Moortje is de tweede locomotief van de Efteling Stoomtrein Maatschappij. Haar naam verwijst naar haar zwartgekleurd uiterlijk. Ze stamt uit 1907 of 1908 en werd in 1974 bij de Efteling in gebruik genomen.
Voorgeschiedenis
Moortje is in 1907[1][2] of 1908[3] gebouwd door Orenstein & Koppel, een fabriek van smalspoorsystemen die veel leverde aan de mijnbouw en baksteenindustrie. De trein met serienummer 2697 werd geleverd aan aannemersbedrijf Piette & Joseph. Later kwam ze in handen een aannemer in Genval, België. Toen de Efteling haar in 1970 van die aannemer overnam was het niet veel meer dan een roestige hoop oud ijzer. Het laatste ketelkeuringsrapport stamde uit 1951, wat doet vermoeden dat ze al enige jaren geen dienst meer had gedaan.[4]
Komst naar de Efteling
De Technische Dienst van de Efteling heeft in zijn werkplaats anderhalf jaar gewerkt aan de restauratie. Er werd een nieuwe kolentender toegevoegd, de achterwand van het machinistenhuis verwijderd en de stoomketel werd geheel vervangen door een nieuwe, geleverd door de Tilburgse ketelfabriek Hagoort (nr 159941). Anders dan bij Aagje bleven de kolenbunkers wel op hun plaats.
Voor achter Moortje werd een eigen treinstel gebouwd, met vier open wagens zoals Aagje die ook had. Daarbij kwamen twee dichte varianten, die doen denken aan de Vicinaux-achtige rijtuigen van de Belgische buurtspoorwegen. In seizoen 1974 werd ze in gebruik genomen.
Grote revisie 1987
In 1987 verliet de trein tijdelijk de Efteling voor een grote revisiebeurt bij de werkplaats Tilburg van de Nederlandse Spoorwegen. De revisie, die van start ging op 28 oktober van dat jaar, is uitzonderlijk omdat een locomotief die eigendom is van een particuliere organisatie bij de NS in onderhoud gaat.
Omdat Moortje bij haar vorige werkgever eens is gevallen, was een scheef frame ontstaan, dat nooit goed gerepareerd is. De totale revisie bij de NS maakte het mogelijk om ook het frame te grondig te onderzoeken en het uit te lijnen, te richten en de bout- en klinknagelverbindingen te controleren. Ook werden alle andere onderdelen, zoals de stoomketel en het loopwerk, opgeknapt.[5] Moortje reed een jaar later weer haar ronden over het traject.
Een gedenkplaatje op de ketel vermeldt de plaats en de datum van afronding van de revisie: "Nederlandse Spoorwegen, revisie 15 maart 1988, Hoofdwerkplaats Tilburg".
- Revisie 1987
Moortje wordt weggetakeld in 1987
Moortje wordt weggetakeld in 1987
Gedenkplaatje aan de revisie
- ↑ Algemeen Dagblad: "Daar is de meneer van het treintje" (9 juli 2004)
- ↑ Theme Park Science: De werking van een Stoomtrein? Machinist in de Efteling! (2021)
- ↑ Op de Rails, 51e jrg nr 2 (1983), p. 35
- ↑ 'Moortje van de Efteling-spoorwegen in de wph gereviseerd', 1987
- ↑ 'Aagje moet Moortje missen', De Toren, 05/11/1987; p. 15
| Efteling Stoomtrein Maatschappij | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|