Djinn

Djinn in zijn schatkamer

De Djinn, Dzjin of Dzjinn is een gigantische, vervaarlijk ogende reus die als bewaker van de schat in de schatkamer van Fata Morgana fungeert.

Oorsprong

Vormgever Hans Pulles aan de slag met de reus

Ontwerper Ton van de Ven liet zich voor de naamgeving van zijn enorme schatbewaker inspireren door de klassieke djinns of jinni uit de Arabische overleveringen. In dergelijke vertellingen zijn djinns lang niet altijd reuzen, maar wel vaak demonisch van aard. In de Sprookjes van 1001 Nacht, waaruit meer elementen van Fata Morgana zijn geput, komen we djinns veelvuldig tegen, als geesten in flessen of lampen die (meestal drie) wensen vervullen, hoewel zeker niet per definitie op een positieve manier voor de wensende.

In de Koran is een djinn een meer ongrijpbare macht, te vergelijken met het begrip "geest". Het Engels heeft het woord overgenomen in de geangliseerde spelling genie.

In Fata Morgana

De djinn van Fata Morgana is een van de grootste figuren in het park, en voor de jongere bezoeker het meest beangstigende element van de vaart. Wanneer de gordijnen van de schatkamer zich openen gromt de hoog boven de boot uittorenende djinn een diepe klank, schudt met zijn kop, spiedt met zijn ogen heen en weer en zet hij de hele schatkamer met de sierlijke pilaren en draperieën in beweging.

De "groen oplichtende ogen" die op een gepubliceerd ontwerp van Van de Ven worden gesuggereerd^[1] zijn niet gerealiseerd, maar wel, iets verderop in de attractie, te vinden in de Kantelkamer.

Tussen de munten is ook een gouden borstbeeld van de reus zelf te vinden - een model dat gemaakt is voor de bouw van de grote reus.

• Ontwerpen
• 

  'Eerste verkenning naar Dzjin, schatbewaker van het paleis'

• 

  'Details Dzjin'

• 

  'Kop Dzjin'

• 

  'Zijaanzicht Dzjin in scène'

Mechaniek en defecten

Het mechaniek dat de schatkamer doet bewegen is niet in de djinn zelf geplaatst, maar bevindt zich rechts in de schatkamer, in een met koningsblauwe doeken bedekte kast. De cilinder hierin zet via de pilaren ook de djinn aan het schudden.

Wanneer de djinn met zijn kop schudt zijn de twee karakteristieke "kwabbelende wangbuidels" van de reus extra opvallend. Het bewegen van de kop is een stukje Eftelingtechniek dat al kort na de opening van Fata Morgana, waarschijnlijk ergens eind jaren 80, defect raakte en pas in maart 2011 bij een grote onderhoudsbeurt werd hersteld.^[2] Helaas raakte enkele jaren later het schudden van de kamer defect. Een effect dat blijkbaar moeilijk te repareren is, aangezien het tot op heden niet functioneert.

Marionet

Djinn-marionet

Tijdens het hoogseizoen van 2022 kwam Djinn ook buiten de attractie tot leven, middels een gigantische marionet op het Fata Morganaplein. Hij heeft een begeleider die mensen oproept om de interactie met Djinn aan te gaan of met hem op de foto te gaan. Djinn zelf antwoordt vooral met af en toe een losse kreet in het Arabisch of Nederlands. De marionet wordt bestuurd en de stem uitgevoerd door iemand die op de kar achter hem staat, en het geheel kan verplaatsen middels een tredmolen. De muziek op het plein is voor de act uitgezet en vervangen door losse klanken en diergeluiden. De marionet is onderdeel van een serie waarbij elementen uit verschillende attracties tot leven komen op de pleinen.

Ook in 2023 was de marionet weer dagelijks op het plein te zien in de hoogzomer. Dit jaar had de Djinn in tegenstelling tot de voorgaande zomer geen staf met blauwe knop meer in zijn linker hand, en is zijn gezicht iets vriendelijker gemaakt, bijvoorbeeld door grotere irissen in zijn ogen. Ook was de act iets aangepast: bij de 'wisseling van de wacht' (wanneer de begeleiders worden afgelost) klinkt de muziek 'Eastern Jails' van Ruud Bos uit de gevangenissectie van de attractie, en wanneer de Djinn slaapt sluit deze de ogen en klinkt gesnurk.

In media

Djinn in S&W

Als een van de meest prominente figuren uit de attractie, komt de djinn natuurlijk ook voor in veel aanverwante media. Zo speelt hij een rol in de strip Suske en Wiske - Fata Morgana en speelt hij een centrale rol in het sprookjeshoorspel "Dzjinn de Reus" op deel 11 van de reeks Sprookjes van de Efteling uit 1986. Hierin laat de reus de kinderen van de Kinderboot pas passeren na het zingen van een lied.