Anton Pieck-prijs

De Anton Pieck-prijs was een verhalenwedstrijd voor Hollandse en Vlaamse basisscholen die tussen 1995 en 2013 om de paar jaar gehouden werd. De opdracht was iedere editie anders, maar in de kern draaide het altijd om het bedenken van een eigen verhaal.

Een jury stelde een lijst van de tien beste verhalen op en de winnaars maakten kans op een verzorgde schoolreis en een geldbedrag. Een deel van het prijzengeld diende geschonken te worden aan een goed doel op het gebied van natuurzorg en milieubehoud. De andere helft mag de school naar eigen inzicht besteden.

Motivatie

Het initiatief voor de prijs kwam van de Stichting Natuurpark de Efteling, en dus niet direct van De Efteling zelf. De Stichting werd om fiscale redenen min-of-meer gedwongen om "iets" met een goed doel te doen met het haar beschikbare budget. Stichtingsvoorzitter Piet van Haaren ging in overleg met de pr-afdeling van het park en naar een idee van Eftelings Hoofd Commerciële Zaken Reinoud van Assendelft de Coningh werd toen besloten om de prijs in het leven te roepen. De stichting stelde uiteraard het prijzengeld ter beschikking; dat was immers het achterliggende belang om de fiscus tevreden te stellen.^[1] Doordat ook nog eens 800 scholen zich hiermee gedurende enkele maanden zouden bezighouden, hoopte de Stichting en de Efteling dat deze klassen hierna ook hun schoolreisje naar het park zouden plannen.

Edities

In 1995 was het precies honderd jaar geleden dat Anton Pieck werd geboren en dit feestelijke feit werd door de Efteling gevierd met een overzichtstentoonstelling, een televisiedocumentaire én dus met de Anton Pieck-prijs; een sprookjes-schrijfwedstrijd voor alle basisscholen in Nederland en Vlaanderen.

Elke school mag een zelfgeschreven sprookje insturen, waarna een vakjury de inzendingen beoordeelt. De hoofdprijs bestaat uit een geldprijs, waarvan de ene helft naar eigen inzicht besteed mag worden en de andere helft naar een door de winnaar te bepalen goed doel gaat.

Editie 1995

In het eerste jaar namen 772 scholen deel aan de wedstrijd. In de jury zaten Mies Bouhuys, Ivo de Wijs, Marc de Bel, Piet van Haaren en Martine Bijl. Winnaar was het verhaal Indewind, het Afvalkind van de Nutsbasisschool Burgst uit Breda. Ze wonnen ƒ 50.000,- waarvan de helft naar het door hun gekozen goede doel ging: het Wereld Natuur Fonds.

Een jaar later verschenen de vijf beste sprookjes in de bundel De Bekroonde Sprookjes. Het gewenste additionele effect van de prijs, extra schoolreisjes, slaagde ook: 20.000 extra schoolkinderen brachten een bezoek aan de Efteling.

Editie 1997

Voor de editie 1997 mogen scholen wederom een sprookje inzenden van maximaal tweeduizend woorden waarmee ook nu weer de geldprijzen te winnen zijn. De 500 inzendingen worden beoordeeld op originaliteit, creativiteit en taalgebruik door een jury die bestaat uit de kinderboekenschrijvers Mies Bouhuys, Marc de Bel, Jan Terlouw en Ivo de Wijs en voorzitter Piet van Haaren van Stichting Natuurpark de Efteling.^[2]

Winnaar is het sprookje 'Winnie de Prinnie' van basisschool de Gantelhof uit Poeldijk. De helft van de gewonnen ƒ 50.000,- kon de school naar eigen inzicht besteden, de andere helft diende weggegeven te worden aan een zelf te kiezen goed doel op het gebied van natuur en milieu. Dat werd Vogelopvang de Houtsnip uit Hoek van Holland. Ditmaal werd er geen boek uitgegeven van het resultaat.

