Neefje

Neefje uitgerangeerd op het Ton van de Venplein.

Neefje is de derde locomotief van de Efteling Stoomtrein Maatschappij. Vanaf 1980 werd er met Aagje en Moortje tegelijk gereden op het traject van de stoomtrein. Om niet met lege handen te zitten bij problemen met één van deze twee locs werd gezocht naar een derde exemplaar.

Leven als fabriekslocomotief

Neefje, toen nog Loc 4 geheten, bij Koninklijke Gist in Delft rond 1966.

Neefje op het fabrieksterrein

Bij stoomtreinenenthousiast K.A. Neve in Zeeland vond men een geschikt exemplaar: een Henschel uit 1914 (fabr.nr. 13067) die in gebruik was geweest bij de Koninklijke Nederlandse Gist & Spiritusfabriek in Delft (later Gist-Brocades, nu DSM). Ze zorgde daar voor aanvoer van kolen naar het ketelhuis, maar werd zelf niet gestookt: de stoomketel werd steeds opnieuw gevuld met een slang vanaf de fabrieksketel. Dit omdat het stoken ontploffingsgevaar zou geven in de fabriek. Eind 1969 werd ze uit dienst genomen en via de Nederlandse Smalspoor Stichting in Katwijk belandde ze bij Kees Neve.

Renovatie en komst naar de Efteling

De Efteling wilde natuurlijk wel een gestookt exemplaar, dus nam Neve de loc flink onder handen: er werd een nieuwe ketel, waterreservoir en vuurkist geplaatst (Hagoort nr. 166498): een merkplaatje in het machinistenhuis herinnert hieraan. Het machinistenhuis werd volledig vernieuwd, maar de oude ovalen ramen werden herplaatst. Het onderstel daarentegen bleef nagenoeg ongewijzigd.

Aan het begin van seizoen 1981 werd hij in dienst genomen.

Uitgerangeerd

In 1991 werd Neefje echter alweer uit dienst genomen nadat er structurele problemen met de stabiliteit waren, die werden geweten aan de ombouw die bij Neve had plaatsgevonden. Als vervanger werd Trijntje besteld. Neefje is halverwege de jaren 90 wel nog in onderhoud geweest bij de NS Werkplaats Tilburg maar dat heeft de situatie niet kunnen verbeteren. Na tien jaar buiten gebruik te zijn geweest, is hij met ingang van seizoen 2001 tentoongesteld op het grasveld voor het Station Marerijk op de Sint Nicolaasplaets. Ernaast staat een plakkaat met de weinig Eftelingse tekst:

In het najaar van 2023 werd de nog steeds uitgerangeerde loc grondig gerenoveerd, zodat die weer in volle glorie als decorstuk kan dienen.

K.A. Neve

De karakteristieke ovalen raampjes van Neefje.

Neefje werd vernoemd naar K.A. (Kees) Neve, omdat hij zoveel betekend had voor de restauratie van Efteling-locomotieven.

Neve is als zoon van een machinist op zandtreinlocs al vanaf vroeg geboeid door stoomtreinen, en is al snel zelf in deze branche werkzaam. Als hij in 1948 met pensioen gaat, bouwt hij bij zijn huis in Vreeswijk (nu: Nieuwegein) een kniehoge, maar werkende stoomtrein. Deze trein wordt al snel populair en trekt de interesse van speeltuin De Linnaeushof, waar hij als parktrein dienst doet. Neve bouwt later nog twee treinen voor de Linnaeushof. Ook restaureert hij divers oud industriespoormaterieel, waaronder Neefje en eerder ook al Aagje.

Later verhuist hij naar het plaatsje Zeeland (in Brabant) waar de treinen tentoongesteld worden en er ook mee gereden wordt. De collectie is inmiddels overgedaan aan het Nationaal Smalspoormuseum in Valkenburg ZH.