlast. Het personeel van de Efteling begon daarop de tegenactie Stop Bouwstop Python, waarbij een petitie werd georganiseerd en op 3 november 1980 een luide stoet door de straten van Kaatsheuvel trok.

Bezwaar

De Efteling kwam tijdens de bouw van het Spookslot al in aanvaring met de Brabantse Milieufederatie. "Spookslot = Spookbos" stond er op de pamfletten die de bij de ingang van het park werden uitgedeeld. Dit protest kreeg nog niet veel tractie, maar tijdens de bouw van de Python werd het protest heviger. Het stichtingsbestuur van de Efteling en de gemeente stemmen snel in met de ambitieuze plannen om de superachtbaan te bouwen. Op 30 september 1980 wordt de bouwvergunning verleend voor de Double Loop Corkscrew. De Brabantse Milieufederatie, nu bijgestaan door de milieugroepering "De Twee Kwartieren", tekenen echter begin oktober bezwaar aan. Ze vinden de nieuwe attractie horizonvervuiling en verwachten veel geluidsoverlast. De gemeente geeft aanvankelijk geen gehoor aan het bezwaar, waarna de Brabantse Milieufederatie naar de Raad van State stapt. Het komt op 21 oktober tot een hoorzitting. De groeperingen wijzen erop dat de attractie in strijd is met het bestemmingsplan dat dateert uit 1959. Op vrijdag 24 oktober 1980 schorst de Raad de vergunning. De bouwactiviteiten die door de Efteling en achtbaanbouwer Vekoma in gang zijn gezet, moeten worden stilgelegd.

Ten Bruggencate bij de Python tijdens de bouwstop

De Efteling voelt zich in het nauw gedreven en probeert tijd te rekken, waarop de milieugroeperingen een kort geding aanspannen. Efteling-directeur Ten Bruggencate geeft aan dat sommige zaken niet per direct gestopt kunnen worden uit veiligheidsoverwegingen, waaronder funderingen waarvoor de bekisting al gemaakt is. Als men deze nog zou kunnen storten, was het pas weer mogelijk deze af te dekken met zand. Uiteindelijk ligt op 31 oktober om exact vijf uur 's middags de bouw echt stil.

Stop Bouwstop Python

Hoewel het personeel verdeeld is over de komst van de Python, voelt de gedwongen bouwstop als een bedreiging voor het park, en daarmee ieders baan. Tijdens een vergadering van de personeelsvereniging worden er, onder de naam Comité Stop Bouwstop Python, plannen gesmeed om een demonstratie te beginnen tegen de bouwstop.

De placemat, tentoongesteld in het Efteling Museum van 2009 tot en met 2017

Op een placemat worden de vergaderpunten tegen de bouwstop geschreven:

1. Teruglopend bezoekersaantal t.g.v. sterke concurrentie - met toevoeging
2. Corkscrew nodig om bezoekersaantal op niveau te brengen - om resultatenverslechtering tegen te houden
3. Werkgelegenheid en continuïteit zijn in gevaar door schorsing bouwvergunning.
4. Efteling kan immers een verlies van misschien wel 10.- miljoen niet zonder gevolgen lijden.
5. Er heeft door R.v.S. geen afweging van belangen milieu t.o.v. werkgelegenheid Efteling plaatsgevonden.
6. De procedures die ambtelijk moeten worden gevolgd zullen naar onze verwachting leiden tot een te late verlening van bouwvergunning (één jaar)
7. Daarom wil het gezamenlijke personeel met voorbijgaan aan de te volgen procedures -
   a) milieugroepen op hun onverantwoordelijk handelen wijzen
   b) gemeenteraad motiveren (AKTIE) spoedig tot een besluit te komen op nieuwe bouwvergunning. Niet uitstellen tot 27 nov.
   c) Mr. Troeltwijk [Troostwijk, lid RvS?] op gevolgen wijzen.
   d) Doorbouwen - burgerlijk ongehoorzaam zijn - bezetting.