Editie 1999

In 1999 werd voor de derde keer de prijs uitgereikt. Alle basisscholen in Nederland en Vlaanderen kregen een uitnodiging om mee te doen aan de verhalenwedstrijd. Aanmelden kon in twee verschillende categorieën: sprookjesvoorstellingen (videoband en tekst op schrift) of sprookjesverhalen (enkel tekst). Naast schoolreisjes werd er ook een bedrag van 70.000 gulden verdeeld onder de tien beste deelnemers. Scholen die een geldprijs wonnen waren verplicht de helft ervan te schenken aan een project voor natuurbehoud of milieuzorg. De andere helft mocht besteedt worden aan een eigen educatief doel.

Voor de editie van 1999 zonden circa 400 scholen een sprookje in. Deze sprookjes werden beoordeeld door een vakkundige jury, bestaande uit de kinderboekenschrijvers Paul van Loon en Marc de Bel en jeugdboekenrecensent Jan Smeekens. Uiteindelijk werden tien scholen genomineerd en uitgenodigd voor de prijsuitreiking en het schoolreisje in de Efteling.

In de categorie sprookjesverhalen eindigden Basisschool de IJsselhof uit Zwolle en Basisschool De Pionier uit Wormerveer samen op de eerste plaats. Zij wonnen daarmee ieder een bedrag van 15.000 gulden. Het Instituut van Gent won in de categorie sprookjesvoorstellingen en ontving 20.000 gulden aan prijzengeld. Na afloop van de prijsuitreiking op 21 mei bleven de tien genomineerde scholen in de Efteling voor een volledig verzorgd schoolreisje.

De Pionier koos Staatsbosbebeer als project voor de helft van het prijzengeld, de IJsselhof geeft het bedrag aan Kinderboerderij het Spiekertje en het Instituut van Gent koos het Educatief Natuurreservaat Bastion 8.

Editie 2002

In 2002 had de wedstrijd het thema 'Het is feest in het Sprookjesbos'. Vierhonderd scholen zonden iets in. Op 17 mei ontvingen de winnaars een cheque uit handen van Piet van Haaren. Winnaar was De draak die geen vuur kan spugen van de school van het Asielcentrum van het Noord-Brabantse Stevensbeek. De jury bestond uit kinderboekenschrijvers Paul van Loon en Patrick Lagrou, en illustrator Philip Hopman.

Editie 2005

In 2005 wordt de wedstrijd opnieuw georganiseerd, dit keer zal de Anton Pieck-prijs in het thema van Hans Christian Andersen staan. Dit ter gelegenheid van het internationale cultuurproject 'Hans Christian Andersen 2005'; het is in dit jaar precies twee eeuwen geleden dat de beroemde sprookjesschrijver werd geboren. De eerste prijs ging dit jaar naar OBS de Pionier uit Oosterhout voor het sprookje 'De Vergeten Koning'.

Editie 2009

In 2009 werd de zesde editie van de prijs gehouden. De opdracht was het schrijven van een script voor een nieuwe aflevering van Sprookjesboom-serie met een storyboard. Scholen maakten kans op een verzorgde schoolreis en geldprijzen. Van het winnende script werd een Sprookjesboom-aflevering gemaakt. Op 11 mei verzamelden 10 genomineerde schoolklassen zich in Theater de Efteling voor de prijsuitreiking, basisschool Hoffenne uit Noordwijk voor het script 'Hoe de reus zijn laarzen (even) terugkreeg'.

Editie 2013

De opdracht in 2013 was: 'Schrijf met je klas een Sprookjeslied voor de Efteling'. In de opzet is ruimte voor muzikale leerlingen, tekstschrijvers en ook voor het ontwerpen van de dvd-hoes. Nieuw aan deze zevende editie is dat alle inzendingen online te zien en te horen zijn, en dat familie en vrienden straks mee kunnen stemmen op de tien genomineerde liedjes. In samenwerking met uitgever Thieme Meulenhoff werd speciaal lesmateriaal ontwikkeld met handvatten en tips. De jury bestond uit Nol Havens en Bram Bos voor Nederland, en Arne Vanhaecke en Laura Omloop voor België. Op 15 mei werd de prijs voor het eerst aan een Vlaamse klas uitgereikt: de Mater Deischool uit Wemmel won met hun sprookjeslied 'Koek en Bak'.^[3]