De Kluis

De Kluis op het Dwarrelplein

De Kluis, De Gouden Kluis, de Rabokluis of Rabo Kluis was van 2009 tot en met 2022 een interactieve geldautomaat op het Dwarrelplein, ontworpen door Robert-Jaap Jansen.

De Kluis

De Kluis was een goudkleurige kubus die scheef weggezakt leek te zijn in de ondergrond. Bovenop stond een grote toeter, de "regenboogvanger". Eerst het praktische deel: aan de linkerzijde zat een geldautomaat, die via de deur aan de achterkant bevoorraad kon worden.

Kluis in de sneeuw

De pot met gouden munten en kleurig licht

Daarnaast bevatte De Kluis twee interactieve elementen voor kinderen. Een rijmpje op een aparte pilaar voor de Kluis lichtte toe:

Had je inderdaad een Gouden Hart dan opende zich, na een aantal hoorbare hartslagen, een diafragma achter een rond raam aan de voorzijde. Op een kek muziekje met beat zag je een pot met Eftelingdukaten rinkelen. De munten bewogen op en neer in de pot. De met stenen beschilderde achterwand van de pot werd in verschillende (regenboog-)kleuren aangelicht en er verschenen wat twinkellichtjes. De muziek was van de hand van René Merkelbach.

Daarnaast kon men aan de rechterzijde 'briefgeld ontwerpen' via videofragmenten. Deze konden worden bediend middels het drukken op vier 'klodders verf' op een schilderspalet in de zijkant van de kluis, in de kleuren groen, geel, blauw en rood.

In rust hoorde je vanuit de Kluis van tijd tot tijd het gerinkel van munten, wind, magische geluiden en twinkeltjes.

Geschiedenis

Tekening van de Kluis door Hans Kuyten 3D concepts

De Kluis is gebouwd ter vervanging van De Bank, die werd verwijderd wegens het aflopen van het sponsorcontract met ABN Amro. Toen begin 2009 de Efteling een sponsorcontract aanging met de Rabobank, moest er ook een nieuw soort gethematiseerde pinautomaat ontworpen worden. Robert-Jaap Jansen, die tot dan toe voornamelijk verantwoordelijk was voor grafisch ontwerp, ontwierp de Kluis. Hij werd uitgevoerd bij Jora Vision, aldaar vormgegeven door Jordi van Veldhoven (abonnementhouder voor het leven sinds de Dag van het Sprookje 2007).

Levensgroot kadootje

De Kluis tijdens de opening

Gedurende het grootste deel van seizoen 2009 stond er uitsluitend een ongedecoreerde grijze kubus die dienst deed als geldautomaat. In september werd die ingepakt als een levensgroot kadootje als 'teaser' voor wat komen zou. In de herfst werd hier vervolgens de Kluis omheen gebouwd. De automaat werd op 7 november 2009 geopend door Rik Op den Brouw (Directeur Particulieren van Rabobank Nederland) en Daan van Baarsen (Financieel Directeur van de Efteling) tijdens de Rabobank Ledendag.^[1]

Tot 2014 was er naast de geldautomaat ook een chipknipoplaadpunt aanwezig.

Twinkeltoorts en -ontvanger

Vanaf december 2018 kon je ook met de Magische Twinkeltoorts het diafragma van de kluis openen. Daartoe was een 'twinkelmoment' of twinkelontvanger geplaatst, rechts naast het ronde raam. Het hebben van een gouden hart was sindsdien niet nodig.

Voor de komst van het Efteling Grand Hotel moest De Kluis wijken. Op 31 mei 2022 begon de afbraak.

Feetje en de Kluis

Op 17 november 2010 onthulden de Efteling en de Rabobank de winnaar van een schrijfwedstrijd. Kinderen t/m 12 jaar mochten een eigen sprookje schrijven over de gouden kluis. De jury, bestaande uit kinderboekenschrijver Paul van Loon, Executive Vice President Rabobank Rob van den Aker en Efteling Directeur Imagineering Olaf Vugts kozen uit de ruim 2000 inzendingen de winnaar. De achtjarige Rens van Bijsterveld uit Mierlo won met zijn sprookje 'Feetje en de kluis' de wedstrijd.^[2]

Sprookje

Het boek met het sprookje van 'Feetje en de Kluis'

Het sprookje wordt weergegeven op een Sprookjesboek voor de Kluis:

Er was eens een fee. Nou, eigenlijk een feetje, want ze was heel klein. Feetje woonde samen met het feeënvolk in het grote Tover Bos. Feetje spaarde voor een nieuwe toverstaf. Net als alle feeën in haar dorp. Elke week als ze haar zakgeld kreeg, dan deed ze dat in een spaarpot. In een mooie, gouden kluis. Ieder feetje stopte elke week geld in de kluis.

Wat de feeën niet wisten, was dat de gemene heks in hun bos van dat geld een nieuwe bezemsteel wilde kopen. Die heks wilde de kluis stelen! Want sparen kon de heks niet. Dat had ze nooit geleerd. Op een avond vloog de heks op haar oude, kapotte bezemsteel naar het feeëndorp. Toen alle feeën sliepen en droomden van de maan en de sterren, pikte de heks de gouden kluis. Maar de kluis was veel te zwaar voor de bezemsteel. Die knakte halverwege doormidden en de heks viel met kluis en al naar beneden. De feeën werden wakker van de knal! Oh jee, de kluis was verdwenen! Met z’n allen gingen de feetjes op zoek. Feetje liep diep het bos in. Ze was een beetje verdrietig, want als de kluis voorgoed verdwenen zou zijn, zou ze nooit een toverstafje kunnen kopen.

Daar zag Feetje de heks en de kluis. De heks huilde. Ze vertelde aan Feetje dat ze zo graag een nieuwe bezemsteel wilde hebben. Feetje wilde de heks helpen, maar vertelde wel dat ze niet mocht stelen. De heks moest, net als de feeën, leren sparen. Feetje hielp de heks. Elke week legden ze samen wat geld apart in de kluis. En om de kluis extra goed te beschermen, mocht ie voortaan in de Efteling staan, waar iedereen hem nu kan zien. De heks, Feetje en het feeënvolk leefden nog lang en gelukkig.

Feetje-app

Feetje in de app

Het verhaal werd vanaf 28 juni 2011 ondersteund door het Feetje en de Kluis-spel. Spelers konden een speciale Layar-app downloaden waarmee ze het konden spelen, maar alleen als ze zich in de buurt van De Kluis bevonden. Ben je daar niet, dan kun je alleen het verhaal beluisteren.

Via de camera van je mobiel zie je feetjes en een heks rondom de Rabokluis zweven. Spaar in 1 minuut zo veel mogelijk Feetjes door elk Feetje op je mobiel aan te raken. Doe je het goed, dan kom je in de "Hall of Fee(m)" en verdien je een Feetje-wallpaper.^[3]

Ontwerpwedstrijd

In september 2011 werd er voor jeugdige leden van de Rabobank een ontwerpwedstrijd uitgeschreven, waarbij je een themasuite in het Efteling Hotel moest ontwerpen over Feetje en de Kluis. Het mocht maximaal "1000 dukaten" kosten, de begroting diende je ook in te sturen. De winnaar mag overnachten en naar de Efteling, én het ontwerp zou werkelijk uitgevoerd worden. Dat resulteerde in de Vergulde Suite.^[4]