De demonstranten voor Ingang Noord

Er worden 1700 handtekeningen verzameld voor een petitie om de bouwwerkzaamheden zo snel mogelijk opnieuw aan te laten vangen. Bij de gemeente wordt toestemming gevraagd om een optocht te organiseren en de handtekeningen aan te bieden aan de burgemeester, die verkregen wordt. Daarbij wordt ook de plaatselijke middenstand opgetrommeld. Bakkers en slagers leveren broodjes en erwtensoep, kinderen lopen mee in de optocht, er is een geluidswagen om extra herrie te maken en ook leveranciers van het park melden zich aan om mee te doen. Tijdens de organisatie moet bij de gemeente de grootte van de stoet steeds worden bijgesteld.^[1]

Overhandigen van een petitie voor het gemeentehuis

Op 3 november 1980 trekt de luidruchtige stoet mensen door de straten van Kaatsheuvel. De optocht start bij Ingang Noord om via de Gasthuisstraat richting de Markt te gaan, waar destijds het gemeentehuis van Kaatsheuvel stond. Kinderen dragen bordjes met opschriften als "Ik wil blijven schommelen" en "Ik wil blijven wippen", gemaakt door het Efteling-personeel, terwijl op grote spandoeken leuzen te lezen staan als "Efteling dood - Gemeente in nood". Een grote Langnekfiguur met het hoofd van René Valk van De Twee Kwartieren^[1], die met twee handen de nek wordt dichtgeknepen, stijgt boven de stoet uit. Aan het einde van de protestmars wordt de petitie overhandigd aan het voltallige gemeentebestuur.

De petitie luidt:

Wij, het gezamenlijk personeel en onze gezinnen, en alle anderen die in hun bestaan van de Efteling afhankelijk zijn, uiten hiermede onze diepe bezorgdheid over het stopleggen van de bouw aan de Efteling double loop corkscrew, Python genaamd, om de volgende ons moverende redenen: 1) thans ernstig wordt betwijfeld, of de voor het voortbestaan van de Efteling noodzakelijke nieuwe attractie, Python, tijdig kan worden gerealiseerd; 2) het stilleggen van de bouwwerkzaamheden het onmiddellijke ontslag betekent voor 8 mensen van de aannemingsbedrijven aan wie de opdracht is verleend; 3) stopzetting van de bouw ook consequenties heeft voor de werkgelegenheid in en om de Efteling. Op korte termijn kunnen thans tien seizoenmensen en een groter aantal vakantiewerkers minder aangenomen worden; 4) thans elke garantie ontbreekt om de bouw van de Python, eventueel later dan gepland, alsnog te realiseren. Door al deze zaken is een gerechtvaardigde vrees ontstaan dat ook andere, toekomstige Eftelinginspanningen welke voor het continueren van het bedrijf van vitaal belang zijn, in hun ontwikkeling worden belemmerd met alle negatieve gevolgen vandien voor onder meer de hoogst noodzakelijke werkgelegenheid binnen de gemeente Loon op Zand. Wij verzoeken u daarom met klem alles wat in uw vermogen ligt te bewegen om de bouwstop ongedaan te maken en alle daarvoor benodigde procedures met de grootst mogelijke spoed in werking te stellen.

Het NOS Journaal van die avond besteedt in een reportage aandacht aan het protest, net als de kranten de volgende dag

De petitie die aan de gemeentebestuurders wordt uitgereikt, heeft succes. Eind december zit de Efteling weer rond de tafel met de gemeente, die de toezegging doet dat een bouwvergunning opnieuw zal kunnen worden verleend. De bouwstop wordt na twee maanden, in januari 1981, opgeheven en Vekoma zet drie ploegen in om de tijd in te halen. In het park wordt de Python ter plekke in elkaar gelast. Wonderlijk genoeg lukt het Vekoma om de baan op tijd af te leveren.

Latere milieuprotesten

• Tijdens de bouw van De Halve Maen tekent De Twee Kwartieren protest aan tegen de Hinderwetvergunning van de Efteling. Er wordt contact met de milieugroepering gezocht en een 'herenakkoord' bereikt.
• Tijdens de ontwikkeling van Droomrijk wordt er bezwaar gemaakt door diverse groeperingen, waarbij actiegroep GroenFront! zelfs zo ver gaat het bos ten zuiden van het attractiepark te bezetten. De plannen voor het vakantiepark worden na een uitspraak van Raad van State afgeblazen en bijgesteld. Uiteindelijk opent in 2009 Efteling Bosrijk.